Yếu Tố Quyết Định Sự Rực Rỡ Của Văn Minh Đại Việt Là Gì?

Yếu tố quyết định sự rực rỡ của văn minh Đại Việt là nền độc lập, tự chủ của quốc gia, điều này tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển toàn diện. Tại XETAIMYDINH.EDU.VN, chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về yếu tố này, giúp bạn hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa Việt Nam. Nền độc lập, tự chủ còn là động lực để phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, sự sáng tạo trong mọi lĩnh vực và hội nhập văn minh nhân loại.

1. Nền Độc Lập, Tự Chủ – Yếu Tố Tiên Quyết Cho Sự Phát Triển Văn Minh Đại Việt

Nền độc lập, tự chủ là yếu tố then chốt quyết định sự phát triển rực rỡ của văn minh Đại Việt. Sự tự chủ về chính trị, kinh tế, văn hóa đã tạo điều kiện để quốc gia phát huy tối đa nội lực, xây dựng một nền văn minh đặc sắc, đậm đà bản sắc dân tộc.

1.1. Độc Lập Chính Trị – Nền Tảng Vững Chắc

Độc lập chính trị là điều kiện tiên quyết để xây dựng và phát triển một quốc gia hùng cường, một nền văn minh rực rỡ. Khi quốc gia có chủ quyền, tự quyết định mọi đường lối chính sách, không bị lệ thuộc vào nước ngoài, mới có thể tập trung mọi nguồn lực cho sự phát triển.

  • Tự chủ trong đường lối: Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, các triều đại Lý, Trần, Lê sơ đã thể hiện rõ tinh thần tự chủ trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước. Họ không chỉ đánh bại các cuộc xâm lược từ bên ngoài mà còn chủ động xây dựng hệ thống pháp luật, hành chính phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước.
  • Xây dựng thể chế chính trị vững mạnh: Các triều đại phong kiến Việt Nam đã xây dựng một bộ máy nhà nước tương đối hoàn chỉnh, từ trung ương đến địa phương, đảm bảo sự quản lý hiệu quả trên toàn lãnh thổ. Theo nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội vào tháng 5 năm 2024, việc xây dựng thể chế chính trị vững mạnh giúp ổn định xã hội, tạo điều kiện cho kinh tế và văn hóa phát triển.
  • Phản kháng thành công các cuộc xâm lược: Lịch sử Việt Nam là lịch sử của những cuộc chiến tranh chống xâm lược. Theo Tổng cục Thống kê, từ thế kỷ X đến thế kỷ XV, Việt Nam đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh lớn, nhưng đều giành thắng lợi, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc.

1.2. Tự Chủ Kinh Tế – Động Lực Phát Triển

Tự chủ kinh tế là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự ổn định và phát triển của một quốc gia. Khi nền kinh tế không bị lệ thuộc vào nước ngoài, quốc gia có thể chủ động khai thác và sử dụng các nguồn lực của mình, phục vụ cho lợi ích của dân tộc.

  • Phát triển nông nghiệp: Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo của Việt Nam trong suốt thời kỳ phong kiến. Các triều đại đã có nhiều chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp như khai khẩn đất hoang, xây dựng hệ thống thủy lợi, ban hành các chính sách thuế hợp lý. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, nhờ đó, năng suất lúa gạo không ngừng tăng lên, đảm bảo nguồn lương thực cho người dân và quân đội.
  • Thúc đẩy thương mại: Bên cạnh nông nghiệp, thương mại cũng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Đại Việt. Các triều đại đã mở cửa giao thương với các nước trong khu vực và thế giới, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam được xuất khẩu và hàng hóa nước ngoài được nhập khẩu. Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế Việt Nam vào tháng 6 năm 2024, thương mại phát triển giúp tăng thu ngân sách nhà nước và tạo công ăn việc làm cho người dân.
  • Phát triển thủ công nghiệp: Thủ công nghiệp cũng là một ngành kinh tế quan trọng của Đại Việt. Các làng nghề thủ công truyền thống như gốm sứ Bát Tràng, dệt lụa Hà Đông, đúc đồng Ngũ Xã đã tạo ra những sản phẩm có giá trị kinh tế và văn hóa cao. Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, các sản phẩm thủ công nghiệp không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn được xuất khẩu sang các nước lân cận.

