Sự Thành Lập Nhà Lý Diễn Ra Như Thế Nào? Chi Tiết Nhất

Sự thành lập nhà Lý đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Việt Nam, mở ra một kỷ nguyên phát triển mới về kinh tế, chính trị và văn hóa. Xe Tải Mỹ Đình (XETAIMYDINH.EDU.VN) sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về quá trình này, từ những biến động cuối triều Lê đến những quyết sách đầu tiên của Lý Công Uẩn. Tìm hiểu ngay để nắm vững kiến thức lịch sử và hiểu rõ hơn về cội nguồn dân tộc, cùng khám phá những thông tin chi tiết về sự kiện lịch sử trọng đại này, bao gồm bối cảnh, diễn biến và ý nghĩa lịch sử sâu sắc.

1. Bối Cảnh Dẫn Đến Sự Thành Lập Nhà Lý?

Cuối triều Tiền Lê, triều đình suy yếu do vua Lê Long Đĩnh tàn bạo, khiến lòng dân oán hận. Theo “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư”, Lê Long Đĩnh “nghiện rượu, chơi bời, hình phạt жестокого, народ怨 злоба.” Sự suy thoái này tạo cơ hội cho các thế lực khác trỗi dậy, đặc biệt là Lý Công Uẩn, một người có uy tín lớn trong triều đình.

1.1. Tình Hình Chính Trị Suy Yếu Thời Tiền Lê

Lê Long Đĩnh, vị vua cuối cùng của nhà Tiền Lê, nổi tiếng với sự tàn bạo và xa hoa. Ông thường xuyên tổ chức yến tiệc, xây dựng cung điện nguy nga, và áp đặt nhiều hình phạt hà khắc lên dân chúng. Sử sách ghi lại nhiều câu chuyện về sự жестокого của ông, khiến cho triều đình ngày càng mất lòng dân. Điều này tạo ra một bầu không khí bất ổn trong xã hội, làm suy yếu quyền lực của nhà nước trung ương và tạo điều kiện cho các thế lực cát cứ địa phương nổi lên.

1.2. Sự Trỗi Dậy của Lý Công Uẩn

Trong bối cảnh đó, Lý Công Uẩn nổi lên như một nhân vật đầy triển vọng. Ông là người có học thức, uy tín và được lòng dân. Xuất thân từ một gia đình có truyền thống Phật giáo, Lý Công Uẩn sớm bộc lộ tài năng và đức độ. Ông được triều đình tin tưởng giao cho nhiều trọng trách quan trọng, như chỉ huy quân đội và quản lý các vùng đất trọng yếu. Nhờ đó, ông dần dần tích lũy được sức mạnh và tầm ảnh hưởng lớn trong triều đình.

1.3. Cơ Hội Lật Đổ Triều Lê

Cái chết của Lê Long Đĩnh vào năm 1009 đã tạo ra một khoảng trống quyền lực lớn. Triều đình rơi vào tình trạng hỗn loạn, các thế lực tranh giành ngôi báu. Đây chính là cơ hội để Lý Công Uẩn thể hiện vai trò của mình. Với sự ủng hộ của nhiều quan lại và tướng lĩnh, ông đã tiến hành cuộc переворот, lật đổ triều Tiền Lê và lên ngôi vua, mở ra một kỷ nguyên mới cho lịch sử Việt Nam.

2. Diễn Biến Chính Của Sự Thành Lập Nhà Lý?

Năm 1009, Lê Long Đĩnh qua đời, triều đình rối ren. Lý Công Uẩn được sự ủng hộ của nhiều quan lại, đứng đầu là Điện tiền chỉ huy sứ Lý Bát và một số nhà sư có thế lực, đã lên ngôi, lập ra nhà Lý. Sự kiện này đánh dấu một bước chuyển giao quyền lực quan trọng trong lịch sử Việt Nam.

