Viếng Lăng Bác Bài Thơ là một tác phẩm văn học đầy cảm xúc, thể hiện lòng thành kính và biết ơn sâu sắc của người dân Việt Nam đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại XETAIMYDINH.EDU.VN, chúng tôi sẽ cùng bạn khám phá những giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ này, đồng thời cảm nhận những tình cảm thiêng liêng mà tác giả Viễn Phương gửi gắm. Hãy cùng Xe Tải Mỹ Đình tìm hiểu chi tiết về tác phẩm này nhé.
1. Bài Thơ Viếng Lăng Bác Của Ai?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” là sáng tác của nhà thơ Viễn Phương.
Viễn Phương, tên thật là Phan Thanh Viễn (1928-2005), quê ở An Giang, là một nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến và gắn bó sâu sắc với miền Nam. Thơ của ông giàu cảm xúc nhưng không bi lụy, giọng thơ thường nhỏ nhẹ, tâm tình. Theo trang web Hội Nhà văn Việt Nam, Viễn Phương là một trong những cây bút chủ lực của văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
2. Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Viếng Lăng Bác Ra Sao?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” được sáng tác vào tháng 4 năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc thắng lợi và lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa được khánh thành.
Nhà thơ Viễn Phương từ miền Nam ra thăm lăng Bác và xúc động viết nên bài thơ này. Tác phẩm sau đó được in trong tập thơ “Như mây mùa xuân” (1978). Theo báo Nhân Dân, sự kiện khánh thành lăng Bác là một dấu mốc quan trọng, thể hiện lòng biết ơn và niềm kính yêu vô bờ bến của nhân dân cả nước đối với Bác Hồ.
3. Nội Dung Chính Của Bài Thơ Viếng Lăng Bác Là Gì?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” thể hiện lòng thành kính, niềm xúc động sâu sắc và ước nguyện chân thành của nhà thơ Viễn Phương khi đến viếng lăng Bác Hồ.
Bài thơ là tiếng lòng của một người con miền Nam sau bao năm mong mỏi, nay được trực tiếp đến viếng Bác, bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với vị lãnh tụ kính yêu. Theo Giáo trình Ngữ văn 9 (Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam), bài thơ là một nén hương thơm dâng lên Bác, thể hiện tình cảm của cả dân tộc.
4. Bố Cục Của Bài Thơ Viếng Lăng Bác Được Chia Như Thế Nào?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” có thể chia thành bốn phần, tương ứng với bốn khổ thơ:
- Khổ 1: Cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng Bác.
- Khổ 2: Cảm xúc khi nhìn đoàn người vào viếng lăng Bác.
- Khổ 3: Cảm xúc khi vào trong lăng, nhìn thấy di hài Bác.
- Khổ 4: Tình cảm và ước nguyện của tác giả trước khi rời lăng Bác.
Bố cục này giúp thể hiện mạch cảm xúc liền mạch và sự phát triển của tình cảm từ khái quát đến cụ thể, từ bên ngoài vào bên trong.
5. Phân Tích Chi Tiết Bài Thơ Viếng Lăng Bác Như Thế Nào?
Để phân tích chi tiết bài thơ “Viếng lăng Bác”, chúng ta sẽ đi sâu vào từng khổ thơ:
5.1. Khổ 1: Cảm Xúc Ban Đầu Khi Đứng Trước Lăng Bác
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”: Cách xưng hô “con” thể hiện sự gần gũi, thân thiết, coi Bác như người cha kính yêu của cả dân tộc. Từ “thăm” nói giảm nói tránh, thể hiện sự tôn kính và giảm bớt nỗi đau mất mát. Theo Từ điển Tiếng Việt (Nhà xuất bản Đà Nẵng), “thăm” mang ý nghĩa đến để hỏi thăm, trò chuyện, thể hiện sự quan tâm.
- “Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát”: Hình ảnh hàng tre hiện lên trong sương sớm, vừa thực, vừa mang tính biểu tượng. “Bát ngát” gợi không gian rộng lớn, bao la, thể hiện sự trường tồn của dân tộc.
- “Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam”: Câu cảm thán “Ôi!” thể hiện cảm xúc nghẹn ngào, xúc động. Hàng tre tượng trưng cho phẩm chất kiên cường, bất khuất của người Việt Nam.
- “Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”: Dù trải qua bao khó khăn, gian khổ, hàng tre vẫn hiên ngang, vững chãi, tượng trưng cho ý chí và sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam.
5.2. Khổ 2: Cảm Xúc Khi Nhìn Đoàn Người Vào Viếng Lăng Bác
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
- “Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng”: Mặt trời tự nhiên và “mặt trời trong lăng” là hình ảnh ẩn dụ. Mặt trời tự nhiên tượng trưng cho quy luật của vũ trụ, còn “mặt trời trong lăng” là Bác Hồ, người soi sáng con đường cách mạng Việt Nam.
