“What Is Your Major?” – Ngành học là lĩnh vực chuyên môn mà bạn tập trung nghiên cứu trong quá trình học đại học, quyết định lớn đến sự nghiệp tương lai. Bài viết này từ XETAIMYDINH.EDU.VN sẽ giúp bạn hiểu rõ về ngành học, phân biệt với các khái niệm liên quan và đưa ra lời khuyên để chọn ngành phù hợp nhất. Khám phá ngay để định hướng tương lai và nắm bắt cơ hội phát triển bản thân!
Các chuyên gia tư vấn của chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ bạn.
1. Ngành Học (Major) Là Gì và Khác Gì So Với Bằng Cấp (Degree)?
Ngành học (major) là lĩnh vực học thuật mà bạn sẽ tập trung nghiên cứu chuyên sâu trong quá trình học đại học. Ví dụ, bạn có thể chọn ngành kế toán, âm nhạc, kỹ thuật hoặc toán học. Ngược lại, bằng cấp (degree) thể hiện trình độ học vấn mà bạn đã hoàn thành hoặc đang theo đuổi. Bạn có thể lấy bằng cử nhân (bachelor’s degree) ngành tâm lý học hoặc quản trị kinh doanh, sau đó tiếp tục lấy bằng thạc sĩ (master’s degree) hoặc thậm chí tiến sĩ (doctorate degree) trong cùng lĩnh vực hoặc một lĩnh vực liên quan.
Ví dụ cụ thể, bạn có thể lấy bằng Cử nhân Khoa học Điều dưỡng (BSN), sau đó học lên chương trình Thạc sĩ Khoa học Điều dưỡng (MSN). Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2023, số lượng sinh viên theo học các chương trình liên thông từ BSN lên MSN đã tăng 15% so với năm trước, cho thấy nhu cầu nâng cao trình độ chuyên môn trong ngành điều dưỡng ngày càng tăng.
2. Các Cấp Độ Bằng Cấp Phổ Biến Hiện Nay?
Có bốn cấp độ bằng cấp cơ bản được các trường cao đẳng và đại học ở Việt Nam và trên thế giới cung cấp:
- Bằng Cao đẳng (Associate’s Degree)
- Bằng Cử nhân (Bachelor’s Degree)
- Bằng Thạc sĩ (Master’s Degree)
- Bằng Tiến sĩ (Doctorate Degree)
Ngoài ra, nhiều cơ sở giáo dục còn cấp các chứng chỉ chuyên môn, xác nhận người học đã đạt được trình độ thành thạo trong một kỹ năng hoặc lĩnh vực cụ thể. Các chứng chỉ này có thể không bắt buộc, nhưng chúng có thể làm đẹp hồ sơ xin việc của bạn, đặc biệt nếu bạn đã có bằng cao đẳng, cử nhân, thạc sĩ hoặc tiến sĩ.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê năm 2024, tỷ lệ người có bằng cấp cao đẳng trở lên có việc làm cao hơn 20% so với người chỉ có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông. Điều này cho thấy giá trị của việc đầu tư vào giáo dục để nâng cao cơ hội việc làm.
2.1. Bằng Cao Đẳng (Associate’s Degree)?
Bạn muốn phát triển các kỹ năng có giá trị và làm đẹp hồ sơ xin việc, nhưng chưa sẵn sàng cam kết thời gian cho chương trình cử nhân hoặc thạc sĩ? Chương trình cao đẳng là một lựa chọn hiệu quả, tiết kiệm chi phí và thực tế để bước vào nhiều ngành nghề khác nhau. Hầu hết các chương trình cao đẳng có thể được hoàn thành trong vòng 24 tháng hoặc ít hơn. Nếu bạn muốn thay đổi sự nghiệp hoặc bắt đầu hành trình đạt được công việc mơ ước, hoàn thành chương trình cao đẳng là một trong những cách nhanh nhất để xây dựng nền tảng học vấn và chuyên môn cần thiết. Các chứng chỉ cũng có thể được cấp nhanh chóng, nhưng nhiều nhà tuyển dụng yêu cầu ứng viên phải có bằng cao đẳng trở lên.
