Tuyến Quốc lộ 1A, huyết mạch giao thông của cả nước, đoạn qua địa phận Thuận Nam, Ninh Thuận, đang đặt ra nhiều thách thức về an toàn, đặc biệt trong bối cảnh lưu lượng xe tải ngày càng tăng. Những con số thống kê gần đây không khỏi khiến chúng ta phải giật mình về tình hình tai nạn giao thông (TNGT) có dấu hiệu phức tạp trở lại, đòi hỏi sự chung tay và những giải pháp quyết liệt hơn nữa.
Theo báo cáo từ Ban An toàn giao thông tỉnh Ninh Thuận, 4 tháng đầu năm 2018 ghi nhận 78 vụ TNGT, cướp đi sinh mạng của 20 người và làm bị thương 98 người khác. So với cùng kỳ năm trước, số vụ và số người thương vong có giảm, nhưng đáng chú ý là từ giữa tháng 4 trở đi, tình hình lại diễn biến theo chiều hướng xấu. Chỉ trong một thời gian ngắn, 9 vụ TNGT nghiêm trọng đã xảy ra, khiến 11 người chết và 4 người bị thương. Bên cạnh đó là 10 vụ va chạm giao thông khác, làm 13 người bị thương. Những con số này gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ mất an toàn giao thông, nhất là trên các tuyến đường trọng điểm như Quốc lộ 1A đoạn qua Thuận Nam, Ninh Thuận, nơi xe tải và các phương tiện khác lưu thông với mật độ cao.
Phân tích sâu hơn về các vụ TNGT nghiêm trọng, có thể thấy một số nguyên nhân chủ yếu như ý thức tham gia giao thông của người dân còn hạn chế. Tình trạng người đi bộ băng qua đường thiếu quan sát, điều khiển phương tiện bất cẩn, đi ngược chiều, dừng đỗ không đúng quy định vẫn diễn ra khá phổ biến. Đáng lo ngại hơn, tai nạn lại tập trung chủ yếu trên tuyến quốc lộ, chiếm gần 62% tổng số vụ, tiếp đến là các tuyến đường nội thị. Thượng tá Phạm Văn Bản, Phó trưởng phòng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh Ninh Thuận, nhận định rằng mật độ giao thông tăng cao, đặc biệt trên các tuyến đường chính, trong khi ý thức của người tham gia giao thông chưa theo kịp, là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Nhiều vụ TNGT xảy ra do sự chủ quan, lơ là của người tham gia giao thông, mà đáng lẽ có thể phòng tránh được.
Điển hình như vụ tai nạn xảy ra trên đường Hoàng Hoa Thám (TP Phan Rang-Tháp Chàm) khi xe tải nhỏ mang biển số 85C-000473 lùi xe thiếu quan sát, gây tử vong cho một người đi bộ tập thể dục. Hay vụ TNGT trên Quốc lộ 1A đoạn qua xã Phước Nam (Thuận Nam), xe tải đầu kéo dừng đỗ bên đường vào ban đêm nhưng không có đèn cảnh báo, khiến người điều khiển mô tô thiếu chú ý đâm vào đuôi xe và tử vong tại chỗ. Những vụ việc đau lòng này cho thấy sự nguy hiểm tiềm ẩn từ xe tải khi tham gia giao thông trên Quốc lộ 1A, đặc biệt khi kết hợp với yếu tố chủ quan của người điều khiển phương tiện khác.
Giải pháp nào cho bài toán an toàn giao thông trên Quốc lộ 1A đoạn Thuận Nam, Ninh Thuận?
Theo đánh giá của các địa phương, tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua Ninh Thuận nói chung và Thuận Nam nói riêng là điểm nóng về TNGT. Lý do một phần đến từ việc đây là tuyến đường dài, nhiều tài xế xe tải di chuyển liên tục từ TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam ra, dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, giảm tập trung. Thêm vào đó, tình trạng xe tải dừng đỗ không đúng quy định trên Quốc lộ 1A, đặc biệt vào ban đêm, càng làm gia tăng nguy cơ tai nạn. Mặc dù hạ tầng giao thông trên tuyến quốc lộ đã được đầu tư với dải phân cách, biển báo tương đối đầy đủ, nhưng ý thức chấp hành của một bộ phận người dân vẫn còn hạn chế. Tình trạng băng qua đường tùy tiện, đi ngược chiều, thiếu quan sát vẫn còn diễn ra.
Các điểm giao cắt trên Quốc lộ 1A đoạn qua Thuận Nam như Ngã tư Văn Lâm, đoạn qua thị trấn Phước Dân, Ngã ba Long Bình (Ninh Phước), điểm gần cổng Trường THPT Tôn Đức Thắng (Ninh Hải) là những vị trí tập trung đông phương tiện, thường xuyên xảy ra TNGT. Để cải thiện tình hình, cần có những giải pháp đồng bộ và kiên trì. Trước mắt, lực lượng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh Ninh Thuận sẽ tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường, đặc biệt tại các điểm đen TNGT. Việc trao đổi thông tin, phối hợp với công an các địa phương để nắm bắt tình hình và xử lý vi phạm cũng được đẩy mạnh. Về lâu dài, việc lắp đặt và đưa vào vận hành hệ thống camera giám sát giao thông là rất cần thiết để theo dõi, xử lý vi phạm qua hình ảnh.
Sở Giao thông Vận tải tỉnh Ninh Thuận cũng sẽ rà soát, đầu tư nâng cấp, bổ sung hệ thống biển báo, đèn tín hiệu giao thông theo kiến nghị từ các địa phương, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người và phương tiện lưu thông, giảm thiểu nguy cơ TNGT. Bên cạnh các giải pháp về hạ tầng và xử phạt, công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông cho người dân, đặc biệt là các quy tắc an toàn khi tham gia giao thông trên Quốc lộ 1A, cần được chú trọng hơn nữa. Việc thực hiện ký cam kết, phát huy hiệu quả các mô hình tự quản về an toàn giao thông tại cơ sở cũng là những biện pháp cần được duy trì và nhân rộng để kéo giảm TNGT, đảm bảo an toàn cho mọi người khi tham gia giao thông trên tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua Thuận Nam, Ninh Thuận và các khu vực khác.