Phóng viên ảnh Ashley Gilbertson đã khám phá ra một khía cạnh độc đáo của New York, không phải qua ống kính máy ảnh mà bằng những bước chạy giữa màn đêm. Trong bóng tối tĩnh mịch, thành phố hiện lên với một nhịp điệu khác, nơi những chiếc Xe Tải Màn đêm miệt mài lăn bánh, và những người chạy bộ tìm thấy niềm vui vượt qua giới hạn bản thân.
Ashley Gilbertson, một cộng tác viên của New York Times, ProPublica và Unicef, đồng thời là thành viên của nhóm chạy Orchard Street Runner, đã chia sẻ những trải nghiệm đáng nhớ của mình khi chạy qua các con phố New York vào ban đêm. Khác với ánh đèn sân khấu của những cuộc đua marathon ban ngày, chạy đêm mang đến một sự kết nối sâu sắc hơn với nhịp sống thực tế của thành phố, nơi xe tải màn đêm đóng vai trò như những mạch máu giao thông, vận chuyển hàng hóa và duy trì sự sống cho đô thị không ngủ.
Gần nửa đêm, 236 người chạy bộ tập trung tại phố Gowanus. Giữa những vận động viên ưu tú và những người chỉ đơn giản yêu thích chạy, tất cả hòa mình vào không gian đêm tĩnh lặng. Tiếng còi xe tải chở rác vang lên giữa dòng người đang lắng nghe chỉ dẫn, một âm thanh quen thuộc của đô thị về đêm. Không rào chắn, không vạch kẻ đường, họ là những “kẻ nổi loạn” mang giày chạy, tự do khám phá thành phố dưới ánh đèn xe tải màn đêm và ánh trăng.
“Hãy nắm chắc lộ trình,” Joe DiNoto, trưởng nhóm, hô lớn. Và rồi, đoàn người hòa vào bóng tối. Tiếng công nhân xây dựng vọng lại khi nhóm chạy lướt qua công trường, dưới bóng cần cẩu và vũng nước đọng. Nước bắn tung tóe dưới những bước chân hối hả, cố gắng theo kịp người dẫn đầu đang duy trì tốc độ đáng kinh ngạc.
Hàng năm, New York chào đón hàng chục nghìn vận động viên marathon. Nhưng cuộc đua đêm này khác biệt. Không huy chương, không cổ vũ, chỉ có tiếng còi xe tải màn đêm và sự chấp nhận của đường phố là phần thưởng lớn nhất. Họ tìm kiếm trải nghiệm mới mẻ, khi màn đêm buông xuống, tốc độ không còn là yếu tố tiên quyết. Thay vào đó, sự tập trung vào con đường, vào dòng chảy của thành phố và những chiếc xe tải màn đêm đang di chuyển mới là điều quan trọng.
Người chạy đêm phải học cách “đọc” đường phố, quan sát dòng xe cộ, đặc biệt là những chiếc xe tải màn đêm khổng lồ, tìm kiếm điểm đặt chân an toàn, và hòa mình vào nhịp điệu của đô thị. Không làm phiền nhịp sống hối hả, tận dụng dòng chảy của nó và tìm ra lộ trình cho riêng mình.
Từ trên cao, New York có vẻ ngăn nắp như bàn cờ. Nhưng dưới góc nhìn của người chạy đêm, thành phố lại hiện ra đầy hỗn loạn: những con phố hẹp giữa tòa nhà cao tầng, chuột chạy, khói xe tải màn đêm và tiếng còi xe cấp cứu xé tan màn đêm tĩnh lặng. New York, thành phố của những người tham vọng, làm việc, di chuyển, mua sắm không ngừng nghỉ. Đừng cản đường họ, vì công việc của họ luôn quan trọng hơn.
Khi thả người chạy vào đám đông hỗn loạn đó, họ tự tìm cách tách ra: chạy ven sông, trong công viên, quanh hồ. Nhưng nhóm chạy đêm này lại khác, họ chọn phố phường, chọn bóng tối và những âm thanh của xe tải màn đêm để thử thách bản thân. Dễ dàng không phải là điều họ tìm kiếm.
Nhóm chạy đêm “điên rồ” này đã được thành lập 8 năm trước. Mỗi tối thứ ba, họ tụ tập dưới cột đèn đường Lower East Side, hành trang chỉ có đồ chạy và thông tin lộ trình trên Instagram. Đúng 8 giờ tối, họ xuất phát.
400 mét đầu tiên dễ dàng, qua phố Canal và Delencey hướng về cầu. Vượt qua người đi bộ, xe đạp, đua cùng ô tô, họ lao đi dưới ánh đèn đường và ánh đèn xe tải màn đêm. Lên cầu, nhịp độ chậm lại, hơi thở gấp gáp. “Chậm lại đi,” ai đó lên tiếng, nhưng rồi vẫn lao về phía trước.
Không phải nhóm chạy nhanh nhất New York, nhưng họ tự nhận mình là những kẻ “lì lợm”, gan góc. Họ tìm thấy điểm chung, sự kết nối trong bóng tối và những thử thách của đường phố đêm, nơi tiếng động cơ xe tải màn đêm trở thành một phần của bản giao hưởng đô thị.
Trong một buổi tập gần đây, Ashley đã kiệt sức, tụt lại phía sau. Lên đến cầu Manhattan, một mình đối diện khung cảnh đêm hùng vĩ, anh đã rơi nước mắt. Những suy nghĩ kỳ lạ ùa đến khi vượt qua giới hạn. Và anh nhận ra, chính khoảnh khắc đó, giữa màn đêm và tiếng xe tải màn đêm, anh yêu thích tất cả những điều này.
Chạy là việc dễ. Sự tàn khốc nằm ở tâm trí, ép bản thân vượt qua giới hạn. “Thả lỏng đi,” cơ thể lên tiếng. “Đây có phải cuộc đua đâu.” “Còn lâu,” anh đáp trả, và tiếp tục chạy.
Khi mới đến New York, Ashley từng khó chịu với sự đông đúc, vội vã. Dòng người khổng lồ, giao thông tắc nghẽn, hàng dài người chờ đợi. Nhưng giờ đây, chạy đêm thường xuyên giúp anh thấu hiểu thành phố hơn. Anh tìm thấy sự đồng điệu, không còn chống lại nó, mà tìm cách sử dụng nó. Anh hiểu rằng, xe tải màn đêm cũng như những người chạy bộ, đều là một phần không thể thiếu của nhịp sống New York, mỗi người một cách, cùng nhau tạo nên bản sắc đô thị độc đáo.