Theo khảo sát của Trung tâm Dự báo Nguồn nhân lực và Thông tin thị trường lao động năm 2023, các ngành nghề yêu cầu bằng cao đẳng trở lên có mức tăng trưởng việc làm cao hơn so với các ngành nghề khác. Điều này cho thấy bằng cao đẳng mang lại lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động.
2.2. Bằng Cử Nhân (Bachelor’s Degree)?
Bằng cử nhân là một loại bằng đại học mà sinh viên thường mất bốn năm để hoàn thành. Một số chương trình cử nhân có thể mất năm năm hoặc lâu hơn, trong khi các chương trình khác có thể được hoàn thành với tốc độ nhanh hơn, tùy thuộc vào trường cao đẳng hoặc đại học.
Có hai loại bằng cử nhân chính: Cử nhân Khoa học (BS) hoặc Cử nhân Nghệ thuật (BA). Cả hai đều là chương trình đại học bốn năm, với sự khác biệt chủ yếu nằm ở môn học liên quan. Bằng BA thường bao gồm nhiều môn học về nhân văn hơn, trong khi bằng BS thường chú trọng hơn vào khoa học và toán học.
Nhiều nhà tuyển dụng yêu cầu ứng viên phải có bằng cử nhân như một yêu cầu giáo dục tối thiểu cho các vị trí mới vào làm, mặc dù một số người chấp nhận ứng viên có chứng chỉ, bằng cao đẳng và/hoặc kinh nghiệm thực tế. Với thời gian học dài hơn bốn năm, bằng cử nhân đi sâu hơn vào bằng cao đẳng hai năm, cho phép sinh viên trau dồi các kỹ năng phức tạp và chuyên biệt hơn. Bằng cử nhân thường kết thúc bằng việc hoàn thành luận văn — một dự án lớn thể hiện khả năng nghiên cứu, xây dựng, thiết kế, viết, phân tích và/hoặc thực hiện của sinh viên, tổng hợp các kỹ năng và kiến thức họ đã học được trong suốt chương trình. Theo thống kê từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, sinh viên tốt nghiệp đại học có cơ hội việc làm cao hơn 30% so với những người chỉ tốt nghiệp THPT.
Người phụ nữ đang làm việc trên máy tính để quyết định chuyên ngành đại học
2.3. Bằng Thạc Sĩ (Master’s Degree)?
Bằng thạc sĩ là một bằng cấp cao hơn, cho phép người học tăng thu nhập và đủ điều kiện cho các vai trò chuyên biệt hoặc định hướng lãnh đạo hơn tại nơi làm việc. Ngoài ra, một số nghề nghiệp hoặc chức danh công việc yêu cầu ứng viên phải có bằng thạc sĩ, điều mà bạn nên nghiên cứu kỹ lưỡng khi vạch ra hành trình học tập của mình. Ví dụ: bạn có biết rằng bạn thường cần phải lấy bằng thạc sĩ nếu bạn muốn trở thành y tá hành nghề, nhà tâm lý học lâm sàng, nhà kinh tế học, nhà trị liệu gia đình, nhà quản lý tài chính hoặc nhà quản lý CNTT không?
Đó không phải là lý do duy nhất để xem xét theo đuổi bằng sau đại học. Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS), những người lao động có bằng thạc sĩ kiếm được nhiều tiền hơn mỗi tuần so với những người có bằng cử nhân hoặc cao đẳng: hơn 1.570 đô la mỗi tuần so với khoảng 1.330 đô la hoặc 960 đô la mỗi tuần, tương ứng. Mặc dù bằng sau đại học không đảm bảo mức lương cao hơn, nhưng nó giúp bạn có đủ điều kiện cho các công việc được trả lương cao hơn.