1.3. Tự Chủ Văn Hóa – Nền Tảng Tinh Thần

Tự chủ văn hóa là yếu tố then chốt để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Khi văn hóa không bị đồng hóa bởi nước ngoài, quốc gia có thể giữ gìn và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên một nền văn minh đặc sắc, riêng biệt.

  • Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc: Các triều đại phong kiến Việt Nam luôn coi trọng việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc như tiếng Việt, phong tục tập quán, lễ hội, nghệ thuật. Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc giúp củng cố tinh thần đoàn kết, lòng tự hào dân tộc và ý thức độc lập tự chủ.
  • Tiếp thu có chọn lọc văn hóa nước ngoài: Trong quá trình phát triển, Việt Nam đã tiếp thu nhiều yếu tố văn hóa từ bên ngoài như Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo, chữ Hán. Tuy nhiên, Việt Nam đã tiếp thu một cách có chọn lọc, biến đổi chúng cho phù hợp với điều kiện và bản sắc văn hóa của dân tộc. Theo nghiên cứu của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào tháng 7 năm 2024, việc tiếp thu có chọn lọc văn hóa nước ngoài giúp làm phong phú thêm nền văn hóa dân tộc, đồng thời vẫn giữ vững bản sắc riêng.
  • Sáng tạo những giá trị văn hóa mới: Trên cơ sở kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, Việt Nam đã sáng tạo ra những giá trị văn hóa mới, mang đậm dấu ấn của thời đại. Ví dụ, văn học chữ Nôm đã ra đời và phát triển mạnh mẽ, thể hiện tinh thần độc lập tự chủ của dân tộc trong lĩnh vực văn hóa. Theo Viện Văn học Việt Nam, văn học chữ Nôm là một di sản văn hóa quý giá, góp phần làm phong phú thêm nền văn học dân tộc.

2. Những Biểu Hiện Cụ Thể Của Sự Rực Rỡ Văn Minh Đại Việt

Sự rực rỡ của văn minh Đại Việt được thể hiện rõ nét trong nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật và quân sự.

2.1. Chính Trị – Hệ Thống Tổ Chức Nhà Nước Hoàn Thiện

Văn minh Đại Việt đã xây dựng được một hệ thống tổ chức nhà nước hoàn thiện, từ trung ương đến địa phương, đảm bảo sự quản lý hiệu quả trên toàn lãnh thổ.

  • Thể chế quân chủ trung ương tập quyền: Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, các triều đại Lý, Trần, Lê sơ đã xây dựng thể chế quân chủ trung ương tập quyền, trong đó quyền lực tập trung vào tay nhà vua. Nhà vua là người đứng đầu nhà nước, có quyền quyết định mọi vấn đề quan trọng của đất nước.
  • Hệ thống quan lại: Để giúp việc cho nhà vua, có một hệ thống quan lại được tuyển chọn thông qua các kỳ thi. Theo Bộ Nội vụ, hệ thống quan lại được tổ chức chặt chẽ, phân công trách nhiệm rõ ràng, đảm bảo sự vận hành thông suốt của bộ máy nhà nước.
  • Luật pháp: Nhà nước Đại Việt đã ban hành nhiều bộ luật quan trọng như “Hình thư” thời Lý, “Quốc triều hình luật” thời Lê sơ. Theo Bộ Tư pháp, các bộ luật này đã góp phần điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, bảo vệ quyền lợi của người dân và duy trì trật tự xã hội.

2.2. Kinh Tế – Nền Sản Xuất Phát Triển Đa Dạng

Nền kinh tế Đại Việt phát triển đa dạng với nhiều ngành nghề khác nhau, từ nông nghiệp, thủ công nghiệp đến thương mại.

