Báo cáo mới nhất từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đã chỉ ra một sự sụt giảm đáng báo động trong thị trường xe bán tải. Tháng 2 năm 2018 và hai tháng đầu năm chứng kiến doanh số xe pickup giảm tới 59% so với tháng trước đó, tương đương hơn 1.400 chiếc. So với cùng kỳ năm 2017, mức giảm cũng gần 300 chiếc, tương ứng 23%. Sự lao dốc này đặt ra câu hỏi lớn về nguyên nhân và tương lai của phân khúc xe bán tải tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh những thay đổi về chính sách Thuế Xe Bán Tải 2018 đang được đề xuất.
Doanh Số Xe Bán Tải 2018 Giảm Sâu
Số liệu từ VAMA cho thấy sự suy giảm doanh số diễn ra trên diện rộng, ảnh hưởng đến hầu hết các doanh nghiệp lắp ráp, sản xuất và nhập khẩu xe bán tải. Các tên tuổi lớn như Ford Việt Nam, Toyota Việt Nam và Trường Hải (THACO) đều ghi nhận mức giảm đáng kể.
Biểu đồ doanh số xe bán tải tháng 2 năm 2018 so với tháng 1 và tháng 2 năm 2017, thể hiện sự sụt giảm mạnh mẽ.
Tháng 2/2018 chứng kiến Toyota không bán ra chiếc xe bán tải nào. Isuzu bán được 17 chiếc D-Max, giảm hơn 50 chiếc so với tháng trước. Ford Ranger, vốn là mẫu xe bán tải bán chạy nhất thị trường, cũng giảm gần 800 chiếc, chỉ còn hơn 630 xe. Mazda BT-50 của Trường Hải cũng chung cảnh ngộ, giảm gần 300 chiếc, với doanh số chỉ 66 xe.
So với cùng kỳ năm trước, mức giảm còn đáng lo ngại hơn. Ford Ranger dẫn đầu về mức giảm, với hơn 1.140 xe ít hơn so với tháng 2/2017. Mazda và Toyota lần lượt đứng thứ hai và thứ ba về mức độ sụt giảm doanh số.
Nguyên Nhân: “Bóng Ma” Thuế Xe Bán Tải 2018
Mặc dù thời điểm đó chưa có quyết định chính thức nào về việc tăng thuế, nhưng thông tin về đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và phí trước bạ đối với xe bán tải từ Bộ Tài chính đã lan rộng. Đề xuất này bao gồm việc tăng thuế TTĐB xe pickup lên 60% so với mức thuế TTĐB đang áp dụng cho xe con có cùng dung tích xi lanh.
Nếu đề xuất này được thông qua và áp dụng thuế xe bán tải 2018, mức thuế TTĐB cho xe bán tải có dung tích xi lanh từ 2.0L đến hơn 3.2L sẽ tăng lên từ 30% đến 54%, tùy thuộc vào dung tích và thời gian chịu thuế. Đồng thời, phí trước bạ cũng có thể tăng lên 10% hoặc 12% thay vì mức 2% ưu đãi như trước đây.
Nghị Định 116 và Tâm Lý Dè Chừng
Năm 2017 chứng kiến doanh số xe bán tải đạt kỷ lục nhờ nguồn cung dồi dào từ Thái Lan, hưởng lợi từ thuế nhập khẩu ưu đãi. Xe bán tải trở nên hấp dẫn hơn so với sedan, SUV và MPV nhờ chi phí lăn bánh thấp. Tuy nhiên, từ nửa cuối năm 2017, khi thông tin về đề xuất thuế xe bán tải 2018 bắt đầu xuất hiện, thị trường xe pickup lập tức chững lại.
Nỗi lo thuế phí tăng cao khiến nhiều đại lý và doanh nghiệp nhập khẩu xe bán tải trở nên thận trọng. Họ không dám mạo hiểm ký hợp đồng nhập xe mới vì lo ngại những điều chỉnh về thuế TTĐB sẽ làm tăng giá xe và giảm sức mua.
Mặc dù Nghị định 116 được ban hành tháng 10/2017 không trực tiếp điều chỉnh thuế xe bán tải, nhưng sự ra đời của nghị định này càng làm tăng thêm tâm lý dè chừng cho các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nguyên chiếc nói chung và xe bán tải nói riêng. Rủi ro chính sách trở thành yếu tố hàng đầu khiến lượng nhập khẩu xe bán tải giảm dần và đặc biệt suy giảm mạnh vào đầu năm 2018.
Thực Tế Thuế Nhập Khẩu và Lo Ngại Thuế TTĐB
Thực tế, việc thuế nhập khẩu xe du lịch từ Thái Lan, Indonesia về Việt Nam giảm về 0% không mang lại nhiều thay đổi cho xe bán tải. Năm 2017, thuế nhập khẩu xe bán tải vốn đã ở mức thấp, chỉ 5%. Thuế TTĐB (nếu không có điều chỉnh) vẫn áp dụng mức 15-25% tùy dung tích, và phí trước bạ là 2%.
Như vậy, việc giảm thuế nhập khẩu chỉ giúp giảm giá xe bán tải khoảng 5%. Điều doanh nghiệp và người tiêu dùng lo ngại nhất chính là đề xuất điều chỉnh thuế TTĐB và phí trước bạ. Nếu các loại thuế phí này tăng lên, giá xe bán tải có thể đội lên hàng trăm triệu đồng. Đây sẽ là cú sốc lớn đối với thị trường và khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định nhập khẩu xe pickup vào Việt Nam.
Nguyễn Tuyển
