Thuyết minh về lăng Khải Định là khám phá về một công trình kiến trúc độc đáo, kết hợp hài hòa giữa nét đẹp truyền thống Việt Nam và phong cách phương Tây. Cùng XETAIMYDINH.EDU.VN khám phá chi tiết về lăng Khải Định để hiểu rõ hơn về giá trị lịch sử, kiến trúc và văn hóa đặc sắc của nó. Nơi đây không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện sự giao thoa văn hóa Đông – Tây. Đừng bỏ lỡ cơ hội tìm hiểu về sơn lăng này, một trong những di sản văn hóa nổi bật của Việt Nam, và cùng khám phá những câu chuyện thú vị xoay quanh nó.
1. Vài Nét Về Vua Khải Định: Tiểu Sử Và Bối Cảnh Lịch Sử
Vua Khải Định là vị vua thứ 12 của triều Nguyễn, tên thật là Nguyễn Phúc Bửu Đảo (còn có tên là Nguyễn Phúc Tuấn), sinh ngày 8 tháng 10 năm 1885. Ông là con trai trưởng của vua Đồng Khánh và bà Tiên Cung Dương Thị Thục (Hựu Thiên Thuần Hoàng hậu). Triều đại của ông diễn ra trong bối cảnh đất nước chịu sự chi phối mạnh mẽ của thực dân Pháp.
Sau khi vua Duy Tân bị đưa đi an trí, triều đình Huế và người Pháp đã đưa ông lên ngôi vào ngày 18 tháng 5 năm 1916, lấy niên hiệu là Khải Định. Vua Khải Định trị vì trong giai đoạn thực dân Pháp đàn áp các cuộc khởi nghĩa và khai thác tài nguyên khoáng sản, đồng thời đặt ra nhiều thứ thuế để vơ vét. Triều đình Huế không có thực quyền đối nội cũng như đối ngoại.
Năm 1922, vua Khải Định thực hiện chuyến công du sang Pháp dự hội chợ thuộc địa tại Marseille. Chuyến đi này giúp nhà vua nhận ra sự lỗi thời trong phương pháp làm việc của triều đình Huế và thấy rõ sự thay đổi của thế giới. Trong thời gian ở Pháp, vua Khải Định đã tham quan nhiều công trình kiến trúc phương Tây và có nhiều quan niệm nhận thức mới, ảnh hưởng đến kiến trúc và trang trí mỹ thuật tại lăng của mình, cũng như các công trình xây dựng và trùng tu tại Huế.
Năm 1924, vua lâm bệnh, nhưng lễ Tứ tuần Đại khánh vẫn được tổ chức long trọng. Năm 1925, bệnh tình trở nên trầm trọng và vua Khải Định qua đời, hưởng dương 41 tuổi.
Vua Khải Định, vị vua thứ 12 của triều Nguyễn, người đã có nhiều thay đổi trong kiến trúc lăng tẩm của mình.
2. Địa Thế Và Quá Trình Xây Dựng Lăng Khải Định
Sau 4 năm xem xét các bản tấu trình của các thầy địa lý, vua Khải Định quyết định chọn núi Châu Chữ (nay thuộc xã Thủy Bằng, thành phố Huế) để xây dựng lăng mộ. Sau khi ngự xem địa cuộc, nhà vua đổi tên núi Châu Chữ thành núi Ứng và đặt tên công trình là Ứng Lăng.
Lăng Khải Định tọa lạc trên ngọn đồi cao, nhìn về hướng Tây Nam. Lấy núi Tú Tượng làm “tiền án”, bên trái là núi Kim Sơn làm “Thanh Long”, bên phải có dãy núi Chóp Vung làm “Bạch Hổ”. Dưới chân núi có dòng suối Châu Ê chảy từ trái sang phải, tạo nên yếu tố “Minh Đường” trong phong thủy. Núi Châu Chữ vừa là “hậu chẩm”, vừa là mặt bằng của lăng.
Cấu trúc lăng Khải Định có mặt bằng hình chữ nhật chạy thoai thoải lên đồi cao, dài 117m và ngang 48,5m, được phân bố theo trục dọc với 127 bậc cấp, chia thành 5 tầng sân, trên mỗi tầng có thành bậc đắp hình rồng. Ứng Lăng có diện tích nhỏ nhưng lại xây cao nhất, tốn kém nhất và kéo dài thời gian xây dựng nhất (từ năm 1920 đến 1931) trong 7 khu lăng của triều Nguyễn.