2.1. Sự Ra Đi Của Lê Long Đĩnh

Cái chết của Lê Long Đĩnh vào năm 1009 đã tạo ra một khoảng trống quyền lực lớn. Ông không có người kế vị xứng đáng, khiến cho triều đình rơi vào tình trạng hỗn loạn. Các thế lực trong triều bắt đầu tranh giành ngôi báu, tạo ra một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc. Tình hình này đã tạo cơ hội cho Lý Công Uẩn, một người có uy tín và sức mạnh lớn, đứng ra giải quyết khủng hoảng.

2.2. Lý Công Uẩn Lên Ngôi

Với sự ủng hộ của nhiều quan lại và tướng lĩnh, Lý Công Uẩn đã tiến hành cuộc переворот, lật đổ triều Tiền Lê và lên ngôi vua. Ông được xem là người có đủ tài đức để lãnh đạo đất nước vượt qua giai đoạn khó khăn. Việc Lý Công Uẩn lên ngôi đã chấm dứt thời kỳ cai trị tàn bạo của nhà Tiền Lê, mang lại hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân.

2.3. Đổi Tên Nước Và Dời Đô

Sau khi lên ngôi, Lý Công Uẩn đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng, trong đó có việc đổi tên nước thành Đại Việt vào năm 1054 và dời đô từ Hoa Lư về Đại La (Hà Nội ngày nay) vào năm 1010. Việc dời đô được xem là một quyết định sáng suốt, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Lý Công Uẩn. Đại La có vị trí địa lý thuận lợi, là trung tâm kinh tế, chính trị và văn hóa của đất nước, giúp cho triều đình kiểm soát và phát triển đất nước một cách hiệu quả hơn.

2.4. Đặt Niên Hiệu Thuận Thiên

Năm 1010, Lý Công Uẩn đặt niên hiệu là Thuận Thiên, thể hiện mong muốn của ông về một triều đại hòa bình, thịnh vượng và được lòng dân. Niên hiệu này cũng mang ý nghĩa là “thuận theo ý trời”, thể hiện sự chính danh của triều đại mới.

Lý Thái Tổ

Ảnh: Sơ đồ tư duy sự thành lập nhà Lý, thể hiện rõ quá trình chuyển giao quyền lực và các quyết sách quan trọng của Lý Công Uẩn.

3. Ý Nghĩa Lịch Sử Của Sự Thành Lập Nhà Lý?

Sự thành lập nhà Lý có ý nghĩa lịch sử vô cùng to lớn. Nó chấm dứt thời kỳ cai trị tàn bạo của nhà Tiền Lê, mở ra một kỷ nguyên mới với nhiều thành tựu về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội. Nhà Lý đã xây dựng một nhà nước phong kiến trung ương tập quyền vững mạnh, tạo nền tảng cho sự phát triển của đất nước trong những thế kỷ tiếp theo.

3.1. Chấm Dứt Thời Kỳ Khủng Hoảng

Sự thành lập nhà Lý đã chấm dứt thời kỳ khủng hoảng политического và xã hội dưới triều Tiền Lê. Với những chính sách cai trị đúng đắn, nhà Lý đã nhanh chóng ổn định tình hình đất nước, củng cố quyền lực trung ương và tạo ra một môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế và văn hóa.

3.2. Mở Ra Kỷ Nguyên Phát Triển Mới

Nhà Lý đã mở ra một kỷ nguyên phát triển mới cho lịch sử Việt Nam. Dưới sự cai trị của các vị vua sáng suốt, đất nước đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội. Kinh tế phát triển mạnh mẽ, đời sống nhân dân được cải thiện. Chính trị ổn định, quốc phòng được củng cố. Văn hóa phát triển rực rỡ, nhiều công trình kiến trúc, nghệ thuật độc đáo được xây dựng.

