Trục Các đăng Xe Tải là bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền động, đảm nhiệm việc truyền mô-men xoắn từ hộp số tới cầu sau hoặc vi sai, giúp xe di chuyển. Hiểu rõ về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và phân loại trục các đăng sẽ giúp bạn vận hành và bảo dưỡng xe tải hiệu quả hơn.
Cấu tạo trục các đăng xe tải
Trục các đăng, còn gọi là trục dẫn động hoặc trục Cardan, có cấu trúc dạng ống rỗng với sự kết hợp của khớp nối và khớp trượt. Bộ phận này được sử dụng rộng rãi trên xe tải, thuyền và máy bay để truyền công suất từ đầu này sang đầu kia của phương tiện.
Đặc Điểm Của Trục Dẫn Động Xe Tải
Trục dẫn động xe tải hoạt động dựa trên nguyên tắc truyền lực, với những đặc điểm nổi bật:
- Truyền lực từ trục ra của hộp số tới bộ vi sai mà không tiêu tốn năng lượng, không làm thay đổi vòng tua máy (RPM).
- Truyền công suất ở các độ cao khác nhau, ví dụ trục ra của hộp số cách mặt đất 1 mét và bộ vi sai cách mặt đất 0,5 mét.
- Tự động điều chỉnh khi xe chạy qua chướng ngại vật.
Trục các đăng truyền lực mà không cần tiêu tốn điện năng (ảnh: Sưu tầm internet)
Vai Trò Quan Trọng Của Trục Các Đăng Xe Tải
Trục các đăng đóng vai trò then chốt trong quá trình vận hành của xe tải:
- Truyền lực: Truyền lực từ trục này sang trục khác với góc độ giao nhau thay đổi liên tục trong khi xe di chuyển, kết nối các trục có tâm không nằm trên cùng một đường thẳng.
- Truyền mô-men xoắn: Thông qua việc kết nối các trục, trục các đăng truyền mô-men xoắn và lực cho toàn bộ bánh xe, giúp xe di chuyển.
- Hỗ trợ tháo lắp: Trục các đăng được thiết kế để hỗ trợ việc tháo lắp bộ phận truyền lực một cách dễ dàng.
Cấu Tạo Chi Tiết Của Trục Các Đăng Xe Tải
Mặc dù có vai trò quan trọng và phức tạp, cấu tạo của trục các đăng khá đơn giản, bao gồm:
Trục Chính
Trục chính là một ống thép rỗng làm từ cacbon, có độ khỏe để chống cong và xoắn. Trước đây, trục chính thường có hai khớp nối ở hai đầu, nhưng để giảm rung động ở tốc độ cao, hiện nay các nhà sản xuất sử dụng trục chính với ba khớp nối. Trục chính ba khớp có chiều dài ngắn hơn, độ cong do mất cân bằng cũng ngắn hơn, giảm thiểu rung động ở dải tốc độ cao.
Trục chính và các khớp nối
Khớp Các Đăng
Khớp các đăng nối các trục ngắn lại với nhau để tạo thành trục dẫn động hoàn chỉnh. Nhiệm vụ của khớp là khắc phục những biến đổi về góc phát sinh từ sự thay đổi vị trí giữa bộ vi sai và hộp số, giúp việc truyền lực diễn ra êm dịu.
Nguyên Lý Hoạt Động
Nguyên lý hoạt động của trục các đăng dựa trên phương pháp truyền lực, truyền mô men giữa các cụm truyền lực ở xa nhau. Hộp số và cầu xe luôn thay đổi vị trí và khoảng cách, trục các đăng dạng ống sẽ dẫn theo thủy lực và dây đến các nơi cần thiết để xe di chuyển. Bộ phận này không chỉ truyền lực mà còn truyền mô-men khi các chi tiết ăn khớp với nhau, đảm bảo xe vận hành an toàn, hạn chế hiện tượng gãy, vỡ.
Phân Loại Trục Các Đăng Xe Tải
Trục các đăng được phân loại theo nhiều cách khác nhau:
- Theo đặc tính: Khớp các đăng đồng tốc (dùng trong không gian hẹp, cấu tạo đơn giản) và khớp các đăng khác tốc (góc thay đổi mô men lớn, cấu tạo đơn giản, giá rẻ).
- Theo cấu trúc: Trục rỗng (nhẹ, vòng quay nguy hiểm lớn, có thể thay đổi độ dài) và trục đặc (kích thước nhỏ gọn, không thay đổi được độ dài, vòng quay nguy hiểm không cao).
- Theo số lượng khớp: Loại đơn (chỉ có một khớp, dùng cho khớp đồng tốc) và loại kép (truyền mô-men xoắn giữa hai cụm có khoảng cách lớn, dùng cho khớp khác tốc).
Phân loại trục các đăng theo cấu trúc
Trục các đăng xe tải là một bộ phận quan trọng, cần được hiểu rõ và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn cho xe.