2.4. Bằng Tiến Sĩ (Doctoral Degree)?
Bằng tiến sĩ là hình thức bằng cấp cao nhất và tiên tiến nhất mà bạn có thể đạt được, bất kể ngành hoặc lĩnh vực bạn đã chọn. Bằng tiến sĩ có thể yêu cầu từ ba năm đến hơn tám năm để hoàn thành trong các chương trình truyền thống, không ускорено, mặc dù các chương trình tại NU thường có thể được hoàn thành trong ba đến năm năm tùy thuộc vào chương trình cụ thể và các yếu tố khác.
2.5. Chuyên Môn Hóa Bằng Cấp (Degree Specializations)?
Một số chương trình cấp bằng yêu cầu hoặc khuyến khích sinh viên chọn một lộ trình hoặc sự tập trung cụ thể, có nghĩa là một lĩnh vực ниша, chuyên biệt mà họ sẽ tập trung học tập. Ví dụ: chương trình Cử nhân Quản trị Kinh doanh (BBA) tại National University cung cấp 10 концентрация khác biệt cho sinh viên lựa chọn, bao gồm nhưng không giới hạn ở Kế toán, Khởi nghiệp, Tiếp thị và Tài chính.
Bạn cũng có thể chuyên sâu hơn nữa trong một lĩnh vực mà bạn chọn bằng cách kiếm được một chứng chỉ có liên quan, tùy thuộc vào loại nghề nghiệp và chức danh công việc mà bạn quan tâm. Ví dụ: có rất nhiều chứng chỉ điều dưỡng có thể giúp bạn đủ điều kiện cho các lĩnh vực chuyên biệt như радиология hoặc điều dưỡng phục hồi chức năng — ví dụ: chứng chỉ Y tá Đăng ký Phục hồi chức năng Được chứng nhận (CRRN), được trao cho những người nộp đơn đủ điều kiện bởi Ban Chứng nhận Điều dưỡng Phục hồi chức năng (RNCB).
3. Làm Thế Nào Để Quyết Định Chọn Ngành Học Phù Hợp?
Chọn ngành học là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng đến mọi thứ, từ các môn học bạn sẽ học và chương trình đào tạo bạn sẽ nhận được, đến sự nghiệp và cơ hội kết nối của bạn trong suốt — và sau — thời gian bạn ở trường. Tuy nhiên, không cần phải lo lắng về quyết định này: bằng cách trả lời một vài câu hỏi về nền tảng, ưu tiên và những gì bạn hy vọng đạt được, bạn sẽ có thể bắt đầu thu hẹp các lựa chọn của mình cho đến khi bạn tìm thấy một chương trình lý tưởng. Và hãy nhớ: bạn không phải tuyên bố chuyên ngành của mình ngay lập tức và bạn luôn có tùy chọn thay đổi chuyên ngành sau này. Thêm vào đó, đội ngũ cố vấn tuyển sinh hữu ích của chúng tôi luôn sẵn sàng hướng dẫn và tư vấn cho bạn.
Với ý nghĩ đó, hãy xem xét một số cân nhắc chính mà bạn nên nghĩ đến khi bạn so sánh các chương trình. Dưới đây là cách chọn một chuyên ngành có khả năng tương thích với các mục tiêu, động lực và sở thích cá nhân của bạn.
3.1. Sở Thích Và Khả Năng Của Bạn Là Gì?
Nếu bạn không chắc nên bắt đầu từ đâu, một điểm khởi đầu tốt là xem xét điểm mạnh và sở thích học tập của bạn. Ví dụ: có thể bạn luôn có năng khiếu giải các bài toán hoặc xây dựng máy tính của riêng mình — hoặc, mặt khác, có thể bạn biết có những môn học nhất định mà bạn hoàn toàn ghét. Khi xem xét các chuyên ngành tiềm năng, hãy ưu tiên kiểm tra các môn học bắt buộc và tự chọn để đảm bảo rằng bạn sẽ học các chủ đề mà bạn thích tìm hiểu hoặc ít nhất là có năng khiếu.
