Từ Thế Kỷ Xviii đến Cuối Thế Kỷ Xix Gắn Với nhiều sự kiện lịch sử quan trọng, nổi bật nhất là cuộc Cách mạng Công nghiệp và sự trỗi dậy của chủ nghĩa đế quốc. Để hiểu rõ hơn về giai đoạn này, hãy cùng XETAIMYDINH.EDU.VN khám phá chi tiết các khía cạnh lịch sử, kinh tế, xã hội và văn hóa. Qua đó, bạn sẽ có cái nhìn toàn diện về những biến động to lớn đã định hình thế giới hiện đại. Giai đoạn này chứng kiến sự thay đổi của lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất và hệ tư tưởng.
Mục lục:
- 1. Cách Mạng Công Nghiệp: Động Lực Thay Đổi Thế Giới?
- 2. Chủ Nghĩa Đế Quốc: Hệ Quả Tất Yếu Của Sự Phát Triển Tư Bản?
- 3. Các Phong Trào Đấu Tranh Giải Phóng Dân Tộc: Phản Ứng Trước Áp Bức?
- 4. Các Cuộc Cách Mạng Tư Sản: Bước Tiến Lên Của Xã Hội Tư Bản?
- 5. Sự Phát Triển Của Khoa Học Kỹ Thuật: Nền Tảng Của Văn Minh Hiện Đại?
- 6. Tình Hình Việt Nam Từ Thế Kỷ XVIII Đến Cuối Thế Kỷ XIX: Bối Cảnh Đặc Biệt?
- 7. Câu Hỏi Thường Gặp Về Thế Kỷ XVIII – XIX (FAQ)?
1. Cách Mạng Công Nghiệp: Động Lực Thay Đổi Thế Giới?
Cách mạng công nghiệp là một giai đoạn chuyển đổi sâu sắc trong lịch sử nhân loại, bắt đầu từ thế kỷ XVIII và tiếp tục đến thế kỷ XIX, làm thay đổi căn bản nền kinh tế, xã hội và văn hóa của thế giới. Vậy, điều gì đã tạo nên cuộc cách mạng này?
1.1. Cách Mạng Công Nghiệp Lần Thứ Nhất (1760-1840): Khởi Nguồn Của Đổi Mới?
Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, khởi phát từ Anh Quốc, đánh dấu sự chuyển đổi từ sản xuất thủ công sang sản xuất cơ khí hóa. Phát minh quan trọng nhất của giai đoạn này là động cơ hơi nước của James Watt, mở ra kỷ nguyên sử dụng năng lượng hơi nước trong sản xuất và giao thông vận tải.
Các yếu tố chính của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ nhất:
- Phát minh động cơ hơi nước: Động cơ hơi nước giúp cung cấp năng lượng cho máy móc, thay thế sức người và động vật.
- Cơ khí hóa ngành dệt: Máy kéo sợi Jenny và khung cửi Cartwright giúp tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất vải.
- Phát triển ngành luyện kim: Kỹ thuật luyện gang và thép mới giúp sản xuất ra các vật liệu chất lượng cao, phục vụ cho xây dựng và sản xuất máy móc.
- Giao thông vận tải: Đường sắt và tàu hơi nước giúp vận chuyển hàng hóa và hành khách nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Động cơ hơi nước của James Watt, một trong những phát minh quan trọng nhất của cuộc Cách mạng Công nghiệp
1.2. Cách Mạng Công Nghiệp Lần Thứ Hai (1870-1914): Bước Tiến Vượt Bậc?
Cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra vào cuối thế kỷ XIX, tập trung vào việc sử dụng điện, hóa chất và thép để sản xuất hàng loạt. Phát minh quan trọng của giai đoạn này là động cơ điện, giúp máy móc hoạt động mạnh mẽ và linh hoạt hơn.
Các yếu tố chính của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ hai:
- Sử dụng điện năng: Điện năng được sử dụng rộng rãi trong sản xuất, chiếu sáng và giao thông vận tải.