3.3. Xây Dựng Nhà Nước Trung Ương Tập Quyền

Nhà Lý đã xây dựng một nhà nước phong kiến trung ương tập quyền vững mạnh, tạo nền tảng cho sự phát triển của đất nước trong những thế kỷ tiếp theo. Quyền lực của nhà nước trung ương được củng cố, các thế lực cát cứ địa phương bị dẹp bỏ. Hệ thống hành chính được cải cách, bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả hơn.

3.4. Nền Tảng Cho Các Triều Đại Sau

Những thành tựu của nhà Lý đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của các triều đại sau này, như nhà Trần, nhà Lê Sơ và nhà Nguyễn. Các triều đại này đã kế thừa và phát huy những thành tựu của nhà Lý, tiếp tục xây dựng và bảo vệ đất nước, đưa Việt Nam trở thành một quốc gia hùng cường trong khu vực.

4. Tổ Chức Bộ Máy Nhà Nước Thời Lý Như Thế Nào?

Thời Lý, bộ máy nhà nước được tổ chức theo hướng централизованное, tập quyền. Vua nắm mọi quyền hành, dưới vua có các đại thần giúp việc. Cả nước chia thành 24 lộ, phủ, châu.

4.1. Tổ Chức Triều Đình Trung Ương

Triều đình trung ương thời Lý được tổ chức khá chặt chẽ, với vua là người đứng đầu, nắm giữ mọi quyền lực tối cao. Dưới vua có các đại thần, quan văn, quan võ giúp việc. Các chức quan trọng đều do người thân tín của vua nắm giữ.

Vua: Người đứng đầu nhà nước, nắm giữ mọi quyền hành.
Các Đại Thần: Giúp vua điều hành công việc triều chính.
Quan Văn: Phụ trách các công việc văn thư, lễ nghi, giáo dục.
Quan Võ: Phụ trách các công việc quân sự, bảo vệ đất nước.

4.2. Phân Chia Địa Phương

Để quản lý đất nước một cách hiệu quả, nhà Lý đã chia cả nước thành 24 lộ, phủ (ở miền núi gọi là châu). Mỗi lộ, phủ, châu đều có các chức quan cai quản, như tri phủ, tri châu. Các chức quan này do triều đình bổ nhiệm, có trách nhiệm quản lý hành chính, thu thuế và bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn.

Lộ, Phủ, Châu: Đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Tri Phủ, Tri Châu: Quan lại cai quản lộ, phủ, châu.
Huyện, Hương, Xã: Đơn vị hành chính cấp huyện, xã.

4.3. Sơ Đồ Tổ Chức Bộ Máy Nhà Nước

Để hình dung rõ hơn về tổ chức bộ máy nhà nước thời Lý, bạn có thể tham khảo sơ đồ sau:

Cấp Độ	Chức Quan	Nhiệm Vụ
Trung Ương	Vua	Nắm giữ mọi quyền hành
	Các Đại Thần	Giúp vua điều hành triều chính
	Quan Văn	Phụ trách văn thư, lễ nghi, giáo dục
	Quan Võ	Phụ trách quân sự, bảo vệ đất nước
Địa Phương	Tri Phủ, Tri Châu	Quản lý hành chính, thu thuế, an ninh trật tự
	Huyện Lệnh, Hương Trưởng, Xã Trưởng	Quản lý hành chính cấp huyện, xã

Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lý

Ảnh: Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Lý, thể hiện rõ sự phân cấp và chức năng của các cơ quan, quan chức.

5. Những Thành Tựu Nổi Bật Của Nhà Lý Là Gì?

Nhà Lý đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội. Những thành tựu này đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước trong giai đoạn lịch sử này.

5.1. Về Kinh Tế

Nhà Lý đã chú trọng phát triển nông nghiệp, khuyến khích khai khẩn đất hoang, xây dựng hệ thống thủy lợi. Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện. Bên cạnh đó, nhà Lý cũng quan tâm đến phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp, tạo điều kiện cho kinh tế phát triển toàn diện.