Để xây dựng công trình này, vua Khải Định đã sử dụng các vật liệu bền vững. Ngoài đá Thanh, đá cẩm thạch, gạch, vôi lấy từ trong nước, vua còn đặt mua sắt, thép, xi măng, ngói Á – Âu từ Pháp. Đồng thời, Bộ Công của triều đình còn cho thuyền buôn sang Trung Hoa, Nhật Bản mua đồ sành sứ, thủy tinh màu còn nguyên vẹn, sau đó đập vỡ, cắt để trang trí thành những bức phù điêu nổi ở Thiên Định Cung.
Ứng lăng được xây dựng dưới sự chỉ huy của Tiền Đô Thống Phủ Lê Văn Bá cùng các nghệ nhân nổi tiếng như Phan Văn Tánh, Nguyễn Văn Khả, Ký Duyệt, Cửu Sừng. Để có thêm kinh phí xây dựng lăng và mừng thọ, vua Khải Định đã xin chính phủ bảo hộ cho triều đình tăng thêm 30% thuế, gây ra câu ca dao trong dân gian.
“Thọ đáo tứ tuần mừng mẹ nước,
Bách gian tam thập chết cha dân”.
Lăng Khải Định được xây dựng trên địa thế núi non hùng vĩ, kết hợp phong thủy hài hòa.
3. Khám Phá Kiến Trúc Độc Đáo Của Lăng Khải Định: Sự Giao Thoa Văn Hóa Đông – Tây
Lăng Khải Định là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Đông – Tây, Á – Âu, kim – cổ. Hàng rào xung quanh là những cây thánh giá của nhà thờ Thiên Chúa giáo, bên cạnh là tòa sen của Phật giáo. Cổng chính chia thành ba lối ra vào với trụ cổng hình tháp (ảnh hưởng kiến trúc Ấn Độ), nhưng lại đặt cạnh những trụ đăng (trụ đèn) là hoa văn truyền thống của đình làng miền Bắc; ở giữa là cửa sắt mang đậm nét kiến trúc phương Tây.
3.1. Sân Chầu Và Nhà Bia: Không Gian Trang Nghiêm
Bước vào cổng chính là tầng sân thứ nhất, hai bên có hai nhà Tả, Hữu Trực phòng, nơi thờ tự các quan văn võ (nhưng chưa từng được sử dụng). Hiện nay, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã trưng bày ảnh tư liệu, mô hình sa bàn nhỏ về kiến trúc của Ứng Lăng, để du khách tìm hiểu về các hoạt động và lễ tang của vua Khải Định.
Tầng sân thứ hai có nhà Bi Đình, phía trước có dựng Vũ Môn được xây theo kiến trúc mỹ thuật của Nho giáo, lấy từ điển tích “Cá chép vượt Vũ Môn”. Bi Đình (nhà bia) được xây theo kiểu bát giác, bốn mặt trổ cửa vòm xây theo lối kiến trúc Roman của Pháp, bên trong dựng tấm bia đá “Thánh Đức Thần Công” do vua Bảo Đại dựng để ghi công đức của vua cha. Trước sân Bái Đình, hai bên trái phải đặt tượng các quan văn, quan võ, binh lính, ngựa, voi được làm chia thành bốn hàng, theo nguyên tắc “tiền văn, hậu võ”, “tiền mã, hậu voi”. Những bức tượng này góp phần tăng thêm sự uy nghi và sống động cho khu lăng.
Cuối sân Chầu là hai trụ biểu cao trên 10m, chóp trụ có kiến trúc Stupa Ấn Độ, bốn góc trang trí hoa văn ảnh hưởng phong cách Hy Lạp. Hai trụ biểu này như hai ngọn đuốc soi đường cho linh hồn nhà vua về cõi vĩnh hằng, đồng thời là tiêu chí của khu lăng mộ để người từ xa nhìn thấy và giữ lễ tiết tác phong.
Sân chầu và nhà bia lăng Khải Định thể hiện sự trang nghiêm và uy nghi của một công trình kiến trúc lăng tẩm.