- “Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”: Màu đỏ tượng trưng cho nhiệt huyết, lý tưởng cách mạng cao đẹp của Bác. Theo quan niệm của người Việt, màu đỏ còn tượng trưng cho sự may mắn, tốt lành.
- “Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ”: Điệp ngữ “ngày ngày” nhấn mạnh thời gian vô tận, tấm lòng của nhân dân luôn hướng về Bác. “Thương nhớ” thể hiện tình cảm sâu sắc, không nguôi.
- “Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”: Hình ảnh “tràng hoa” tượng trưng cho tấm lòng thành kính, biết ơn của nhân dân đối với Bác. “Bảy mươi chín mùa xuân” là hoán dụ chỉ cuộc đời của Bác, đẹp như những mùa xuân.
5.3. Khổ 3: Cảm Xúc Khi Vào Trong Lăng, Nhìn Thấy Di Hài Bác
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.
- “Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”: Cách nói giảm nói tránh “giấc ngủ bình yên” thể hiện sự tôn kính, trang nghiêm và làm dịu bớt nỗi đau mất mát.
- “Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”: “Vầng trăng” là hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng cho vẻ đẹp thanh cao, tinh khiết của tâm hồn Bác. Ánh trăng dịu hiền gợi sự ấm áp, gần gũi.
- “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”: “Trời xanh” tượng trưng cho sự trường tồn, vĩnh cửu. Câu thơ thể hiện niềm tin vào sự bất tử của Bác trong lòng dân tộc.
- “Mà sao nghe nhói ở trong tim”: Dù lý trí hiểu rằng Bác vẫn sống mãi trong lòng dân tộc, nhưng tình cảm vẫn trào dâng, nỗi đau vẫn âm ỉ trong tim. “Nghe nhói” là sự chuyển đổi cảm giác tinh tế, diễn tả nỗi đau xót, nghẹn ngào.
5.4. Khổ 4: Tình Cảm Và Ước Nguyện Trước Khi Rời Lăng Bác
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
- “Mai về miền Nam thương trào nước mắt”: Tình cảm lưu luyến, bịn rịn không muốn rời xa Bác được thể hiện trực tiếp qua hình ảnh “thương trào nước mắt”.
- “Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác”: Điệp ngữ “muốn làm” và các hình ảnh “con chim”, “đóa hoa”, “cây tre” thể hiện ước nguyện được hóa thân vào những sự vật bình dị, gần gũi để mãi mãi ở bên Bác.
- “Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây”: Ước nguyện được dâng hương thơm, làm đẹp cho lăng Bác, thể hiện lòng thành kính và biết ơn.
- “Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”: Ước nguyện được trở thành cây tre, biểu tượng của lòng trung thành và hiếu thảo, để bảo vệ giấc ngủ của Bác. Hình ảnh cây tre khép lại bài thơ, tạo kết cấu đầu cuối tương ứng, nhấn mạnh phẩm chất cao đẹp của dân tộc Việt Nam.
6. Giá Trị Nội Dung Của Bài Thơ Viếng Lăng Bác Là Gì?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” có giá trị nội dung sâu sắc:
- Thể hiện lòng thành kính và biết ơn vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ là tiếng lòng của một người con miền Nam, đại diện cho tình cảm của cả dân tộc đối với Bác.
- Ca ngợi công lao to lớn của Bác đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc. Hình ảnh Bác như mặt trời soi sáng con đường cách mạng Việt Nam được khắc họa rõ nét.
- Thể hiện niềm tin vào sự trường tồn của Bác trong lòng dân tộc. Dù Bác đã đi xa, nhưng hình ảnh và tư tưởng của Người vẫn sống mãi.
- Khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước và lòng tự hào dân tộc. Hình ảnh hàng tre xanh, biểu tượng của Việt Nam, được lặp đi lặp lại, khẳng định sức sống mãnh liệt của dân tộc.
Theo trang web của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, bài thơ “Viếng lăng Bác” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại, có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao.
7. Giá Trị Nghệ Thuật Của Bài Thơ Viếng Lăng Bác Được Thể Hiện Như Thế Nào?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” có giá trị nghệ thuật đặc sắc:
- Thể thơ: Thể thơ bảy chữ trang trọng, phù hợp với cảm xúc thiêng liêng.
- Ngôn ngữ: Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, giàu cảm xúc.
- Hình ảnh: Sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng giàu ý nghĩa (mặt trời, hàng tre, vầng trăng…).
- Nhịp điệu: Nhịp điệu chậm rãi, trang nghiêm, thể hiện sự thành kính.
- Biện pháp tu từ: Sử dụng điệp ngữ, hoán dụ, nói giảm nói tránh… một cách hiệu quả.
Theo nhận xét của nhiều nhà phê bình văn học, bài thơ “Viếng lăng Bác” là một tác phẩm nghệ thuật hoàn chỉnh, thể hiện tài năng và tâm huyết của nhà thơ Viễn Phương.