Phát Triển Nông Nghiệp: Khuyến khích khai khẩn đất hoang, xây dựng thủy lợi.
Phát Triển Thủ Công Nghiệp: Tạo điều kiện cho các làng nghề phát triển.
Phát Triển Thương Nghiệp: Mở rộng giao thương với các nước láng giềng.

5.2. Về Chính Trị

Nhà Lý đã xây dựng một nhà nước phong kiến trung ương tập quyền vững mạnh. Quyền lực của nhà nước trung ương được củng cố, các thế lực cát cứ địa phương bị dẹp bỏ. Hệ thống hành chính được cải cách, bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả hơn.

Củng Cố Quyền Lực Trung Ương: Dẹp bỏ các thế lực cát cứ địa phương.
Cải Cách Hành Chính: Nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.
Xây Dựng Quân Đội Mạnh: Bảo vệ đất nước khỏi các cuộc xâm lược.

5.3. Về Văn Hóa

Văn hóa thời Lý phát triển rực rỡ, mang đậm bản sắc dân tộc. Phật giáo được coi trọng, nhiều chùa chiền, đền đài được xây dựng. Nền giáo dục cũng được chú trọng phát triển, mở mang khoa cử để tuyển chọn nhân tài.

Phát Triển Phật Giáo: Xây dựng nhiều chùa chiền, đền đài.
Phát Triển Giáo Dục: Mở mang khoa cử để tuyển chọn nhân tài.
Phát Triển Nghệ Thuật: Kiến trúc, điêu khắc, âm nhạc, hội họa phát triển.

5.4. Về Xã Hội

Xã hội thời Lý ổn định, đời sống nhân dân được cải thiện. Nhà Lý quan tâm đến việc chăm lo đời sống của người dân, giảm tô thuế, miễn徭 dịch cho những vùng bị thiên tai.

Ổn Định Xã Hội: Giảm tô thuế, miễn徭 dịch cho dân nghèo.
Chăm Lo Đời Sống Nhân Dân: Xây dựng các công trình công cộng, cứu trợ thiên tai.
Phát Triển Y Tế: Chú trọng phòng bệnh, chữa bệnh cho người dân.

6. Tại Sao Lý Công Uẩn Quyết Định Dời Đô Về Thăng Long?

Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long vì nhiều lý do quan trọng. Hoa Lư là một vùng đất hẹp, núi non hiểm trở, không thuận lợi cho việc phát triển kinh tế và giao thương. Trong khi đó, Thăng Long có vị trí địa lý thuận lợi, là trung tâm của đất nước, có sông ngòi bao quanh, đất đai màu mỡ, thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, văn hóa và giao thương.

6.1. Vị Trí Địa Lý Không Thuận Lợi Của Hoa Lư

Hoa Lư, kinh đô cũ của nhà Đinh và Tiền Lê, có địa hình hiểm trở, núi non bao bọc, gây khó khăn cho việc mở rộng và phát triển kinh tế, giao thương. Đồng thời, Hoa Lư cũng không có nguồn nước dồi dào, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.

6.2. Vị Trí Chiến Lược Của Thăng Long

Thăng Long (Hà Nội ngày nay) có vị trí địa lý vô cùng thuận lợi. Nằm ở trung tâm của đất nước, Thăng Long có sông Hồng và các sông nhánh bao quanh, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông đường thủy và tưới tiêu. Đất đai ở Thăng Long cũng rất màu mỡ, thích hợp cho việc phát triển nông nghiệp.

6.3. Chiếu Dời Đô Của Lý Công Uẩn

Trong “Chiếu Dời Đô”, Lý Công Uẩn đã chỉ ra những hạn chế của Hoa Lư và những ưu điểm của Thăng Long. Ông viết: “Huống gì thành Hoa Lư thì chật hẹp, dân cư thì nghèo nàn, không thể nào mở mang cơ nghiệp, dựng đô ấp cho xứng đáng được.” và “Thăng Long là thắng địa, là nơi đô hội lớn của đất nước.”