- Phát triển ngành hóa chất: Các ngành công nghiệp hóa chất phát triển mạnh mẽ, sản xuất ra các sản phẩm như thuốc nhuộm, phân bón và thuốc nổ.
- Sản xuất thép hàng loạt: Quy trình Bessemer giúp sản xuất thép với số lượng lớn và chi phí thấp.
- Động cơ đốt trong: Động cơ đốt trong được sử dụng trong ô tô và máy bay, mở ra kỷ nguyên của giao thông cơ giới.
Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất đã giúp tăng năng suất lao động lên gấp nhiều lần so với phương pháp thủ công truyền thống.
2. Chủ Nghĩa Đế Quốc: Hệ Quả Tất Yếu Của Sự Phát Triển Tư Bản?
Chủ nghĩa đế quốc là một hệ quả tất yếu của sự phát triển tư bản, khi các nước tư bản lớn tìm kiếm thị trường, nguyên liệu và nhân công giá rẻ ở các nước thuộc địa. Chủ nghĩa đế quốc đã gây ra nhiều đau khổ và bất công cho các dân tộc bị áp bức.
2.1. Nguyên Nhân Dẫn Đến Sự Hình Thành Chủ Nghĩa Đế Quốc?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hình thành chủ nghĩa đế quốc, bao gồm:
- Nhu cầu về thị trường: Các nước tư bản cần thị trường để tiêu thụ hàng hóa dư thừa.
- Nhu cầu về nguyên liệu: Các nước tư bản cần nguyên liệu để sản xuất hàng hóa.
- Nhu cầu về nhân công giá rẻ: Các nước tư bản cần nhân công giá rẻ để giảm chi phí sản xuất.
- Sự cạnh tranh giữa các nước tư bản: Các nước tư bản cạnh tranh nhau để giành giật thuộc địa và ảnh hưởng chính trị.
2.2. Đặc Điểm Của Chủ Nghĩa Đế Quốc Giai Đoạn Cuối Thế Kỷ XIX?
Chủ nghĩa đế quốc giai đoạn cuối thế kỷ XIX có những đặc điểm sau:
- Sự phân chia thế giới: Các nước tư bản lớn đã chia nhau phần lớn thế giới thành thuộc địa và khu vực ảnh hưởng.
- Sự thống trị về kinh tế và chính trị: Các nước đế quốc thống trị các nước thuộc địa về kinh tế và chính trị.
- Sự bóc lột tàn bạo: Các nước đế quốc bóc lột tàn bạo tài nguyên và nhân công của các nước thuộc địa.
- Sự phân biệt chủng tộc: Các nước đế quốc phân biệt chủng tộc và coi người da trắng là ưu việt hơn các chủng tộc khác.
2.3. Tác Động Của Chủ Nghĩa Đế Quốc Đến Các Nước Thuộc Địa?
Chủ nghĩa đế quốc đã gây ra những tác động tiêu cực đến các nước thuộc địa, bao gồm:
- Mất độc lập: Các nước thuộc địa mất độc lập và chủ quyền quốc gia.
- Bị bóc lột kinh tế: Tài nguyên và nhân công của các nước thuộc địa bị bóc lột tàn bạo.
- Bị kìm hãm sự phát triển: Các nước thuộc địa bị kìm hãm sự phát triển kinh tế và xã hội.
- Bị phá hủy văn hóa: Văn hóa truyền thống của các nước thuộc địa bị phá hủy.
Tuy nhiên, chủ nghĩa đế quốc cũng mang lại một số tác động tích cực, như:
- Du nhập các tiến bộ khoa học kỹ thuật: Các nước đế quốc du nhập các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào các nước thuộc địa.
- Phát triển hệ thống giao thông vận tải: Các nước đế quốc phát triển hệ thống giao thông vận tải ở các nước thuộc địa.