3.2. Thiên Định Cung: Sự Tinh Xảo Đến Từng Chi Tiết
Thiên Định Cung là công trình chính nằm ở vị trí cao nhất và quan trọng nhất của lăng, được xây dựng vô cùng công phu và tinh xảo, là nơi các nghệ nhân phô diễn tài năng của mình. Thiên Định Cung nhìn như một tòa lâu đài tráng lệ, ở tiền sảnh các ô hộc trang trí hoa văn chữ hình chữ “Triện” và mặt “Hổ phù”. Phía trên cửa chính đề ba chữ “Thiên Định Cung”. Hai bên trang trí bốn câu đối:
-
Hai câu phía gian bên trái:
- Phiên âm:
“Tứ điện hiến kỳ quan, phong cảnh biệt khai vũ trụ
Ức niên chung vượng khí, giang sơn trường hộ trì tư” - Dịch nghĩa:
“Bốn mặt dâng hiến kỳ quan, phong cảnh mở ra một vũ trụ biệt lập
Muôn năm hun đúc nên vượng khí, núi sông giúp đỡ mãi hoài”
- Phiên âm:
-
Hai câu phía gian bên phải:
- Phiên âm:
“Phong cảnh vô biên vạn trạng thần kỳ thiên tác hợp
Giang sơn hữu chủ thiên thu phúc, ấm địa lưu du” - Dịch nghĩa:
“Trong phong cảnh rộng mênh mông có nhiều hình trạng đẹp tuyệt vời do trời cho hợp lại
Núi sông có chủ, ngàn năm ơn trạch của tổ tiên để lại cho con cháu ở dưới đất này rất nhiều”
- Phiên âm:
Thiên Định Cung có cấu trúc ba gian, gian ở giữa là Khải Thành Điện, nơi đặt án thờ và chân dung của vua Khải Định, hai bên là nhà Tả Hữu Trực phòng dành cho lính hộ lăng. Sau án thờ là Huyền Cung (mộ của vua), bên trong cùng là khám thờ nơi thiết đặt bài vị của vua Khải Định. Toàn bộ điện Khải Thành trang trí hoa văn gần như phủ kín các mảng tường những hoa văn, phù điêu được sắp đặt trong các ô hộc hình vuông hình chữ nhật rất sinh động (hoa văn đắp nổi lên một mặt, gọi là “phù điêu”). Bằng đầu óc thông minh, sự chọn lọc tinh tế cùng đôi bàn tay khéo léo, những người thợ Việt Nam đã biến cung Thiên Định trở thành biểu tượng đỉnh cao của nghệ thuật tạo hình sành sứ và thủy tinh màu.
Nội dung các bức tranh thể hiện quan niệm “Tam giáo đồng nguyên” của vua trong việc cai trị đất nước. Những điển tích cổ miêu tả về quy luật thiên nhiên, các vật dụng hiện đại như đồng hồ báo thức, vợt tennis. Ngoài ra, trên các mảng tường ở phần mộ và hậu điện đều trang trí nhiều chữ “Phúc”, chữ “Vạn”, chữ “Thọ” được cách điệu hóa bằng nhiều hình thức khác nhau, với ý nghĩa chúc nhà vua sống lâu.
Thiên Định Cung là công trình kiến trúc trung tâm của lăng Khải Định, thể hiện sự tinh xảo và độc đáo trong từng chi tiết trang trí.
Đặc biệt là ba bức bích họa tuyệt đẹp, ảnh hưởng mô-típ trang trí của phương Tây ở trên trần nhà của Khải Thành Điện, có tên gọi “Cửu Long ẩn vân”, với đề tài mang ý nghĩa cao quý (Rồng là linh vật của cư dân trồng lúa nước, cũng là tượng trưng cho nhà vua, rồng gặp mây như tướng gặp vua hiền). Đây là ba bức bích họa được các họa sĩ Việt Nam hiện đại công nhận là hoành tráng, có giá trị mỹ thuật cao nhất của nền hội họa nước nhà.
Phía trên bức tượng là chiếc Bửu tán (cái tàng che quý báu) được đúc bằng xi măng ghép sành sứ, nặng hơn 1 tấn, có móc sắt treo gần sát trần nhà. Bên trong lòng Bửu tán trang trí hình rồng ngậm chữ “Thọ” (Long hàm Thọ: vua sống lâu). Mỗi góc Bửu tán đắp hình 4 con dơi ngậm vòng tròn (ý nghĩa: phúc tròn vẹn). Xung quanh Bửu tán trang trí mỗi mặt 9 con rồng cùng những con rồng nhỏ uốn lượn, tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở.
Sau pho tượng vua Khải Định là hình ảnh mặt trời lặn, theo quan niệm Nho giáo thì vua là thiên tử, cao cả như mặt trời, hình ảnh mặt trời lặn mang ý nghĩa vua băng hà. Quanh tường còn có các vòng hoa của người Pháp cùng các đoàn quốc tế đến thăm viếng trong lễ tang của vua năm 1925, làm bằng thiếc dát mỏng.