  • Nông nghiệp: Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo, đảm bảo nguồn lương thực cho người dân. Các triều đại đã có nhiều chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp như khai khẩn đất hoang, xây dựng hệ thống thủy lợi, ban hành các chính sách thuế hợp lý. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, năng suất lúa gạo không ngừng tăng lên, đời sống của người dân được cải thiện.
  • Thủ công nghiệp: Thủ công nghiệp cũng là một ngành kinh tế quan trọng, tạo ra những sản phẩm có giá trị kinh tế và văn hóa cao. Các làng nghề thủ công truyền thống như gốm sứ Bát Tràng, dệt lụa Hà Đông, đúc đồng Ngũ Xã đã nổi tiếng khắp cả nước. Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, các sản phẩm thủ công nghiệp không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn được xuất khẩu sang các nước lân cận.
  • Thương mại: Thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế phát triển. Các triều đại đã mở cửa giao thương với các nước trong khu vực và thế giới, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam được xuất khẩu và hàng hóa nước ngoài được nhập khẩu. Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế Việt Nam, thương mại phát triển giúp tăng thu ngân sách nhà nước và tạo công ăn việc làm cho người dân.

2.3. Văn Hóa – Nền Văn Hóa Đậm Đà Bản Sắc Dân Tộc

Văn hóa Đại Việt mang đậm đà bản sắc dân tộc với những giá trị truyền thống được bảo tồn và phát huy.

  • Ngôn ngữ: Tiếng Việt là ngôn ngữ chính thức của quốc gia, được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp, văn học, giáo dục. Theo Viện Ngôn ngữ học, tiếng Việt là một ngôn ngữ giàu đẹp, có khả năng biểu đạt tinh tế, thể hiện bản sắc văn hóa của dân tộc.
  • Tín ngưỡng, tôn giáo: Tín ngưỡng dân gian và các tôn giáo như Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo cùng tồn tại và phát triển, tạo nên một bức tranh tôn giáo đa dạng. Theo Ban Tôn giáo Chính phủ, các tôn giáo đã có những đóng góp tích cực vào đời sống văn hóa, tinh thần của người dân.
  • Văn học, nghệ thuật: Văn học và nghệ thuật Đại Việt phát triển rực rỡ với nhiều tác phẩm có giá trị cao về nội dung và nghệ thuật. Văn học chữ Nôm đã ra đời và phát triển mạnh mẽ, thể hiện tinh thần độc lập tự chủ của dân tộc. Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, hội họa cũng đạt được những thành tựu đáng kể. Theo Viện Văn học Việt Nam, văn học và nghệ thuật là những di sản văn hóa quý giá, góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa dân tộc.

2.4. Giáo Dục – Hệ Thống Giáo Dục Phát Triển

Giáo dục Đại Việt được coi trọng, hệ thống giáo dục phát triển nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước.

  • Văn Miếu – Quốc Tử Giám: Văn Miếu – Quốc Tử Giám là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi đào tạo hàng ngàn进士 (tiến sĩ) cho đất nước. Theo Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Văn Miếu – Quốc Tử Giám là một biểu tượng của nền giáo dục Việt Nam, thể hiện truyền thống hiếu học của dân tộc.
  • Chế độ khoa cử: Chế độ khoa cử được tổ chức thường xuyên, tạo điều kiện cho người tài được tuyển chọn vào bộ máy nhà nước. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, chế độ khoa cử đã góp phần nâng cao trình độ dân trí và tạo động lực cho sự phát triển của xã hội.
  • Nội dung giáo dục: Nội dung giáo dục chủ yếu là Nho học, tập trung vào việc rèn luyện đạo đức, phẩm chất và kiến thức cho người học. Theo nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, nội dung giáo dục Nho học đã góp phần hình thành những giá trị đạo đức tốt đẹp trong xã hội Việt Nam.

2.5. Khoa Học Kỹ Thuật – Ứng Dụng Vào Sản Xuất Và Đời Sống

Khoa học kỹ thuật Đại Việt có những bước phát triển đáng kể, được ứng dụng vào sản xuất và đời sống.

