Phân Tích Các Nhân Tố ảnh Hưởng đến Sự Phát Triển Và Phân Bố Sinh Vật là một chủ đề quan trọng trong sinh thái học và địa lý sinh vật, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tự nhiên. Tại Xe Tải Mỹ Đình (XETAIMYDINH.EDU.VN), chúng tôi hiểu rằng việc nắm vững kiến thức này không chỉ quan trọng đối với các nhà khoa học, mà còn cần thiết cho những ai quan tâm đến môi trường sống và sự bền vững của hệ sinh thái. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá sâu hơn về các yếu tố then chốt này, bao gồm cả yếu tố tự nhiên và tác động từ con người, đồng thời đưa ra những ví dụ minh họa cụ thể và cập nhật nhất. Hãy cùng Xe Tải Mỹ Đình tìm hiểu về môi trường sống, các yếu tố sinh thái và sự thích nghi của sinh vật.
1. Khí Hậu Ảnh Hưởng Đến Sự Phát Triển Và Phân Bố Sinh Vật Như Thế Nào?
Khí hậu có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển và phân bố của sinh vật, thông qua các yếu tố như ánh sáng, nhiệt độ, nước và độ ẩm không khí.
1.1. Ánh Sáng
Ánh sáng mặt trời là nguồn năng lượng chính cho quá trình quang hợp của thực vật, từ đó tạo ra chất hữu cơ nuôi sống các sinh vật khác. Cường độ và thời gian chiếu sáng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây cối.
- Cây ưa sáng: Phát triển tốt ở nơi có cường độ ánh sáng cao, thường thấy ở vùng xavan, đồng cỏ.
- Cây ưa bóng: Thích nghi với môi trường ánh sáng yếu, phổ biến trong rừng rậm nhiệt đới.
Theo nghiên cứu của Viện Nghiên Cứu Sinh Học Nhiệt Đới, năm 2023, ánh sáng là yếu tố quyết định năng suất sinh học của các hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển Việt Nam.
1.2. Nhiệt Độ
Nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ các quá trình sinh hóa trong cơ thể sinh vật. Mỗi loài có một ngưỡng nhiệt độ thích hợp để tồn tại và phát triển.
- Động vật hằng nhiệt: Duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định, ít phụ thuộc vào môi trường (ví dụ: chim, thú).
- Động vật biến nhiệt: Nhiệt độ cơ thể thay đổi theo môi trường (ví dụ: bò sát, côn trùng).
Ví dụ, cây thông thường sinh sống ở vùng ôn đới và hàn đới, nơi có mùa đông lạnh giá, trong khi cây dừa lại phát triển mạnh ở vùng nhiệt đới ven biển.
1.3. Nước
Nước là thành phần thiết yếu của tế bào và tham gia vào nhiều quá trình sinh lý của sinh vật. Lượng mưa, độ ẩm đất và nguồn nước ngầm ảnh hưởng lớn đến sự phân bố của các quần xã sinh vật.
- Thực vật chịu hạn: Có khả năng sống sót ở vùng khô cằn (ví dụ: xương rồng, cây bụi gai).
- Thực vật ưa ẩm: Cần nhiều nước để sinh trưởng (ví dụ: bèo, sen).
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2024, hạn hán kéo dài ở khu vực Tây Nguyên đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cây trồng và đời sống của người dân.
1.4. Độ Ẩm Không Khí
Độ ẩm không khí ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước của thực vật và sự điều hòa thân nhiệt của động vật. Vùng có độ ẩm cao thường có thảm thực vật phong phú và đa dạng.
- Rừng mưa nhiệt đới: Nơi có độ ẩm cao quanh năm, là môi trường sống lý tưởng cho nhiều loài sinh vật.
- Sa mạc: Độ ẩm rất thấp, chỉ có các loài cây và động vật thích nghi mới có thể tồn tại.
Alt: Biểu đồ mô tả ảnh hưởng của nhiệt độ và lượng mưa đến sự phân bố các kiểu thảm thực vật trên thế giới.
2. Vai Trò Của Đất Đối Với Sự Sống Của Sinh Vật Là Gì?
Đất đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp môi trường sống và nguồn dinh dưỡng cho nhiều loài sinh vật.
2.1. Môi Trường Sống
Đất là nơi cư trú của nhiều loài động vật không xương sống, vi sinh vật và thực vật. Cấu trúc đất, độ thoáng khí và khả năng giữ nước ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của chúng.
- Giun đất: Cải tạo đất, giúp đất tơi xốp và thoáng khí.