8. Ý Nghĩa Của Hình Ảnh Hàng Tre Trong Bài Thơ Viếng Lăng Bác?
Hình ảnh hàng tre trong bài thơ “Viếng lăng Bác” mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc:
- Biểu tượng cho phẩm chất kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Tre là loài cây có sức sống mãnh liệt, dù gặp bão táp mưa sa vẫn đứng vững.
- Biểu tượng cho sự đoàn kết, gắn bó của người Việt Nam. Tre thường mọc thành lũy, thành hàng, tượng trưng cho tinh thần cộng đồng.
- Biểu tượng cho lòng trung thành, hiếu thảo. Ước nguyện “muốn làm cây tre trung hiếu chốn này” thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với Bác.
Hình ảnh hàng tre xuất hiện ở đầu và cuối bài thơ, tạo kết cấu đầu cuối tương ứng, nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng của nó. Theo Từ điển Biểu tượng Văn hóa Thế giới (Nhà xuất bản Đà Nẵng), tre là một trong những biểu tượng văn hóa đặc trưng của Việt Nam.
9. Tại Sao Bài Thơ Viếng Lăng Bác Lại Gây Xúc Động Cho Người Đọc?
Bài thơ “Viếng lăng Bác” gây xúc động cho người đọc bởi nhiều lý do:
- Tình cảm chân thành: Bài thơ thể hiện tình cảm chân thành, xuất phát từ trái tim của nhà thơ đối với Bác Hồ.
- Ngôn ngữ giản dị: Ngôn ngữ giản dị, gần gũi, dễ hiểu, dễ đi vào lòng người.
- Hình ảnh gợi cảm: Sử dụng nhiều hình ảnh gợi cảm, giàu ý nghĩa biểu tượng.
- Cảm xúc chung: Bài thơ thể hiện cảm xúc chung của cả dân tộc đối với Bác, tạo sự đồng cảm sâu sắc.
- Giá trị nhân văn: Bài thơ ca ngợi những giá trị nhân văn cao đẹp, như lòng yêu nước, sự biết ơn, niềm tin vào tương lai.
Theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Dư luận Xã hội (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam), phần lớn người Việt Nam đều cảm thấy xúc động khi đọc bài thơ “Viếng lăng Bác”.
10. Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Bài Thơ Viếng Lăng Bác?
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về bài thơ “Viếng lăng Bác”:
- Bài thơ “Viếng lăng Bác” thuộc thể thơ gì?
Trả lời: Bài thơ thuộc thể thơ bảy chữ. - Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
Trả lời: Bài thơ được sáng tác vào tháng 4 năm 1976, sau khi lăng Bác vừa được khánh thành. - Hình ảnh nào được lặp lại nhiều lần trong bài thơ?
Trả lời: Hình ảnh hàng tre được lặp lại ở đầu và cuối bài thơ. - Tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào trong bài thơ?
Trả lời: Tác giả sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ, nói giảm nói tránh. - Ý nghĩa của hình ảnh “mặt trời trong lăng” là gì?
Trả lời: Hình ảnh “mặt trời trong lăng” là ẩn dụ chỉ Bác Hồ, người soi sáng con đường cách mạng Việt Nam. - Vì sao tác giả lại xưng “con” với Bác?
Trả lời: Cách xưng hô “con” thể hiện sự gần gũi, thân thiết, coi Bác như người cha kính yêu của cả dân tộc. - Hình ảnh “vầng trăng sáng dịu hiền” gợi cho ta cảm xúc gì?
Trả lời: Hình ảnh “vầng trăng sáng dịu hiền” gợi cảm xúc về vẻ đẹp thanh cao, tinh khiết của tâm hồn Bác. - Ước nguyện lớn nhất của tác giả trong bài thơ là gì?
Trả lời: Ước nguyện lớn nhất của tác giả là được hóa thân vào những sự vật bình dị để mãi mãi ở bên Bác. - Giá trị nội dung chính của bài thơ là gì?
Trả lời: Bài thơ thể hiện lòng thành kính, biết ơn vô hạn đối với Bác Hồ và ca ngợi công lao to lớn của Người đối với dân tộc. - Giá trị nghệ thuật đặc sắc của bài thơ là gì?
Trả lời: Bài thơ có giá trị nghệ thuật ở thể thơ trang trọng, ngôn ngữ giản dị, hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng và nhịp điệu sâu lắng.
Bạn muốn tìm hiểu thêm về các tác phẩm văn học khác hoặc cần tư vấn về các loại xe tải phù hợp với nhu cầu của mình? Hãy truy cập ngay XETAIMYDINH.EDU.VN để được hỗ trợ tận tình và chuyên nghiệp. Tại Xe Tải Mỹ Đình, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và cung cấp những thông tin hữu ích nhất cho bạn. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua hotline 0247 309 9988 hoặc đến trực tiếp địa chỉ Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội để trải nghiệm dịch vụ tốt nhất.
