Thị trường xe bán tải Việt Nam đầu năm 2018 chứng kiến sự sụt giảm đáng báo động về doanh số, một hiện tượng trái ngược hoàn toàn so với sự tăng trưởng mạnh mẽ của năm 2017. Theo báo cáo từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), lượng xe pickup tiêu thụ trong tháng 2 và hai tháng đầu năm 2018 đã giảm tới 59% so với tháng trước và giảm 23% so với cùng kỳ năm 2017. Vậy điều gì đã khiến thị trường xe bán tải, vốn được ưa chuộng bởi lợi thế về thuế và phí, lại rơi vào tình trạng ảm đạm như vậy? Câu trả lời nằm ở chính sách Thuế Xe Bán Tải Năm 2018, mà cụ thể hơn là những đề xuất điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và phí trước bạ.
Doanh Số Xe Bán Tải “Rơi Tự Do” Đầu Năm 2018
Số liệu từ VAMA cho thấy sự suy giảm doanh số diễn ra trên diện rộng, ảnh hưởng đến hầu hết các thương hiệu xe bán tải đang có mặt trên thị trường Việt Nam. Các “ông lớn” như Ford Việt Nam, Toyota Việt Nam và Trường Hải (Thaco) đều ghi nhận mức giảm đáng kể. Thậm chí, có những hãng xe gần như “đóng băng” doanh số bán tải trong tháng 2/2018.
Biểu đồ so sánh doanh số xe bán tải tháng 2/2018 so với tháng trước và cùng kỳ năm 2017, thể hiện sự sụt giảm mạnh do ảnh hưởng của chính sách thuế xe bán tải năm 2018
Cụ thể, Toyota không bán được chiếc xe bán tải nào trong tháng 2/2018. Isuzu bán được 17 chiếc D-Max, giảm hơn 50 chiếc so với tháng trước. Ford Ranger, mẫu xe bán tải bán chạy nhất thị trường, cũng chứng kiến doanh số giảm gần 800 chiếc, chỉ còn hơn 630 xe. Mazda BT-50 của Trường Hải cũng chung cảnh ngộ, giảm gần 300 chiếc so với tháng trước, chỉ bán được 66 xe. So với cùng kỳ năm 2017, mức giảm còn đáng lo ngại hơn, đặc biệt với Ford Ranger (giảm hơn 1.140 chiếc), Mazda và Toyota.
“Bóng Ma” Thuế Bán Tải Năm 2018: Nguyên Nhân Chính Gây Sụt Giảm
Nguyên nhân sâu xa của sự sụt giảm này đến từ những thông tin về đề xuất tăng thuế và phí đối với xe bán tải từ Bộ Tài chính. Đề xuất này bao gồm việc tăng thuế TTĐB xe bán tải lên 60% so với thuế TTĐB xe con có cùng dung tích xi lanh, và tăng phí trước bạ lên mức 10% hoặc 12% thay vì 2% như trước đây.
Nếu đề xuất này được thông qua và áp dụng thuế xe bán tải năm 2018 theo hướng tăng lên, mức thuế TTĐB của xe bán tải có dung tích xi lanh từ 2.0L đến trên 3.2L sẽ dao động từ 30% đến 54% tùy theo dung tích và thời điểm chịu thuế. Phí trước bạ cũng tăng lên đáng kể, tạo ra áp lực lớn lên giá thành xe.
Nghị Định 116 và Tâm Lý “Nghe Ngóng” Thị Trường Thuế Xe Bán Tải
Năm 2017 chứng kiến doanh số xe bán tải bùng nổ nhờ lợi thế thuế nhập khẩu từ Thái Lan và mức thuế TTĐB, phí trước bạ ưu đãi hơn so với xe con. Tuy nhiên, từ nửa cuối năm 2017, khi thông tin về đề xuất thay đổi thuế xe bán tải năm 2018 bắt đầu lan rộng, thị trường đã có dấu hiệu chững lại.
Mặc dù Nghị định 116 được ban hành tháng 10/2017 không trực tiếp điều chỉnh thuế xe bán tải, nhưng nó lại tác động đến tâm lý của các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nói chung và xe bán tải nói riêng. Sự dè dặt và lo ngại về rủi ro chính sách khiến các doanh nghiệp giảm nhập khẩu, dẫn đến lượng xe bán tải trên thị trường ít dần và doanh số giảm mạnh vào đầu năm 2018.
Thuế Nhập Khẩu 0% Không “Cứu Vãn” Được Doanh Số
Thực tế, việc giảm thuế nhập khẩu đối với xe du lịch từ ASEAN (trong đó có Thái Lan và Indonesia, nguồn cung xe bán tải chính của Việt Nam) không mang lại nhiều lợi thế cho xe bán tải trong bối cảnh năm 2018. Thuế nhập khẩu xe bán tải vốn đã ở mức thấp (5% vào năm 2017), và việc giảm xuống 0% chỉ giúp giảm chi phí nhập xe một phần nhỏ.
Điều các doanh nghiệp và người tiêu dùng lo ngại nhất chính là việc điều chỉnh thuế TTĐB và phí trước bạ. Nếu các thay đổi này được thông qua, giá xe bán tải có thể tăng thêm hàng trăm triệu đồng, tạo ra “cú sốc” lớn cho thị trường và khiến doanh số tiếp tục lao dốc.
Nguyễn Tuyển