6.4. Tầm Nhìn Của Lý Công Uẩn

Quyết định dời đô về Thăng Long thể hiện tầm nhìn chiến lược của Lý Công Uẩn. Ông nhận thấy rằng, để đất nước phát triển thịnh vượng, cần phải có một kinh đô ở vị trí trung tâm, có điều kiện thuận lợi về kinh tế, văn hóa và giao thông. Thăng Long chính là lựa chọn hoàn hảo cho mục tiêu này.

7. Những Vị Vua Tiêu Biểu Của Nhà Lý Là Ai?

Nhà Lý có nhiều vị vua tài giỏi, có đóng góp to lớn vào sự phát triển của đất nước. Trong đó, tiêu biểu nhất là Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn), Lý Thánh Tông và Lý Nhân Tông.

7.1. Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn)

Lý Thái Tổ là vị vua sáng lập nhà Lý. Ông là người có công dời đô về Thăng Long, xây dựng nhà nước trung ương tập quyền vững mạnh, ban hành nhiều chính sách tiến bộ, tạo nền tảng cho sự phát triển của đất nước.

7.2. Lý Thánh Tông

Lý Thánh Tông là vị vua thứ ba của nhà Lý. Ông là người có công đổi tên nước thành Đại Việt, mở rộng lãnh thổ, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Ông cũng là người có công xây dựng Văn Miếu – Quốc Tử Giám, trường đại học đầu tiên của Việt Nam.

7.3. Lý Nhân Tông

Lý Nhân Tông là vị vua thứ tư của nhà Lý. Ông là người có công giữ vững độc lập dân tộc, đánh bại quân Tống xâm lược. Ông cũng là người có công xây dựng nhiều công trình kiến trúc, văn hóa quan trọng, như chùa Diên Hựu (chùa Một Cột).

8. Văn Hóa Thời Lý Có Những Đặc Điểm Gì Nổi Bật?

8.1. Phật Giáo Phát Triển Mạnh Mẽ

Phật giáo được coi là quốc giáo thời Lý. Các vua Lý đều là những người sùng đạo Phật, tích cực xây dựng chùa chiền, đúc chuông, tạc tượng Phật. Nhiều nhà sư có uy tín được trọng dụng trong triều đình.

8.2. Giáo Dục Được Chú Trọng

Nhà Lý rất coi trọng giáo dục, khoa cử. Năm 1070, Lý Thánh Tông cho xây dựng Văn Miếu – Quốc Tử Giám, trường đại học đầu tiên của Việt Nam. Các kỳ thi được tổ chức thường xuyên để tuyển chọn nhân tài cho đất nước.

8.3. Nghệ Thuật Phát Triển Đa Dạng

Nghệ thuật thời Lý phát triển đa dạng, với nhiều loại hình như kiến trúc, điêu khắc, âm nhạc, hội họa. Các công trình kiến trúc thời Lý thường có quy mô lớn, mang đậm phong cách Phật giáo. Điêu khắc thời Lý cũng rất tinh xảo, thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân.

9. Kinh Tế Thời Lý Phát Triển Như Thế Nào?

Kinh tế thời Lý phát triển khá toàn diện, với sự chú trọng vào cả nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp.

9.1. Nông Nghiệp Được Ưu Tiên Phát Triển

Nhà Lý rất coi trọng phát triển nông nghiệp, coi đây là nền tảng của nền kinh tế. Các vua Lý đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích khai khẩn đất hoang, xây dựng hệ thống thủy lợi, cải tiến kỹ thuật canh tác. Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện.

9.2. Thủ Công Nghiệp Phát Triển

Thủ công nghiệp thời Lý cũng phát triển khá mạnh, với nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng, như gốm Bát Tràng, dệt lụa Vạn Phúc, đúc đồng Đại Bái. Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ thời Lý có chất lượng cao, được ưa chuộng trong và ngoài nước.