Theo khảo sát của JobStreet Việt Nam năm 2022, 70% người lao động cảm thấy hài lòng với công việc hiện tại vì công việc đó phù hợp với sở thích và khả năng của họ. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc lựa chọn ngành học phù hợp với bản thân.
3.2. Mục Tiêu Nghề Nghiệp Của Bạn Là Gì?
Điều quan trọng là chọn một chuyên ngành — và một chương trình cấp bằng — sẽ giúp đào tạo và chuẩn bị cho bạn cho các mục tiêu hoặc yêu cầu cụ thể mà bạn muốn đạt được. Ví dụ: bạn có thể đã biết rằng bạn quan tâm đến kinh doanh; nhưng điều đó có chắc chắn có nghĩa là bạn nên chọn chuyên ngành kinh doanh, hay bạn có thể được phục vụ tốt hơn bằng cách chuyên ngành trong một lĩnh vực hẹp hơn, chẳng hạn như nhân sự? Câu trả lời phụ thuộc vào việc bạn quan tâm nhiều hơn đến việc tìm hiểu về hoạt động và quản lý hàng ngày của một doanh nghiệp, hay bạn muốn ở một vai trò hướng đến nhân viên hơn.
Trên đây chỉ là một ví dụ về cách mục tiêu nghề nghiệp của bạn có thể định hướng lựa chọn chuyên ngành của bạn. Bằng cách xác định mục tiêu nghề nghiệp của mình, bạn có thể dễ dàng xác định các kỹ năng và trình độ bạn sẽ cần, cùng với các môn học bạn quan tâm nhất để tìm hiểu — và do đó, xác định chuyên ngành (hoặc chương trình chứng nhận) nào phù hợp nhất để giúp bạn đạt được các mục tiêu đó.
3.3. Động Lực Của Bạn Là Gì?
Khả năng học tập và mục tiêu nghề nghiệp của bạn sẽ ảnh hưởng đến lựa chọn chuyên ngành của bạn — nhưng còn giá trị cá nhân của bạn hoặc các yếu tố thúc đẩy bạn học hỏi và thành công thì sao? Hãy dành thời gian để suy nghĩ rõ ràng và trung thực về những yếu tố quan trọng nhất đối với bạn, từ thực tế (như có tiềm năng thu nhập cao) đến tâm lý (như thực hiện dịch vụ công cho cộng đồng của bạn). Xác định các ưu tiên và động lực của bạn là một bước khởi đầu tuyệt vời để chọn một chuyên ngành mà bạn cảm thấy phù hợp và bổ ích.
3.4. Tham Khảo Ý Kiến Của Cố Vấn Trường Đại Học?
Bạn nghĩ rằng bạn có thể đã thu hẹp lựa chọn chuyên ngành của mình, nhưng cần thêm một chút hướng dẫn? Đội ngũ cố vấn trường đại học am hiểu của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để yêu cầu thông tin về các chương trình được công nhận của chúng tôi và tìm hiểu thêm về các chuyên ngành mà bạn quan tâm nhất.
4. Khi Nào Bạn Cần Tuyên Bố Chuyên Ngành?
Cụm từ “tuyên bố chuyên ngành” đề cập đến quá trình đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng là chính thức cho trường đại học hoặc cao đẳng của bạn biết chuyên ngành bạn dự định học khi nhập học. Nếu bạn không chắc chắn ngay lập tức những gì bạn dự định học, đừng hoảng sợ: nhiều trường đại học cho phép sinh viên tuyên bố chuyên ngành của họ muộn nhất là năm thứ hai. Tất nhiên, nếu bạn dự định đăng ký vào một chương trình hai năm, bạn nên quyết định và tuyên bố chuyên ngành của mình càng sớm càng tốt trong quá trình này. Và nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, cố vấn tuyển sinh của chúng tôi có thể giúp bạn giải đáp mọi thứ bạn cần biết về việc tuyên bố chuyên ngành của mình tại NU.