3.3. Huyền Cung (Mộ Vua)
Khác với các khu lăng của các vị tiên đế nhà Nguyễn, đường toại đạo và nơi an nghỉ của vua cùng hoàng hậu luôn được bảo mật, thì lăng Khải Định lại không như vậy. Căn cứ vào bộ tư liệu ảnh về đám tang của vua Khải Định, thì đường hầm toại đạo này được bắt đầu ngay từ những bậc cấp phía bên ngoài cửa chính của cung Thiên Định, chạy xuyên suốt vào cung điện và dừng ở chính vị trí trung tâm của tòa nhà. Đó là nơi an táng thi hài của nhà vua.
Huyền Cung, nơi an nghỉ của vua Khải Định, được thiết kế độc đáo và tinh tế.
4. Giai Thoại Về Bức Bích Họa Cửu Long Ẩn Vân
Tương truyền để vẽ bức bích họa này, nghệ nhân Phan Văn Tánh đã phải kê một cái giá cao sát trần điện, sau đó ngậm cọ cùng hai tay hai chân, mỗi tay mỗi chân giữ một cây cọ vẽ cùng một lúc. Khi vua ngự tới xem, tất cả thợ và nghệ nhân đều dừng tay, quỳ lạy, riêng nghệ nhân Bát Tánh vẫn nằm trên giá. Vua Khải Định đứng xem một lúc, thấy trên 5 cây cọ của nghệ nhân Bát Tánh đang vẽ như 5 con rồng ẩn hiện sau những đám mây, sinh động hài hòa. Vua hài lòng phán: “Vì trên đời này chỉ có một mình ngươi là Phan Văn Tánh! Nếu có đến hai Tánh thì Trẫm đã lấy cái đầu ngươi rồi!”. Sau đó vua vui vẻ ban thưởng và thăng quan cho ông chức quan Bát phẩm.
Bích họa Cửu Long ẩn vân tại lăng Khải Định, một tác phẩm nghệ thuật độc đáo và giá trị.
5. Giá Trị Nghệ Thuật Của Lăng Khải Định
Lăng Khải Định là sự kết hợp nhiều dòng kiến trúc (Đông – Tây, Á – Âu cùng cổ điển và hiện đại). Đây là lăng duy nhất trong hệ thống lăng của các vua Nguyễn được xây dựng hoàn toàn bằng các nguyên liệu phương Tây (xi măng, sắt, thép). Dưới thời vua Khải Định (1916 – 1925), ngoài lăng của vua ra thì một loạt các công trình khác cũng đã được thực hiện theo kiến trúc mới, hợp với sở thích của nhà vua như cửa Chương Đức, cửa Hiển Nhơn, điện Kiến Trung, cung An Định, đánh dấu một giai đoạn kiến trúc mới lạ trong nền kiến trúc mỹ thuật của Việt Nam.
6. Thông Tin Du Lịch Lăng Khải Định
Lăng Khải Định là một công trình nghệ thuật đẹp, mang phong cách hiện đại dưới thời Nguyễn. Đây là điểm đến không thể thiếu trong các tour du lịch Huế.
- Giá vé: Người lớn: 150.000 VNĐ; Trẻ em: 50.000 VNĐ
- Giờ tham quan:
- Mùa hè: từ 6h30 đến 17h30
- Mùa đông: từ 7h00 đến 17h00
- Khoảng cách từ trung tâm thành phố: 10km
- Phương tiện: Đường bộ
7. Ý Định Tìm Kiếm Của Người Dùng Khi Tìm Hiểu Về Lăng Khải Định
- Lịch sử và tiểu sử vua Khải Định: Người dùng muốn biết về cuộc đời và triều đại của vua Khải Định.
- Kiến trúc độc đáo của lăng Khải Định: Tìm hiểu về sự kết hợp Đông – Tây trong kiến trúc lăng.
- Các công trình bên trong lăng: Khám phá các khu vực như sân chầu, nhà bia, Thiên Định Cung, Huyền Cung.
- Giai thoại và câu chuyện liên quan: Tìm hiểu về những câu chuyện thú vị xung quanh lăng.
- Thông tin du lịch và giá vé: Muốn biết về giá vé, giờ mở cửa và cách di chuyển đến lăng.
8. Tại Sao Nên Tìm Hiểu Thông Tin Về Xe Tải Tại XETAIMYDINH.EDU.VN?
Bạn đang tìm kiếm thông tin chi tiết và đáng tin cậy về các loại xe tải tại khu vực Mỹ Đình, Hà Nội? Bạn muốn so sánh giá cả và thông số kỹ thuật giữa các dòng xe để đưa ra quyết định tốt nhất? Bạn cần tư vấn lựa chọn xe tải phù hợp với nhu cầu và ngân sách của mình?