9.3. Thương Nghiệp Được Mở Rộng

Thương nghiệp thời Lý được mở rộng, cả nội thương và ngoại thương. Các chợ, bến cảng được xây dựng, tạo điều kiện cho việc giao thương hàng hóa. Nhà Lý cũng mở rộng quan hệ giao thương với các nước láng giềng, như Trung Quốc, Chăm Pa, Java.

10. Quân Sự Thời Lý Được Tổ Chức Ra Sao?

Nhà Lý rất coi trọng quân sự, xây dựng một quân đội mạnh để bảo vệ đất nước. Quân đội thời Lý được tổ chức chặt chẽ, trang bị vũ khí đầy đủ, thường xuyên luyện tập để nâng cao sức chiến đấu.

10.1. Tổ Chức Quân Đội

Quân đội thời Lý được chia thành hai bộ phận chính: quân triều đình và quân địa phương. Quân triều đình là lực lượng tinh nhuệ, trực tiếp bảo vệ kinh đô và triều đình. Quân địa phương có nhiệm vụ bảo vệ các vùng biên giới và các địa phương trong cả nước.

10.2. Trang Bị Vũ Khí

Quân đội thời Lý được trang bị đầy đủ các loại vũ khí, như đao, kiếm, giáo, mác, cung tên,弩. Ngoài ra, quân đội còn có các loại vũ khí công thành, như xe xung車,云梯.

10.3. Chính Sách Quân Sự

Nhà Lý thực hiện chính sách “ngụ兵于农”, tức là cho binh lính về làm ruộng khi không có chiến tranh. Điều này giúp tiết kiệm chi phí nuôi quân, đồng thời tăng cường sản xuất nông nghiệp.

Bạn đang tìm kiếm thông tin chi tiết và đáng tin cậy về xe tải ở Mỹ Đình? Bạn muốn được tư vấn lựa chọn xe phù hợp với nhu cầu và ngân sách của mình? Hãy truy cập ngay XETAIMYDINH.EDU.VN để được giải đáp mọi thắc mắc và nhận được sự hỗ trợ tận tình từ đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Địa chỉ: Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Hotline: 0247 309 9988.

FAQ: Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Sự Thành Lập Nhà Lý

1. Ai là người sáng lập ra nhà Lý?

Lý Công Uẩn là người sáng lập ra nhà Lý.

2. Nhà Lý được thành lập vào năm nào?

Nhà Lý được thành lập vào năm 1009.

3. Lý Công Uẩn lên ngôi trong bối cảnh nào?

Lý Công Uẩn lên ngôi trong bối cảnh triều đình Tiền Lê suy yếu, vua Lê Long Đĩnh tàn bạo, lòng dân oán hận.

4. Vì sao Lý Công Uẩn lại dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long?

Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long vì Hoa Lư có vị trí địa lý không thuận lợi, trong khi Thăng Long có vị trí địa lý trung tâm, thuận lợi cho phát triển kinh tế, văn hóa và giao thương.

5. Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn có ý nghĩa gì?

Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn thể hiện tầm nhìn chiến lược của ông, mong muốn xây dựng một đất nước hùng cường, thịnh vượng.

6. Nhà Lý đã đổi tên nước thành gì?

Nhà Lý đã đổi tên nước thành Đại Việt vào năm 1054.

7. Các vị vua tiêu biểu của nhà Lý là ai?

Các vị vua tiêu biểu của nhà Lý là Lý Thái Tổ, Lý Thánh Tông và Lý Nhân Tông.

8. Văn Miếu – Quốc Tử Giám được xây dựng dưới triều vua nào?

Văn Miếu – Quốc Tử Giám được xây dựng dưới triều vua Lý Thánh Tông vào năm 1070.

9. Phật giáo có vai trò như thế nào trong thời Lý?

Phật giáo được coi là quốc giáo trong thời Lý, có ảnh hưởng lớn đến đời sống văn hóa, tinh thần của người dân.

10. Kinh tế thời Lý phát triển như thế nào?