Bạn không nên vội vàng đưa ra quyết định quan trọng này, mà hãy dành thời gian cân nhắc lựa chọn tốt nhất cho bạn theo các mẹo mà chúng ta đã thảo luận cách đây vài phút. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn phát hiện ra rằng bạn không thích chuyên ngành của mình, hoặc bạn quyết định rằng bạn muốn theo đuổi một lĩnh vực học tập khác?
5. Bạn Có Thể Thay Đổi Chuyên Ngành Của Mình Không?
Nói tóm lại: có. Nếu bạn quyết định rằng lựa chọn chuyên ngành ban đầu của bạn không phù hợp với bạn — hoặc, như bạn có thể khám phá ra trong quá trình học tập của mình, bạn thấy mình bị thu hút bởi một môn học khác — bạn thường có tùy chọn chuyển sang một chuyên ngành khác, mặc dù bạn nên biết rằng làm như vậy có thể có thể làm chậm ngày tốt nghiệp của bạn. Trước khi bạn quyết định chuyển chuyên ngành, bạn nên thảo luận về quyết định của mình với một cố vấn tuyển sinh, người có thể giúp bạn tư vấn về những ưu và nhược điểm của việc chuyển sang một chương trình khác.
6. Ngành Phụ (Minor) Là Gì?
Ngành phụ giống như một khóa học bổ sung được ghép nối với, mặc dù thứ yếu so với, chuyên ngành của bạn. Mặc dù bạn sẽ dành phần lớn thời gian để hoàn thành các yêu cầu chuyên ngành của mình, bạn cũng sẽ dành một số giờ ít hơn để hoàn thành khóa học phụ của mình.
Điều này là do ngành phụ yêu cầu ít tín chỉ hơn để hoàn thành so với chuyên ngành — tại nhiều trường cao đẳng hoặc đại học, khoảng 15 tín chỉ so với 36 tín chỉ. Tuy nhiên, National University sử dụng một hệ thống đơn vị quý độc đáo. Ví dụ: một sinh viên học ngành phụ kế toán tại NU sẽ hoàn thành tổng cộng sáu khóa học lên tới 27 đơn vị quý, trong khi một sinh viên chọn chuyên ngành kế toán sẽ hoàn thành ít nhất 180 đơn vị quý — làm nổi bật sự khác biệt đáng kể giữa Ngành phụ Kế toán và bằng Cử nhân Khoa học Kế toán.
6.1. Bạn Có Cần Phải Tuyên Bố Ngành Phụ Không?
Chuyên ngành và ngành phụ của bạn không cần phải giống nhau, mặc dù nhiều sinh viên chọn ghép chúng một cách chiến lược. Ví dụ: bạn có thể muốn hỗ trợ một chuyên ngành liên quan đến kinh doanh hoặc tài chính bằng cách học một ngôn ngữ, điều này sẽ trở thành một tài sản quý giá cho các giao dịch kinh doanh quốc tế. Thông thường, ngành phụ của bạn là một cơ hội để thông báo và xây dựng các kỹ năng, đào tạo và kiến thức bạn sẽ đề cập trong khóa học liên quan đến chuyên ngành của mình. Bạn cũng có thể muốn sử dụng ngành phụ của mình như một cơ hội đơn giản để khám phá một chủ đề mà bạn quan tâm cá nhân, bất kể nó có liên quan đến chuyên ngành của bạn hay không.
7. FAQ – Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Ngành Học?
- Ngành học nào dễ xin việc nhất hiện nay?
Thực tế, không có ngành học nào đảm bảo 100% cơ hội việc làm. Tuy nhiên, theo khảo sát của Trung tâm Dự báo Nguồn nhân lực và Thông tin thị trường lao động, các ngành như công nghệ thông tin, kỹ thuật, y tế, tài chính – ngân hàng và logistics đang có nhu cầu tuyển dụng cao. - Học trái ngành có xin được việc không?