- Vi khuẩn: Phân hủy chất hữu cơ, cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.
2.2. Nguồn Dinh Dưỡng
Đất chứa các chất khoáng, chất hữu cơ và nước cần thiết cho sự phát triển của thực vật. Độ phì nhiêu của đất quyết định năng suất cây trồng và sự phân bố của các hệ sinh thái.
- Đất phù sa: Giàu dinh dưỡng, thích hợp cho trồng lúa và các loại cây hoa màu.
- Đất feralit: Nghèo dinh dưỡng, thường chỉ có các loài cây chịu hạn sinh sống.
Theo nghiên cứu của Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội năm 2022, việc sử dụng phân bón hợp lý có thể cải thiện độ phì nhiêu của đất và tăng năng suất cây trồng.
3. Địa Hình Tác Động Đến Phân Bố Sinh Vật Như Thế Nào?
Địa hình có ảnh hưởng lớn đến sự phân bố sinh vật, thông qua sự thay đổi của nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng theo độ cao và hướng sườn.
3.1. Thay Đổi Theo Độ Cao
Khi độ cao tăng lên, nhiệt độ giảm và lượng mưa có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào vị trí địa lý. Điều này dẫn đến sự phân tầng của các kiểu thảm thực vật theo độ cao.
- Vùng núi cao: Có thể có các vành đai thực vật như rừng lá rộng, rừng lá kim và đồng cỏ núi cao.
- Vùng núi thấp: Thường là rừng nhiệt đới hoặc rừng cận nhiệt đới.
Ví dụ, ở dãy Hoàng Liên Sơn, Việt Nam, có sự phân tầng thực vật rõ rệt từ rừng kín thường xanh nhiệt đới chân núi lên đến rừng lá kim và cây bụi trên đỉnh núi.
3.2. Hướng Sườn Và Độ Dốc
Hướng sườn và độ dốc ảnh hưởng đến lượng ánh sáng mặt trời nhận được và khả năng giữ nước của đất. Sườn đón nắng thường khô hơn và có nhiệt độ cao hơn so với sườn khuất nắng.
- Sườn đón nắng: Thích hợp cho các loài cây chịu hạn và ưa sáng.
- Sườn khuất nắng: Thích hợp cho các loài cây ưa ẩm và chịu bóng.
Độ dốc cũng ảnh hưởng đến sự xói mòn đất và khả năng giữ nước, từ đó tác động đến sự phân bố của thực vật.
Alt: Sơ đồ thể hiện sự thay đổi thảm thực vật theo độ cao trên núi.
4. Sinh Vật Ảnh Hưởng Lẫn Nhau Ra Sao?
Các sinh vật trong một quần xã có mối quan hệ tương tác phức tạp, ảnh hưởng lẫn nhau thông qua chuỗi và lưới thức ăn, cạnh tranh và cộng sinh.
4.1. Chuỗi Và Lưới Thức Ăn
Chuỗi thức ăn là một dãy các sinh vật, trong đó mỗi sinh vật ăn sinh vật đứng trước nó. Lưới thức ăn là tập hợp của nhiều chuỗi thức ăn liên kết với nhau.
- Sinh vật sản xuất: Tạo ra chất hữu cơ từ ánh sáng mặt trời (ví dụ: thực vật).
- Sinh vật tiêu thụ: Ăn các sinh vật khác (ví dụ: động vật ăn cỏ, động vật ăn thịt).
- Sinh vật phân hủy: Phân hủy xác chết và chất thải của sinh vật (ví dụ: vi khuẩn, nấm).
Sự thay đổi số lượng của một loài trong chuỗi thức ăn có thể gây ra hiệu ứng lan truyền đến các loài khác.
4.2. Cạnh Tranh
Cạnh tranh xảy ra khi các sinh vật cùng sử dụng một nguồn tài nguyên giới hạn (ví dụ: thức ăn, nước, ánh sáng, nơi ở). Cạnh tranh có thể xảy ra giữa các cá thể cùng loài hoặc khác loài.
- Cạnh tranh cùng loài: Thường gay gắt hơn do các cá thể có nhu cầu giống nhau.
- Cạnh tranh khác loài: Có thể dẫn đến sự loại trừ cạnh tranh, trong đó một loài chiếm ưu thế và loại bỏ loài kia.
4.3. Cộng Sinh
Cộng sinh là mối quan hệ hợp tác giữa hai hay nhiều loài sinh vật, trong đó cả hai bên đều có lợi hoặc một bên có lợi và bên kia không bị hại.