- Hình thành tầng lớp trí thức bản địa: Các nước đế quốc đào tạo tầng lớp trí thức bản địa, những người sau này lãnh đạo các phong trào giải phóng dân tộc.
3. Các Phong Trào Đấu Tranh Giải Phóng Dân Tộc: Phản Ứng Trước Áp Bức?
Các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc đã diễn ra mạnh mẽ ở các nước thuộc địa và phụ thuộc, nhằm giành lại độc lập và chủ quyền quốc gia. Các phong trào này có nhiều hình thức khác nhau, từ đấu tranh vũ trang đến đấu tranh chính trị và văn hóa.
3.1. Phong Trào Đấu Tranh Ở Châu Á?
Ở châu Á, các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra sôi nổi, tiêu biểu như:
- Ấn Độ: Phong trào đấu tranh chống thực dân Anh do Mahatma Gandhi lãnh đạo, sử dụng phương pháp bất bạo động.
- Việt Nam: Phong trào Cần Vương, khởi nghĩa Yên Thế và các phong trào yêu nước khác chống thực dân Pháp.
- Trung Quốc: Phong trào Thái Bình Thiên Quốc, phong trào Nghĩa Hòa Đoàn chống lại sự xâm lược của các cường quốc phương Tây.
3.2. Phong Trào Đấu Tranh Ở Châu Phi?
Ở châu Phi, các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra muộn hơn, nhưng cũng rất quyết liệt, tiêu biểu như:
- Algeria: Cuộc chiến tranh giành độc lập từ Pháp (1954-1962).
- Kenya: Phong trào Mau Mau chống lại ách cai trị của thực dân Anh.
- Nam Phi: Cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid.
3.3. Phong Trào Đấu Tranh Ở Châu Mỹ Latinh?
Ở châu Mỹ Latinh, các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra từ đầu thế kỷ XIX, tiêu biểu như:
- Cuộc chiến tranh giành độc lập của các nước Mỹ Latinh (1808-1826) do Simon Bolivar và Jose de San Martin lãnh đạo.
- Cách mạng Cuba (1959) do Fidel Castro lãnh đạo, lật đổ chế độ độc tài Batista.
Theo nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, các phong trào giải phóng dân tộc có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự sụp đổ của hệ thống thuộc địa trên thế giới.
4. Các Cuộc Cách Mạng Tư Sản: Bước Tiến Lên Của Xã Hội Tư Bản?
Các cuộc cách mạng tư sản là những cuộc cách mạng xã hội nhằm lật đổ chế độ phong kiến và thiết lập chế độ tư bản. Các cuộc cách mạng này đã mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản trên toàn thế giới.
4.1. Cách Mạng Tư Sản Pháp (1789-1799)?
Cách mạng tư sản Pháp là một trong những cuộc cách mạng quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại. Cuộc cách mạng này đã lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế ở Pháp, thiết lập chế độ cộng hòa và đưa ra các tư tưởng về tự do, bình đẳng, bác ái.
Nguyên nhân của Cách mạng tư sản Pháp:
- Sự bất mãn của giai cấp tư sản: Giai cấp tư sản ngày càng giàu có, nhưng lại không có quyền lực chính trị.
- Sự khủng hoảng kinh tế: Nền kinh tế Pháp rơi vào khủng hoảng do chiến tranh và chi tiêu quá mức của hoàng gia.
- Sự suy yếu của chế độ phong kiến: Chế độ phong kiến ngày càng suy yếu và mất lòng tin của người dân.
Diễn biến chính của Cách mạng tư sản Pháp:
- 1789: Tấn công ngục Bastille, mở đầu cuộc cách mạng.
- 1792: Lật đổ chế độ quân chủ, thành lập nền cộng hòa.
- 1793: Vua Louis XVI bị xử tử.
- 1799: Napoleon Bonaparte lên nắm quyền, kết thúc cuộc cách mạng.