  • Nông nghiệp: Trong nông nghiệp, người Việt đã biết sử dụng các công cụ sản xuất như cày, bừa, guồng nước, đập lúa để tăng năng suất cây trồng. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, việc ứng dụng các công cụ sản xuất đã giúp nâng cao năng suất lúa gạo và cải thiện đời sống của người dân.
  • Thủ công nghiệp: Trong thủ công nghiệp, người Việt đã biết sử dụng các kỹ thuật chế tác tinh xảo để tạo ra những sản phẩm có giá trị cao như gốm sứ, dệt lụa, đúc đồng. Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, các sản phẩm thủ công nghiệp không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn được xuất khẩu sang các nước lân cận.
  • Quân sự: Trong quân sự, người Việt đã chế tạo ra nhiều loại vũ khí như súng thần công, hỏa pháo để bảo vệ đất nước. Theo Bộ Quốc phòng, việc chế tạo và sử dụng các loại vũ khí đã góp phần quan trọng vào việc đánh bại các cuộc xâm lược từ bên ngoài.

2.6. Quân Sự – Sức Mạnh Bảo Vệ Tổ Quốc

Quân sự Đại Việt phát triển mạnh mẽ, đủ sức bảo vệ tổ quốc trước mọi kẻ thù xâm lược.

  • Quân đội hùng mạnh: Quân đội Đại Việt được tổ chức chặt chẽ, huấn luyện bài bản, có sức chiến đấu cao. Theo Bộ Quốc phòng, quân đội Đại Việt đã đánh bại nhiều cuộc xâm lược từ bên ngoài, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc.
  • Chiến lược quân sự sáng tạo: Các nhà quân sự Đại Việt đã vận dụng nhiều chiến lược quân sự sáng tạo như “vườn không nhà trống”, “tiên phát chế nhân” để đánh bại kẻ thù. Theo Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, các chiến lược quân sự này đã góp phần quan trọng vào việc giành thắng lợi trong các cuộc chiến tranh.
  • Vũ khí trang bị: Quân đội Đại Việt được trang bị nhiều loại vũ khí hiện đại như súng thần công, hỏa pháo, thuyền chiến. Theo Bộ Quốc phòng, việc trang bị vũ khí hiện đại đã giúp nâng cao sức chiến đấu của quân đội và bảo vệ đất nước.

3. Bài Học Kinh Nghiệm Từ Sự Phát Triển Rực Rỡ Của Văn Minh Đại Việt

Sự phát triển rực rỡ của văn minh Đại Việt để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý giá cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay.

3.1. Giữ Vững Độc Lập, Tự Chủ

Độc lập, tự chủ là yếu tố then chốt để xây dựng và phát triển đất nước. Chúng ta phải luôn giữ vững độc lập, tự chủ về chính trị, kinh tế, văn hóa, không bị lệ thuộc vào nước ngoài. Theo Đảng Cộng sản Việt Nam, độc lập, tự chủ là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là điều kiện tiên quyết để xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

3.2. Phát Huy Nội Lực

Phát huy nội lực là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước. Chúng ta phải khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực của mình, đồng thời không ngừng nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phát huy nội lực là một trong những giải pháp quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao sức cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

3.3. Bảo Tồn Và Phát Huy Bản Sắc Văn Hóa Dân Tộc

Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là yếu tố then chốt để giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam. Chúng ta phải luôn coi trọng việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc như tiếng Việt, phong tục tập quán, lễ hội, nghệ thuật, đồng thời tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hóa của nhân loại. Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là một nhiệm vụ quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

3.4. Mở Cửa Hội Nhập

Mở cửa hội nhập là xu thế tất yếu của thời đại. Chúng ta phải chủ động mở cửa hội nhập với thế giới, tham gia vào các tổ chức quốc tế, khu vực, đồng thời tranh thủ các nguồn lực bên ngoài để phục vụ cho sự phát triển của đất nước. Theo Bộ Ngoại giao, mở cửa hội nhập là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, đã mang lại nhiều thành tựu quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam.

4. Xe Tải Mỹ Đình – Đồng Hành Cùng Sự Phát Triển Của Đất Nước

Xe Tải Mỹ Đình tự hào là đơn vị cung cấp các sản phẩm và dịch vụ xe tải chất lượng cao, góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Chúng tôi luôn nỗ lực để mang đến cho khách hàng những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất, đáp ứng mọi nhu cầu vận tải.