- Hội sinh: Một loài có lợi, loài kia không bị ảnh hưởng (ví dụ: cây tầm gửi sống trên cây thân gỗ).
- Cộng tác: Cả hai loài đều có lợi (ví dụ: ong và hoa).
- Ký sinh: Một loài có lợi, loài kia bị hại (ví dụ: giun sán sống trong ruột người).
Theo nghiên cứu của Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật năm 2021, mối quan hệ cộng sinh giữa nấm và rễ cây giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn trong môi trường đất nghèo.
5. Con Người Tác Động Đến Sự Phát Triển Và Phân Bố Sinh Vật Như Thế Nào?
Hoạt động của con người có tác động lớn đến sự phát triển và phân bố của sinh vật, thông qua khai thác tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.
5.1. Khai Thác Tài Nguyên
Khai thác rừng, đánh bắt cá, khai khoáng và sử dụng đất nông nghiệp làm thay đổi môi trường sống của nhiều loài sinh vật, dẫn đến suy giảm đa dạng sinh học.
- Phá rừng: Mất môi trường sống của nhiều loài động vật và thực vật, gây xói mòn đất và làm thay đổi khí hậu.
- Đánh bắt quá mức: Làm suy giảm trữ lượng cá và các loài sinh vật biển khác, ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn.
Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2023, diện tích rừng tự nhiên ở Việt Nam tiếp tục giảm do khai thác trái phép và chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
5.2. Ô Nhiễm Môi Trường
Ô nhiễm không khí, nước và đất gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng sinh sản của sinh vật.
- Ô nhiễm không khí: Gây ra các bệnh về đường hô hấp cho động vật và làm suy yếu cây trồng.
- Ô nhiễm nước: Làm chết các loài sinh vật thủy sinh và gây ra các vấn đề về sức khỏe cho con người.
- Ô nhiễm đất: Làm thay đổi thành phần hóa học của đất, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của thực vật.
5.3. Biến Đổi Khí Hậu
Biến đổi khí hậu làm thay đổi nhiệt độ, lượng mưa và mực nước biển, gây ảnh hưởng lớn đến sự phân bố của các hệ sinh thái.
- Nóng lên toàn cầu: Làm tan băng ở полюс, gây затопление vùng ven biển và làm thay đổi môi trường sống của nhiều loài sinh vật.
- Thay đổi lượng mưa: Gây ra hạn hán và lũ lụt, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng và đời sống của người dân.
- Mực nước biển dâng: Làm ngập mặn các vùng đất ven biển, gây mất môi trường sống của nhiều loài sinh vật.
Để giảm thiểu tác động tiêu cực của con người đến sự phát triển và phân bố của sinh vật, cần có các biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng tài nguyên bền vững và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Alt: Hình ảnh phá rừng, thể hiện tác động tiêu cực của con người đến môi trường sống của sinh vật.
6. Làm Thế Nào Để Bảo Vệ Sự Phát Triển Và Phân Bố Của Sinh Vật?
Bảo vệ sự phát triển và phân bố của sinh vật là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng và các nhà hoạch định chính sách.
6.1. Xây Dựng Và Quản Lý Các Khu Bảo Tồn
Các khu bảo tồn, như vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên và khu bảo tồn biển, là nơi bảo vệ các loài sinh vật quý hiếm và các hệ sinh thái đặc biệt.
- Vườn quốc gia: Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học và các giá trị văn hóa, lịch sử.
- Khu dự trữ thiên nhiên: Bảo vệ các hệ sinh thái tự nhiên và các loài sinh vật đặc hữu.
- Khu bảo tồn biển: Bảo vệ các rạn san hô, rừng ngập mặn và các loài sinh vật biển quý hiếm.
6.2. Kiểm Soát Ô Nhiễm Môi Trường
Giảm thiểu ô nhiễm không khí, nước và đất là một biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe của sinh vật và duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái.
- Xử lý nước thải: Loại bỏ các chất ô nhiễm trước khi thải ra môi trường.
- Kiểm soát khí thải: Sử dụng công nghệ sạch hơn trong sản xuất và giao thông.
- Quản lý chất thải rắn: Tái chế và xử lý chất thải một cách an toàn.
6.3. Sử Dụng Tài Nguyên Bền Vững
Sử dụng tài nguyên một cách hợp lý và có trách nhiệm, đảm bảo rằng các thế hệ tương lai vẫn có thể tiếp cận được các nguồn tài nguyên này.
- Khai thác rừng bền vững: Trồng lại rừng sau khi khai thác và bảo vệ rừng già.