4.2. Các Cuộc Cách Mạng Tư Sản Ở Châu Âu Và Bắc Mỹ?
Ngoài Cách mạng tư sản Pháp, còn có các cuộc cách mạng tư sản khác ở châu Âu và Bắc Mỹ, như:
- Cách mạng Hà Lan (1566-1648): Giành độc lập từ Tây Ban Nha và thiết lập nền cộng hòa tư sản.
- Cách mạng Anh (1642-1688): Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế và thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
- Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ (1775-1783): Thành lập Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
Cuộc tấn công ngục Bastille, một sự kiện quan trọng trong Cách mạng tư sản Pháp
5. Sự Phát Triển Của Khoa Học Kỹ Thuật: Nền Tảng Của Văn Minh Hiện Đại?
Sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong thế kỷ XVIII-XIX đã tạo ra những thay đổi to lớn trong đời sống kinh tế, xã hội và văn hóa của nhân loại. Những phát minh mới đã giúp tăng năng suất lao động, cải thiện điều kiện sống và mở rộng kiến thức của con người.
5.1. Những Phát Minh Quan Trọng Trong Thế Kỷ XVIII-XIX?
Một số phát minh quan trọng trong thế kỷ XVIII-XIX bao gồm:
- Động cơ hơi nước: James Watt (1769).
- Máy kéo sợi Jenny: James Hargreaves (1764).
- Khung cửi Cartwright: Edmund Cartwright (1785).
- Động cơ điện: Michael Faraday (1831).
- Điện thoại: Alexander Graham Bell (1876).
- Bóng đèn điện: Thomas Edison (1879).
- Ô tô: Karl Benz (1885).
- Máy bay: Anh em nhà Wright (1903).
5.2. Ảnh Hưởng Của Khoa Học Kỹ Thuật Đến Đời Sống Xã Hội?
Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã có những ảnh hưởng to lớn đến đời sống xã hội, bao gồm:
- Tăng năng suất lao động: Máy móc giúp tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và tạo ra nhiều hàng hóa hơn.
- Cải thiện điều kiện sống: Các phát minh mới giúp cải thiện điều kiện sống của con người, như hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước, hệ thống chiếu sáng và hệ thống giao thông vận tải.
- Mở rộng kiến thức: Khoa học kỹ thuật giúp mở rộng kiến thức của con người về thế giới tự nhiên và xã hội.
- Thay đổi cơ cấu xã hội: Sự phát triển của công nghiệp đã tạo ra giai cấp công nhân và giai cấp tư sản, làm thay đổi cơ cấu xã hội.
Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam cần tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển khoa học kỹ thuật để bắt kịp các nước tiên tiến trên thế giới.
6. Tình Hình Việt Nam Từ Thế Kỷ XVIII Đến Cuối Thế Kỷ XIX: Bối Cảnh Đặc Biệt?
Tình hình Việt Nam từ thế kỷ XVIII đến cuối thế kỷ XIX có nhiều biến động lớn, từ khủng hoảng chính trị – xã hội đến các cuộc khởi nghĩa nông dân và quá trình Pháp xâm lược.
6.1. Khủng Hoảng Chính Trị – Xã Hội?
Từ thế kỷ XVIII, chế độ phong kiến Việt Nam bắt đầu suy yếu, với những biểu hiện như:
- Sự tranh giành quyền lực giữa các tập đoàn phong kiến: Nhà Lê trung hưng suy yếu, các tập đoàn phong kiến như Trịnh, Nguyễn tranh giành quyền lực, gây ra chiến tranh liên miên.
- Sự suy thoái của kinh tế: Nông nghiệp đình trệ, công thương nghiệp không phát triển, đời sống nhân dân khó khăn.
- Sự nổi dậy của các cuộc khởi nghĩa nông dân: Do bị áp bức bóc lột, nông dân nổi dậy đấu tranh chống lại triều đình.