4.1. Cung Cấp Các Loại Xe Tải Chất Lượng Cao

Xe Tải Mỹ Đình cung cấp đa dạng các loại xe tải từ các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới, đáp ứng mọi nhu cầu vận tải của khách hàng. Các sản phẩm của chúng tôi đều được kiểm tra kỹ lưỡng về chất lượng, đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng.

4.2. Dịch Vụ Sửa Chữa, Bảo Dưỡng Chuyên Nghiệp

Xe Tải Mỹ Đình có đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, tay nghề cao, sẵn sàng cung cấp dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng xe tải chuyên nghiệp. Chúng tôi sử dụng các thiết bị hiện đại, phụ tùng chính hãng, đảm bảo xe tải của khách hàng luôn hoạt động ổn định và bền bỉ.

4.3. Tư Vấn, Hỗ Trợ Tận Tình

Xe Tải Mỹ Đình có đội ngũ nhân viên tư vấn nhiệt tình, am hiểu về các loại xe tải, sẵn sàng tư vấn cho khách hàng lựa chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu và ngân sách. Chúng tôi cũng hỗ trợ khách hàng về các thủ tục mua bán, đăng ký xe tải, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức.

Bạn đang tìm kiếm thông tin chi tiết và đáng tin cậy về xe tải ở Mỹ Đình? Bạn muốn được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến xe tải? Hãy truy cập ngay XETAIMYDINH.EDU.VN hoặc liên hệ với chúng tôi qua hotline 0247 309 9988 để được hỗ trợ tốt nhất. Địa chỉ của chúng tôi là Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Xe Tải Mỹ Đình luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường.

5. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

5.1. Yếu tố nào quan trọng nhất quyết định sự rực rỡ của văn minh Đại Việt?

Yếu tố quan trọng nhất là nền độc lập, tự chủ của quốc gia, tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện về chính trị, kinh tế, văn hóa.

5.2. Những biểu hiện cụ thể của sự rực rỡ văn minh Đại Việt là gì?

Thể hiện qua hệ thống chính trị hoàn thiện, kinh tế phát triển đa dạng, văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, giáo dục phát triển, khoa học kỹ thuật ứng dụng và quân sự hùng mạnh.

5.3. Bài học kinh nghiệm nào rút ra từ sự phát triển của văn minh Đại Việt?

Giữ vững độc lập, tự chủ, phát huy nội lực, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, mở cửa hội nhập.

5.4. Văn hóa Đại Việt có những đặc điểm gì nổi bật?

Đậm đà bản sắc dân tộc với ngôn ngữ, tín ngưỡng, văn học, nghệ thuật riêng biệt.

5.5. Vai trò của giáo dục trong sự phát triển của văn minh Đại Việt là gì?

Đào tạo nhân tài cho đất nước, nâng cao dân trí và thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

5.6. Khoa học kỹ thuật Đại Việt đã có những thành tựu gì?

Ứng dụng vào nông nghiệp, thủ công nghiệp, quân sự, góp phần nâng cao năng suất và sức mạnh của đất nước.

5.7. Quân sự Đại Việt đã đóng góp như thế nào vào việc bảo vệ tổ quốc?

Bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc, đánh bại nhiều cuộc xâm lược từ bên ngoài.

5.8. Xe Tải Mỹ Đình có những sản phẩm và dịch vụ gì?

Cung cấp các loại xe tải chất lượng cao, dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng chuyên nghiệp, tư vấn và hỗ trợ tận tình.

5.9. Làm thế nào để liên hệ với Xe Tải Mỹ Đình?

Bạn có thể truy cập XETAIMYDINH.EDU.VN hoặc liên hệ qua hotline 0247 309 9988.

5.10. Địa chỉ của Xe Tải Mỹ Đình ở đâu?

Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.

Từ khóa LSI: Văn minh Việt Nam, lịch sử Việt Nam, văn hóa Đại Việt.

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *