Thị trường xe bán tải Việt Nam đầu năm 2018 chứng kiến sự sụt giảm đáng kể về doanh số, một dấu hiệu bất thường sau một năm 2017 đầy khởi sắc. Theo báo cáo từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), lượng xe bán tải tiêu thụ trong tháng 2 và hai tháng đầu năm 2018 đã giảm mạnh, lần lượt 59% và 23% so với tháng trước và cùng kỳ năm trước. Sự sụt giảm này đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân và tương lai của phân khúc xe vốn được ưa chuộng này.
Doanh Số Xe Bán Tải Lao Dốc Đầu Năm 2018
Số liệu từ VAMA cho thấy sự suy giảm doanh số diễn ra ở hầu hết các thương hiệu xe bán tải lớn tại Việt Nam. Các hãng như Ford Việt Nam, Toyota Việt Nam và Trường Hải (THACO) đều ghi nhận mức giảm đáng kể. Đặc biệt, Toyota, một trong những tên tuổi lớn trên thị trường, thậm chí không bán được chiếc xe bán tải nào trong tháng 2/2018. Isuzu bán được 17 chiếc D-Max, giảm hơn 50 chiếc so với tháng trước. Ford Ranger, mẫu xe bán tải bán chạy nhất thị trường, cũng chứng kiến doanh số giảm gần 800 chiếc, xuống còn hơn 630 chiếc. Mazda BT-50 của Trường Hải cũng không tránh khỏi xu hướng giảm, với 66 xe được bán ra, giảm gần 300 chiếc so với tháng trước.
Biểu đồ so sánh doanh số xe bán tải tháng 2/2018 so với tháng 1/2018 và tháng 2/2017, đơn vị tính bằng chiếc.
So với cùng kỳ năm 2017, bức tranh còn ảm đạm hơn. Ford Ranger tiếp tục dẫn đầu về mức giảm doanh số với hơn 1.140 chiếc, theo sau là Mazda và Toyota. Sự sụt giảm này cho thấy một sự thay đổi lớn trong nhu cầu thị trường hoặc những yếu tố tác động mạnh mẽ đến quyết định mua xe của người tiêu dùng.
Nguyên Nhân Chính: Bóng Ma Thuế và Phí
Mặc dù thời điểm đó thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN như Thái Lan và Indonesia đã giảm về 0%, một yếu tố thường được kỳ vọng sẽ thúc đẩy doanh số xe nhập khẩu, thị trường xe bán tải lại đi ngược lại xu hướng này. Nguyên nhân chính được cho là xuất phát từ những thông tin về đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và phí trước bạ đối với xe bán tải từ Bộ Tài chính.
Đề xuất này, nếu được thông qua, sẽ áp dụng mức thuế TTĐB cho xe bán tải bằng 60% so với xe con có cùng dung tích xi lanh. Điều này có nghĩa là thuế TTĐB cho xe bán tải dung tích từ 2.0L đến hơn 3.2L sẽ tăng lên mức 30% đến 54% tùy theo dung tích. Đồng thời, phí trước bạ cũng dự kiến tăng lên 10% hoặc 12% tại Hà Nội và TP.HCM, thay vì mức 2% như trước đây.
Những tin đồn và đề xuất về việc tăng thuế và phí đã tạo ra tâm lý lo ngại lớn trong cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các đại lý và nhà nhập khẩu xe bán tải trở nên thận trọng hơn trong việc nhập xe mới do lo sợ rủi ro từ chính sách thay đổi. Người tiêu dùng cũng trì hoãn quyết định mua xe để chờ đợi thông tin chính thức và đánh giá tác động của các thay đổi thuế phí.
Nghị Định 116 và Tâm Lý Dè Chừng
Mặc dù Nghị định 116 được ban hành vào tháng 10/2017 không trực tiếp điều chỉnh thuế đối với xe bán tải, nhưng nó lại tạo ra một tâm lý dè chừng chung cho các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nguyên chiếc, bao gồm cả xe bán tải. Các quy định mới về kiểm định chất lượng và thủ tục nhập khẩu phức tạp hơn khiến các doanh nghiệp lo ngại về rủi ro và chi phí phát sinh.
Trong bối cảnh đó, việc giảm thuế nhập khẩu 5% theo hiệp định thương mại tự do ASEAN (ATIGA) trở nên kém quan trọng hơn. Mức thuế nhập khẩu 5% vốn đã thấp, và việc loại bỏ nó chỉ giúp giảm giá xe một phần nhỏ. Điều mà các doanh nghiệp và người tiêu dùng thực sự lo ngại là khả năng tăng mạnh thuế TTĐB và phí trước bạ, có thể đẩy giá xe bán tải lên hàng trăm triệu đồng.
Dự Báo Thị Trường Xe Bán Tải 2018
Sự sụt giảm doanh số xe bán tải trong đầu năm 2018 là một lời cảnh báo cho thị trường. Nó cho thấy rằng chính sách thuế và phí có tác động rất lớn đến quyết định mua xe của người tiêu dùng và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
Trong năm 2017, xe bán tải đã trở thành một phân khúc “hot” nhờ lợi thế về thuế và phí thấp hơn so với các dòng xe khác. Doanh số năm 2017 đạt mức kỷ lục khoảng 24.373 chiếc, vượt qua cả sedan, SUV và MPV. Tuy nhiên, sự thay đổi trong chính sách thuế phí có thể đảo ngược tình thế, khiến xe bán tải mất đi lợi thế cạnh tranh về giá.
Nếu đề xuất tăng thuế TTĐB và phí trước bạ được thông qua, giá xe bán tải sẽ tăng đáng kể, làm giảm sức hấp dẫn của dòng xe này đối với người tiêu dùng. Thị trường xe bán tải năm 2018 sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, và doanh số có thể tiếp tục giảm nếu không có những điều chỉnh chính sách phù hợp để ổn định thị trường và khôi phục niềm tin của người tiêu dùng.
Nguyễn Tuyến