- Đánh bắt cá bền vững: Quản lý trữ lượng cá và sử dụng các phương pháp đánh bắt thân thiện với môi trường.
- Sử dụng năng lượng tái tạo: Thay thế năng lượng hóa thạch bằng năng lượng mặt trời, gió và nước.
6.4. Nâng Cao Nhận Thức Cộng Đồng
Giáo dục và tuyên truyền về tầm quan trọng của đa dạng sinh học và các biện pháp bảo vệ môi trường là rất quan trọng để tạo ra sự thay đổi trong hành vi của con người.
- Tổ chức các hoạt động giáo dục: Về môi trường cho học sinh, sinh viên và cộng đồng.
- Truyền thông: Về các vấn đề môi trường trên báo chí, truyền hình và mạng xã hội.
- Khuyến khích: Sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động bảo vệ môi trường.
Bằng cách thực hiện các biện pháp này, chúng ta có thể bảo vệ sự phát triển và phân bố của sinh vật, đảm bảo một tương lai tươi sáng hơn cho hành tinh của chúng ta.
7. Các Nghiên Cứu Gần Đây Về Ảnh Hưởng Của Biến Đổi Khí Hậu Đến Sinh Vật
Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động đáng kể đến sự phát triển và phân bố của sinh vật trên toàn thế giới.
7.1. Sự Thay Đổi Phạm Vi Phân Bố
Nhiều loài sinh vật đang di chuyển đến các khu vực có khí hậu phù hợp hơn, dẫn đến sự thay đổi trong phạm vi phân bố của chúng.
- Các loài di cư lên phía bắc: Do nhiệt độ tăng ở vùng cực.
- Các loài di chuyển lên vùng núi cao: Để tránh nhiệt độ cao ở vùng đồng bằng.
Sự thay đổi phạm vi phân bố có thể gây ra cạnh tranh với các loài bản địa và làm thay đổi cấu trúc của hệ sinh thái.
7.2. Sự Thay Đổi Thời Gian Sinh Sản Và Di Cư
Biến đổi khí hậu đang làm thay đổi thời gian sinh sản và di cư của nhiều loài sinh vật.
- Sinh sản sớm hơn: Do nhiệt độ ấm lên vào mùa xuân.
- Di cư sớm hơn: Để tận dụng các nguồn thức ăn có sẵn sớm hơn.
Sự thay đổi thời gian sinh sản và di cư có thể gây ra sự mất đồng bộ giữa các loài và làm giảm khả năng sinh tồn của chúng.
7.3. Sự Gia Tăng Các Hiện Tượng Thời Tiết Cực Đoan
Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, như hạn hán, lũ lụt và bão.
- Hạn hán: Gây ra thiếu nước cho cây trồng và động vật, dẫn đến suy giảm năng suất và chết hàng loạt.
- Lũ lụt: Làm ngập úng các vùng đất thấp, gây thiệt hại cho mùa màng và môi trường sống của sinh vật.
- Bão: Phá hủy rừng và các hệ sinh thái ven biển, gây ra thiệt hại lớn cho đa dạng sinh học.
Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới năm 2024, các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên phổ biến hơn và gây ra những tác động ngày càng nghiêm trọng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật.
8. Ví Dụ Cụ Thể Về Ảnh Hưởng Của Các Nhân Tố Đến Sinh Vật Ở Việt Nam
Việt Nam là một quốc gia có đa dạng sinh học cao, với nhiều hệ sinh thái khác nhau, từ rừng ngập mặn ven biển đến rừng núi cao. Các nhân tố tự nhiên và con người đều có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và phân bố của sinh vật ở Việt Nam.
8.1. Rừng Ngập Mặn Cần Giờ
Rừng ngập mặn Cần Giờ là một ví dụ điển hình về sự thích nghi của sinh vật với môi trường nước mặn.
- Đặc điểm: Đất ngập mặn, nước lợ, chịu ảnh hưởng của thủy triều.
- Sinh vật: Các loài cây ngập mặn như đước, mắm, sú vẹt có khả năng chịu mặn cao, rễ chống chịu sóng gió. Động vật có các loài tôm, cua, cá, chim nước thích nghi với môi trường ngập mặn.
- Ảnh hưởng của con người: Khai thác rừng ngập mặn để nuôi tôm, làm muối và xây dựng cơ sở hạ tầng đã làm suy giảm diện tích rừng và đa dạng sinh học.
8.2. Vườn Quốc Gia Ba Bể
Vườn Quốc Gia Ba Bể là một khu bảo tồn đa dạng sinh học ở vùng núi phía bắc Việt Nam.