XETAIMYDINH.EDU.VN là địa chỉ tin cậy dành cho bạn! Chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết và cập nhật về các loại xe tải có sẵn ở Mỹ Đình, Hà Nội. Bạn có thể dễ dàng so sánh giá cả và thông số kỹ thuật giữa các dòng xe khác nhau. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẵn sàng tư vấn và giúp bạn lựa chọn loại xe phù hợp nhất với nhu cầu và ngân sách của bạn.
Xe Tải Mỹ Đình, địa chỉ tin cậy cho mọi thông tin về xe tải.
9. Ưu Điểm Khi Tìm Kiếm Thông Tin Và Giải Đáp Thắc Mắc Về Xe Tải Tại XETAIMYDINH.EDU.VN
- Thông tin chi tiết và chính xác: Chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về các loại xe tải, bao gồm thông số kỹ thuật, giá cả, và các đánh giá từ người dùng.
- So sánh dễ dàng: Bạn có thể dễ dàng so sánh các dòng xe tải khác nhau để tìm ra lựa chọn tốt nhất.
- Tư vấn chuyên nghiệp: Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẵn sàng tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc của bạn.
- Cập nhật liên tục: Chúng tôi luôn cập nhật thông tin mới nhất về thị trường xe tải để bạn không bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào.
- Tiết kiệm thời gian: Thay vì phải tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, bạn có thể tìm thấy mọi thứ mình cần tại XETAIMYDINH.EDU.VN.
10. Liên Hệ Với XETAIMYDINH.EDU.VN Để Được Tư Vấn Ngay Hôm Nay!
Đừng để những lo ngại về chi phí vận hành, bảo trì và các vấn đề pháp lý liên quan đến xe tải cản trở công việc kinh doanh của bạn. Hãy liên hệ với XETAIMYDINH.EDU.VN ngay hôm nay để được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc!
Địa chỉ: Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0247 309 9988
Trang web: XETAIMYDINH.EDU.VN
Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn những thông tin hữu ích và dịch vụ tốt nhất để bạn có thể lựa chọn được chiếc xe tải phù hợp nhất và phát triển công việc kinh doanh của mình. Hãy truy cập XETAIMYDINH.EDU.VN ngay hôm nay để khám phá thế giới xe tải tại Mỹ Đình!
FAQ – Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Lăng Khải Định
1. Lăng Khải Định nằm ở đâu?
Lăng Khải Định nằm trên núi Châu Chữ, nay thuộc xã Thủy Bằng, thành phố Huế.
2. Ai là người xây dựng lăng Khải Định?
Lăng Khải Định được xây dựng dưới sự chỉ huy của Tiền Đô Thống Phủ Lê Văn Bá cùng các nghệ nhân nổi tiếng.
3. Phong cách kiến trúc của lăng Khải Định có gì đặc biệt?
Lăng Khải Định là sự kết hợp giữa kiến trúc Đông – Tây, Á – Âu, kim – cổ điển và hiện đại.
4. Tại sao lăng Khải Định lại tốn kém và mất nhiều thời gian xây dựng?
Do việc sử dụng nhiều vật liệu đắt tiền nhập từ nước ngoài và sự phức tạp trong thiết kế.
5. Những công trình kiến trúc nào nổi bật bên trong lăng Khải Định?
Sân Chầu, Nhà Bia, Thiên Định Cung và Huyền Cung là những công trình nổi bật.
6. Bức bích họa “Cửu Long ẩn vân” có ý nghĩa gì?
Bức bích họa này tượng trưng cho sự cao quý và quyền lực của nhà vua.
7. Giá vé vào tham quan lăng Khải Định là bao nhiêu?
Giá vé cho người lớn là 150.000 VNĐ và trẻ em là 50.000 VNĐ.
8. Thời gian mở cửa tham quan lăng Khải Định là khi nào?
Từ 6h30 đến 17h30 vào mùa hè và từ 7h00 đến 17h00 vào mùa đông.
9. Có thể di chuyển đến lăng Khải Định bằng phương tiện gì?
Có thể di chuyển bằng đường bộ, sử dụng xe máy, ô tô hoặc taxi.
10. Tại sao lăng Khải Định lại được coi là một di sản văn hóa quan trọng?
Vì nó thể hiện sự giao thoa văn hóa độc đáo và là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc của Việt Nam.
