Câu chuyện hy hữu về ba cây cổ thụ “khủng” được xe tải chở vi vu trên Quốc lộ 1A, bị CSGT Huế phát hiện và xử phạt tưởng chừng đã lắng xuống, nhưng đến nay đã gần 2 năm vẫn chưa có hồi kết. Ba “cụ” cây đa sộp vẫn “án binh bất động” tại một bãi đất trống ở Huế, khiến dư luận không khỏi thắc mắc về số phận của chúng và sự bất lực của các cơ quan chức năng trong việc xử lý vụ việc.
Tháng 3/2018, trong quá trình tuần tra kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua xã Lộc Điền, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế, Trạm CSGT Phú Lộc đã phát hiện 3 xe tải chở 3 cây cổ thụ có dấu hiệu vi phạm giao thông. Tiến hành dừng xe kiểm tra, lực lượng CSGT phát hiện hàng loạt lỗi vi phạm từ chở quá khổ, quá tải đến không có giấy phép lưu hành đặc biệt.
Cụ thể, xe tải mang biển kiểm soát 73C-028.80 do tài xế Nguyễn Ngọc Linh (Quảng Bình) điều khiển vi phạm chở cây vượt quá chiều dài hơn 10% và quá tải cầu đường từ 20-50%. Xe đầu kéo 73C-02148 kéo theo rơ-moóc 73R-00382 do tài xế Trần Sỹ Đồng (Quảng Bình) vi phạm chở hàng vượt quá chiều dài và chiều cao. Xe đầu kéo 73C-04605 kéo rơ-moóc 73R-00201 cũng mắc lỗi tương tự, thậm chí còn quá tải cầu đường từ 20-50%. Các xe tải chở 3 cây cổ thụ này đều thuộc sở hữu của Công ty TNHH Cơ khí Hải Sơn, đóng tại Quảng Bình.
Hình ảnh xe tải chở cây cổ thụ bị CSGT Huế tạm giữ năm 2018, cho thấy kích thước "khủng" của các cây và sự cồng kềnh khi vận chuyển bằng xe tải.
Với những vi phạm rõ ràng, cơ quan chức năng Thừa Thiên Huế đã quyết định xử phạt hành chính 3 xe với tổng số tiền 81,7 triệu đồng, đồng thời tước giấy phép lái xe của các tài xế vi phạm. Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế cũng lập biên bản tạm giữ 3 cây cổ thụ để tiếp tục xác minh nguồn gốc.
Sau quá trình xác minh, hai trong số ba cây cổ thụ đã được Kiểm lâm Thừa Thiên Huế trả lại cho chủ sở hữu do có nguồn gốc hợp pháp. Đó là cây đa sộp trên xe 73C-02148 (chủ cây là ông Phạm Đình Thưởng) và cây đa sộp trên xe 73C-04605 (chủ cây là ông Y Nô Byă). Tuy nhiên, cây cổ thụ còn lại do chủ cây cung cấp địa điểm khai thác không trùng khớp với thực tế, nên Chi cục Kiểm lâm đã xử phạt hành chính 750.000 đồng trước khi trả lại.
Mặc dù đã được trả lại, nhưng cơ quan chức năng yêu cầu chủ phương tiện phải hạ tải, giảm chiều cao và chiều dài của cây trên xe tải để đảm bảo an toàn giao thông. Nếu không, việc lưu hành cần phải có giấy phép đặc biệt. Tuy nhiên, cả 3 cây cổ thụ sau đó đã bị bỏ lại tại một bãi đất trống ở phường Thủy Châu, thị xã Hương Thủy và nằm “đắp chiếu” ở đó cho đến nay, đã gần 2 năm trời. Vấn đề Xe Tải Chở 3 Cây Cổ Thụ ở Huế vi phạm giao thông và số phận những cây này vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Theo ghi nhận đầu năm 2020, dù trải qua gần 2 năm phơi sương dãi nắng, ba cây đa vẫn sinh trưởng khá tốt. Chúng được trồng tạm sát nhau để tiết kiệm diện tích, nằm ngay cạnh khu dân cư. Các cọc gỗ được chêm chống xung quanh gốc để giữ vững cây, dây chằng buộc xung quanh. Cây vẫn ra lá xum xuê, xanh tươi. Đáng chú ý, một trong ba cây có dấu hiệu chết dần từ ngọn, một đoạn thân lớn đã khô vỏ.
Bà Đặng Thị Lan (61 tuổi), người dân sống gần khu vực trồng cây, cho biết bà được chủ cây thuê trông coi và tưới nước từ khi cây mới được đưa đến. Tuy nhiên, việc 3 cây cổ thụ cứ “án binh bất động” khiến bà Lan bức xúc. Bà chia sẻ, gia đình bà đã phải hoãn kế hoạch xây nhà trên mảnh đất này vì cây cổ thụ chiếm chỗ.
“Tôi rất ân hận vì lỡ cho mượn tạm đất trồng cây sát nhà. Bây giờ cây to quá, mưa gió đổ sập nhà thì chết. Chúng tôi lo sợ lắm. Tôi đã liên lạc với ông Kiều Văn Chương, chủ cây, nhưng không được, tiền công trông cây cũng chưa trả…”, bà Lan than phiền.
Về phía chính quyền địa phương, UBND thị xã Hương Thủy cho biết 3 cây đa thuộc sở hữu cá nhân. Trong trường hợp chủ cây không vận chuyển, thị xã không có thẩm quyền giải quyết tài sản. UBND thị xã đã đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc theo quy định pháp luật. Lãnh đạo UBND phường Thủy Châu cũng cho biết chưa rõ thời điểm 3 cây đa được vận chuyển đi và chủ sở hữu cũng không có liên hệ gì với chính quyền phường từ khi trồng cây tạm ở đây.
Ông Nguyễn Đại Anh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế, cho biết việc trồng tạm 3 cây đa cổ thụ ở phường Thủy Châu không vi phạm quy định về sinh vật ngoại lai. Tuy nhiên, vấn đề chính nằm ở việc xử lý trách nhiệm của chủ sở hữu và giải quyết tình trạng “mắc kẹt” của 3 cây cổ thụ này.
Câu chuyện xe tải chở 3 cây cổ thụ ở Huế vẫn đang chờ một hồi kết, đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm quản lý, xử lý vi phạm và giải quyết những hệ lụy phát sinh từ việc vận chuyển cây cổ thụ trái phép. Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về vụ việc này.