6.2. Các Cuộc Khởi Nghĩa Nông Dân?
Trong thế kỷ XVIII-XIX, có nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân lớn, tiêu biểu như:
- Khởi nghĩa Tây Sơn (1771-1802): Lật đổ các tập đoàn phong kiến Trịnh, Nguyễn, thống nhất đất nước.
- Khởi nghĩa Phan Bá Vành (1821-1827): Diễn ra ở các tỉnh ven biển Bắc Bộ.
- Khởi nghĩa Lê Văn Khôi (1833-1835): Diễn ra ở Gia Định.
6.3. Quá Trình Pháp Xâm Lược Việt Nam?
Từ giữa thế kỷ XIX, thực dân Pháp bắt đầu xâm lược Việt Nam. Quá trình xâm lược diễn ra từng bước, từ việc chiếm các tỉnh Nam Kỳ (1858-1867) đến việc đặt ách đô hộ lên toàn bộ Việt Nam (1884).
Các giai đoạn chính của quá trình Pháp xâm lược Việt Nam:
- 1858-1862: Pháp tấn công Đà Nẵng và chiếm các tỉnh Gia Định, Định Tường, Biên Hòa.
- 1867: Pháp chiếm các tỉnh Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên.
- 1873: Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất.
- 1882: Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ hai.
- 1884: Triều đình nhà Nguyễn ký Hiệp ước Patơnốt, chấp nhận sự bảo hộ của Pháp.
Bản đồ Việt Nam thời kỳ Pháp thuộc
Bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin chi tiết và đáng tin cậy về các loại xe tải? Bạn lo ngại về chi phí vận hành và bảo trì xe tải? Hãy truy cập ngay XETAIMYDINH.EDU.VN để được tư vấn miễn phí và giải đáp mọi thắc mắc. Địa chỉ của chúng tôi là Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Hotline: 0247 309 9988.
7. Câu Hỏi Thường Gặp Về Thế Kỷ XVIII – XIX (FAQ)?
Câu 1: Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ đâu và khi nào?
Cách mạng công nghiệp bắt đầu ở Anh vào khoảng năm 1760.
Câu 2: Động cơ hơi nước do ai phát minh?
Động cơ hơi nước được phát minh bởi James Watt.
Câu 3: Chủ nghĩa đế quốc là gì?
Chủ nghĩa đế quốc là chính sách mở rộng quyền lực và ảnh hưởng của một quốc gia đối với các quốc gia khác thông qua xâm lược, chiếm đóng hoặc kiểm soát kinh tế và chính trị.
Câu 4: Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc là gì?
Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc là phong trào của các dân tộc bị áp bức, bóc lột nhằm giành lại độc lập, tự do và chủ quyền quốc gia.
Câu 5: Cách mạng tư sản Pháp diễn ra khi nào?
Cách mạng tư sản Pháp diễn ra từ năm 1789 đến năm 1799.
Câu 6: Những phát minh quan trọng nào trong thế kỷ XVIII-XIX đã thay đổi thế giới?
Một số phát minh quan trọng bao gồm động cơ hơi nước, máy kéo sợi, động cơ điện, điện thoại, bóng đèn điện và ô tô.
Câu 7: Tình hình Việt Nam trong thế kỷ XVIII-XIX như thế nào?
Việt Nam trải qua khủng hoảng chính trị – xã hội, các cuộc khởi nghĩa nông dân và quá trình Pháp xâm lược.
Câu 8: Vì sao các nước phương Tây lại xâm lược thuộc địa?
Các nước phương Tây xâm lược thuộc địa để tìm kiếm thị trường, nguyên liệu và nhân công giá rẻ.
Câu 9: Những tác động tiêu cực của chủ nghĩa đế quốc đối với các nước thuộc địa là gì?
Mất độc lập, bị bóc lột kinh tế, bị kìm hãm sự phát triển và bị phá hủy văn hóa.
Câu 10: Các hình thức đấu tranh giải phóng dân tộc phổ biến là gì?
Đấu tranh vũ trang, đấu tranh chính trị và đấu tranh văn hóa.