- Đặc điểm: Địa hình núi đá vôi, khí hậu mát mẻ, có hồ nước ngọt lớn.
- Sinh vật: Rừng kín thường xanh nhiệt đới với nhiều loài cây quý hiếm như nghiến, đinh, táu. Động vật có các loài voọc đen má trắng, gấu, lợn rừng, chim và cá nước ngọt.
- Ảnh hưởng của con người: Khai thác gỗ, săn bắn trái phép và du lịch không bền vững đã gây ảnh hưởng đến đa dạng sinh học của Vườn Quốc Gia.
8.3. Các Rạn San Hô Ở Nha Trang
Các rạn san hô ở Nha Trang là một hệ sinh thái biển quan trọng, cung cấp môi trường sống cho nhiều loài sinh vật biển.
- Đặc điểm: Nước biển ấm, trong xanh, có nhiều ánh sáng mặt trời.
- Sinh vật: Các loài san hô tạo nên cấu trúc của rạn, các loài cá, tôm, cua, ốc và sao biển sống trong rạn san hô.
- Ảnh hưởng của con người: Ô nhiễm nước thải, khai thác san hô và đánh bắt cá bằng chất nổ đã gây suy thoái các rạn san hô.
Để bảo vệ đa dạng sinh học ở Việt Nam, cần có các biện pháp quản lý và bảo tồn hiệu quả, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.
9. FAQ – Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Phát Triển Và Phân Bố Sinh Vật
9.1. Tại sao khí hậu lại là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự phân bố sinh vật?
Khí hậu ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng, phát triển và sinh sản của sinh vật thông qua các yếu tố như ánh sáng, nhiệt độ, nước và độ ẩm.
9.2. Đất có vai trò gì đối với sự sống của thực vật?
Đất cung cấp môi trường sống, nước, chất dinh dưỡng và giá thể cho thực vật phát triển.
9.3. Địa hình ảnh hưởng đến sự phân bố sinh vật như thế nào?
Địa hình ảnh hưởng đến nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng, từ đó tạo ra các điều kiện sống khác nhau cho sinh vật.
9.4. Mối quan hệ giữa các sinh vật trong một quần xã là gì?
Các sinh vật có mối quan hệ tương tác phức tạp thông qua chuỗi và lưới thức ăn, cạnh tranh và cộng sinh.
9.5. Con người tác động đến sự phát triển và phân bố sinh vật như thế nào?
Con người tác động thông qua khai thác tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.
9.6. Làm thế nào để bảo vệ sự phát triển và phân bố của sinh vật?
Cần xây dựng và quản lý các khu bảo tồn, kiểm soát ô nhiễm môi trường, sử dụng tài nguyên bền vững và nâng cao nhận thức cộng đồng.
9.7. Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sinh vật như thế nào?
Biến đổi khí hậu làm thay đổi phạm vi phân bố, thời gian sinh sản và di cư của sinh vật, đồng thời làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan.
9.8. Rừng ngập mặn Cần Giờ là ví dụ về sự thích nghi của sinh vật với môi trường nào?
Rừng ngập mặn Cần Giờ là ví dụ về sự thích nghi của sinh vật với môi trường nước mặn.
9.9. Vườn Quốc Gia Ba Bể có đặc điểm gì nổi bật?
Vườn Quốc Gia Ba Bể có địa hình núi đá vôi, khí hậu mát mẻ và hồ nước ngọt lớn.
9.10. Các rạn san hô ở Nha Trang đang bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?
Các rạn san hô ở Nha Trang đang bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm nước thải, khai thác san hô và đánh bắt cá bằng chất nổ.
Alt: Hình ảnh minh họa về sự đa dạng sinh học trên Trái Đất.
Bạn đang tìm kiếm thông tin chi tiết và đáng tin cậy về các loại xe tải phù hợp với nhu cầu vận chuyển hàng hóa của mình tại khu vực Mỹ Đình, Hà Nội? Bạn muốn được tư vấn về giá cả, thông số kỹ thuật và các dịch vụ sửa chữa xe tải uy tín? Hãy truy cập ngay XETAIMYDINH.EDU.VN để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích và nhận được sự hỗ trợ tận tình từ đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Với Xe Tải Mỹ Đình, bạn sẽ luôn tìm thấy giải pháp tối ưu cho mọi vấn đề liên quan đến xe tải! Liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0247 309 9988 hoặc đến trực tiếp địa chỉ Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
Từ khóa LSI: môi trường sống, yếu tố sinh thái, sự thích nghi của sinh vật.
