Xe tải nhiều toa, hay còn được biết đến với tên gọi “xe tải tàu hỏa” (road train), là danh hiệu xứng đáng cho những chiếc Xe Tải Dài Nhất Thế Giới. Mặc dù không được phép hoạt động tại Mỹ do các quy định nghiêm ngặt về kích thước và trọng lượng, loại xe đặc biệt này lại là một phần không thể thiếu của hệ thống vận tải đường bộ tại Australia.
Với khả năng kết nối từ 2 đến 3 rơ-moóc, xe tải tàu hỏa có thể đạt chiều dài ấn tượng lên đến 53 mét và tổng trọng lượng dao động từ 80 đến 120 tấn. Tại nhiều vùng sâu vùng xa của Australia, nơi mạng lưới đường sắt còn hạn chế, cộng đồng dân cư hoàn toàn phụ thuộc vào xe tải tàu hỏa để vận chuyển hàng hóa thiết yếu.
Những chiếc “quái vật xa lộ” này đóng vai trò huyết mạch, đảm bảo nguồn cung ứng hàng hóa liên tục cho các khu vực hẻo lánh, khắc nghiệt nhất của lục địa Australia.
Lịch Sử Hình Thành và Phát Triển Của Xe Tải Tàu Hỏa
Ý tưởng về xe tải nhiều toa đã xuất hiện từ khá sớm, với những thử nghiệm đầu tiên vào những năm 1850. Ban đầu, chúng được sử dụng chủ yếu để vận chuyển quặng và len, sử dụng động cơ hơi nước mạnh mẽ. Những động cơ này tuy nặng nề và chậm chạp, nhưng lại sở hữu sức kéo vượt trội, có thể tải đến 120 tấn hàng hóa. Về ngoại hình, những chiếc xe sơ khai này không khác gì tàu hỏa chạy trên đường bộ, một giải pháp độc đáo không đòi hỏi hệ thống đường ray phức tạp và tốn kém.
Tại châu Âu, các kỹ sư Pháp và Anh cũng đã nghiên cứu và phát triển xe tải tàu hỏa cho mục đích quân sự vào giữa những năm 1850. Đến năm 1898, xe máy kéo động cơ hơi nước đã có thể kéo theo tới 4 toa hàng.
Tuy nhiên, kỷ nguyên động cơ hơi nước không kéo dài. Cuộc cạnh tranh giữa ba loại động cơ – hơi nước, điện và đốt trong – đã diễn ra gay gắt. Cuối cùng, động cơ đốt trong (ICE) đã vươn lên chiếm ưu thế. Mặc dù động cơ hơi nước có sức kéo lớn, nhưng chúng quá nặng, chậm chạp và tiêu thụ lượng nhiên liệu khổng lồ để đốt lò hơi. Hơn nữa, nước và gỗ, những nhiên liệu cần thiết cho động cơ hơi nước, lại khan hiếm ở các vùng khô cằn của Australia.
Bước ngoặt đến vào đầu những năm 1900, khi xe động cơ đốt trong thay thế cho động cơ hơi nước được cấp bằng sáng chế. Những chiếc xe tải động cơ đốt trong nhanh chóng chứng minh được ưu việt và đạt được thành công ở nhiều quốc gia như Anh, Đức, Hungary, Mỹ và đặc biệt là Australia.
Tháng 5 năm 1914, một cột mốc quan trọng được ghi dấu khi xe tải tàu hỏa Mueller Petrol-Electric ra đời, với khả năng chở 100 tấn hàng hóa trên 10 toa kéo. Hệ thống này kết hợp một máy phát điện cùng hai động cơ dầu 6 xi-lanh của Daimler. Đoàn xe đặc biệt này có chiều dài lên tới 66 mét và nặng 39,5 tấn. Mặc dù tốc độ tối đa chỉ đạt 10-13 km/h khi chở hàng và mức tiêu thụ nhiên liệu lên đến 470 lít/100 km, nhưng đây là một bước tiến vượt bậc về khả năng vận tải.
Đến năm 1957, xe tải Rotinoff Viscount, một sản phẩm nhập khẩu từ Anh, tiếp tục khẳng định sức mạnh của xe tải tàu hỏa. Trang bị động cơ Rolls-Royce C6SFL 6 xi-lanh siêu nạp, công suất 250 mã lực và mô-men xoắn 162 Nm, Rotinoff Viscount thể hiện hiệu suất ấn tượng trong vận tải hàng hóa đường dài.
Xe Tải Tàu Hỏa Ngày Nay: Sức Mạnh Vận Tải Vượt Trội
Ngày nay, xe tải tàu hỏa ở Australia và một số khu vực khác thường có cấu hình 3 toa kéo, hoặc nhiều hơn ở một số ít khu vực đặc biệt, với tổng chiều dài giới hạn tùy theo quy định của từng địa phương. Tại Australia, một số bang cho phép xe kéo đến 4 toa, đạt chiều dài tối đa 53,5 mét và tổng trọng lượng lên đến 136 tấn.
Ở châu Âu, do đặc điểm đường phố chật hẹp và mật độ giao thông cao hơn, giới hạn về chiều dài và trọng lượng xe tải tàu hỏa cũng khiêm tốn hơn. Ví dụ, tại Phần Lan, xe tải dài nhất cũng chỉ được phép hoạt động với chiều dài khoảng 31,5 mét.
Xe tải tàu hỏa hiện đại thường sử dụng động cơ diesel mạnh mẽ, với công suất phổ biến từ 400 đến 600 mã lực. Mỗi xe thường được trang bị hai bình nhiên liệu, tổng cộng chứa khoảng 1.200 lít dầu diesel, cùng với một bình chứa dung dịch AdBlue để giảm thiểu khí thải độc hại ra môi trường.
Xe tải tàu hỏa, những “con rồng thép” trên xa lộ Australia, không chỉ là biểu tượng của sức mạnh vận tải mà còn là minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng thích nghi của con người trong việc chinh phục những điều kiện địa lý và kinh tế khắc nghiệt. Chúng xứng đáng với danh hiệu xe tải dài nhất thế giới, đóng góp to lớn vào sự phát triển của các vùng đất xa xôi và nền kinh tế Australia.
Mỹ Anh (theo Historic Vehicles)