Hoàn toàn có thể. Nhiều công ty đánh giá cao những ứng viên có kiến thức và kỹ năng đa dạng, ngay cả khi không hoàn toàn trùng khớp với ngành học. Quan trọng là bạn có thể chứng minh được năng lực và sự phù hợp với vị trí ứng tuyển. - Nên chọn ngành học theo đam mê hay theo xu hướng thị trường?
Đây là một câu hỏi khó và không có câu trả lời đúng tuyệt đối. Tốt nhất là bạn nên cân bằng giữa đam mê và nhu cầu của thị trường. Nếu bạn có đam mê với một ngành nào đó, hãy tìm hiểu xem ngành đó có tiềm năng phát triển trong tương lai hay không. - Làm thế nào để biết ngành học nào phù hợp với mình?
Bạn có thể tham gia các bài kiểm tra trắc nghiệm tính cách và năng lực, tìm hiểu thông tin về các ngành học khác nhau, tham gia các buổi hướng nghiệp, nói chuyện với những người đang làm trong ngành mà bạn quan tâm, hoặc tìm đến các chuyên gia tư vấn hướng nghiệp. - Có nên học thêm chứng chỉ chuyên môn để tăng cơ hội việc làm?
Chắc chắn rồi. Các chứng chỉ chuyên môn là một cách tuyệt vời để nâng cao kiến thức và kỹ năng của bạn, đồng thời chứng minh năng lực của bạn với nhà tuyển dụng. - Những kỹ năng mềm nào quan trọng đối với sinh viên mới ra trường?
Kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và khả năng thích ứng là những kỹ năng mềm quan trọng giúp bạn thành công trong công việc. - Có nên học lên cao học sau khi tốt nghiệp đại học?
Nếu bạn muốn nâng cao trình độ chuyên môn, mở rộng cơ hội nghề nghiệp và có mức thu nhập cao hơn, thì học lên cao học là một lựa chọn tốt. - Thời điểm nào nên bắt đầu tìm hiểu về các ngành học?
Càng sớm càng tốt. Bạn có thể bắt đầu tìm hiểu từ khi còn học cấp 2 hoặc cấp 3 để có thời gian suy nghĩ và lựa chọn ngành học phù hợp. - Nếu không đỗ đại học thì có những lựa chọn nào khác?
Bạn có thể học cao đẳng, trung cấp, học nghề, hoặc tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn. Quan trọng là bạn không ngừng học hỏi và phát triển bản thân. - Địa chỉ nào cung cấp thông tin và tư vấn hướng nghiệp uy tín?
Bạn có thể tìm đến các trung tâm tư vấn hướng nghiệp của các trường đại học, các tổ chức xã hội, hoặc các chuyên gia tư vấn hướng nghiệp độc lập. XETAIMYDINH.EDU.VN cũng là một nguồn thông tin hữu ích mà bạn có thể tham khảo.
8. Bạn Đã Sẵn Sàng Cho Bước Tiếp Theo Chưa?
Bạn có câu hỏi về các chuyên ngành và ngành phụ được cung cấp tại National University, hoặc muốn tìm hiểu thêm về một chương trình cấp bằng hoặc chứng chỉ cụ thể? Liên hệ với nhân viên tuyển sinh của chúng tôi để được hỗ trợ trực tiếp hoặc đăng ký vào National University trực tuyến ngay hôm nay.
Hãy truy cập XETAIMYDINH.EDU.VN ngay hôm nay để được tư vấn chuyên sâu và giải đáp mọi thắc mắc về xe tải, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt nhất. Địa chỉ của chúng tôi là Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Bạn cũng có thể liên hệ qua Hotline: 0247 309 9988. Xe Tải Mỹ Đình luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn!
