Phó Chánh Thanh tra Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Thạch Như Sỹ tại buổi công bố triển khai quyết định kiểm tra công tác kiểm soát tải trọng tại bến, cảng và đầu mối bốc xếp hàng hóa năm 2016 ở Quảng Ngãi. (Ảnh: Quang Minh)
PV: Thưa ông, từ khi Nghị định 46 có hiệu lực, việc kiểm soát tải trọng tại các cảng biển được thực hiện như thế nào?
Ông Thạch Như Sỹ: Nghị định 46 đã tạo ra một bước tiến quan trọng trong công tác kiểm soát tải trọng xe, đặc biệt tại các cảng biển. Trước đây, tình trạng xe chở quá tải diễn ra khá phổ biến, gây nhiều hệ lụy về an toàn giao thông và hư hỏng kết cấu hạ tầng. Nghị định 46 ra đời với những quy định chặt chẽ và mức xử phạt nghiêm khắc hơn, đã mang lại những chuyển biến tích cực trong việc kiểm soát tải trọng tại cảng biển.
Điểm nổi bật đầu tiên là sự gia tăng đáng kể mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm tải trọng. Nghị định 46 quy định rõ ràng trách nhiệm của ba chủ thể liên quan: lái xe, chủ phương tiện và người bốc xếp hàng hóa. Mức phạt được điều chỉnh tăng lên đáng kể, đặc biệt đối với hành vi chở quá tải trọng trên 150%, chủ phương tiện có thể bị phạt từ 56 đến 64 triệu đồng. Đối với người bốc xếp hàng hóa, mức phạt cũng tăng từ 2-4 triệu đồng lên 6-8 triệu đồng theo Điều 28 của Nghị định. Những mức phạt này đã đủ sức răn đe, buộc các chủ thể phải nâng cao ý thức chấp hành Quy định Xe Tải Hoạt động Trong Cảng và các khu vực khác.
Một ưu điểm quan trọng khác của Nghị định 46 là việc mở rộng thẩm quyền xử phạt cho các cảng vụ hàng hải, cảng vụ đường thủy và hàng không. Các lực lượng này được trao quyền xử phạt đối với hành vi bốc xếp hàng hóa vượt quá tải trọng lên phương tiện giao thông đường bộ tại các bến, cảng. Hơn nữa, họ cũng có thẩm quyền xử phạt chủ bến, bãi, cảng nếu để xe quá tải rời cảng, bến, bãi. Sự mở rộng thẩm quyền này giúp tăng cường hiệu quả kiểm soát tải trọng ngay tại gốc, từ khâu bốc xếp hàng hóa, đảm bảo quy định xe tải hoạt động trong cảng được thực thi nghiêm túc.
PV: Thời gian qua, các cảng vụ hàng hải đã áp dụng triệt để những quy định này chưa?
Ông Thạch Như Sỹ: Qua kiểm tra thực tế tại một số cảng vụ hàng hải như Bình Định, Khánh Hòa, Quảng Trị, Quảng Ngãi, chúng tôi nhận thấy lượng phương tiện quá tải đã giảm đáng kể so với trước khi Nghị định 46 có hiệu lực. Trách nhiệm của cảng vụ đã được nâng cao rõ rệt. Cục Hàng hải Việt Nam cũng đã chủ động và tích cực trong công tác kiểm soát tải trọng, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ cho lực lượng cảng vụ về kiểm tra, xử lý các đầu mối bốc xếp hàng hóa lên xe quá tải tại cảng. Các lớp tập huấn này tập trung trang bị kiến thức pháp luật, nghiệp vụ phát hiện xe quá tải và xử lý vi phạm đối với chủ bến, cảng bốc xếp hàng lên ô tô vượt quá tải trọng, đảm bảo quy định xe tải hoạt động trong cảng được nắm vững và thực hiện hiệu quả.
Các cảng vụ đã xem công tác kiểm soát tải trọng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của mình, thực hiện theo chỉ đạo và quan tâm sát sao hơn đến việc này. Điển hình như cảng vụ Quy Nhơn và cảng vụ Khánh Hòa đã chủ động cập nhật thông tin hàng ngày về xe ra vào, tăng cường kiểm tra. Mặc dù còn thiếu trang thiết bị hiện đại, nhưng lực lượng của hai cảng vụ này đã rất cố gắng áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ khác nhau để phát hiện xe quá tải, góp phần thực thi nghiêm quy định xe tải hoạt động trong cảng.
PV: Theo ông, hiện nay những cảng nào có nguy cơ tồn tại xe quá tải?
Ông Thạch Như Sỹ: Theo đánh giá của chúng tôi, các cảng container hiện nay đã chấp hành nghiêm chỉnh quy định xe tải hoạt động trong cảng về tải trọng. Nguy cơ xe quá tải chủ yếu tập trung tại các cảng tổng hợp, đặc biệt là các cảng hàng rời như than, xi măng, quặng… Tại các cảng này, việc kiểm soát tải trọng có phần phức tạp hơn do đặc thù hàng hóa và quy trình bốc xếp.
PV: Thẩm quyền xử phạt đã có, nhưng hiện nay vẫn còn những khó khăn nhất định trong kiểm soát, xử lý xe quá tải tại cảng biển?
Ông Thạch Như Sỹ: Đúng vậy, mặc dù Nghị định 46 đã tạo hành lang pháp lý vững chắc và tăng cường thẩm quyền cho các lực lượng chức năng, nhưng công tác kiểm soát tải trọng tại cảng biển vẫn còn đối mặt với một số khó khăn.
Một trong những khó khăn chính là việc kiểm soát xe ngay từ khi vào cảng. Theo chỉ đạo của Bộ GTVT, các bến cảng không được phép cho xe chở quá tải vào hoạt động và bốc dỡ hàng. Tuy nhiên, thực tế việc bốc dỡ hàng có thể diễn ra ở nhiều địa điểm khác nhau trước khi xe đến cảng, gây khó khăn cho việc xác định tải trọng ban đầu của phương tiện. Hơn nữa, khi xe đến cảng, việc yêu cầu quay đầu xe vì nghi ngờ quá tải có thể gây mất lòng khách hàng, trong khi cảng vụ lại không có thẩm quyền xử phạt đối với xe chưa vào khu vực cảng.
Một vấn đề khác là đối với các xe chở hàng từ nước ngoài như Lào, Campuchia về các cảng Việt Nam, thông tin về tải trọng chuyên chở được phép thường không được ghi rõ ràng trong hồ sơ, gây khó khăn cho việc kiểm tra, đối chiếu và đảm bảo quy định xe tải hoạt động trong cảng được tuân thủ.
PV: Để tháo gỡ những khó khăn này cần phải làm gì?
Ông Thạch Như Sỹ: Để giải quyết triệt để vấn đề xe quá tải tại cảng biển, cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn.
Trước hết, cần kiên quyết thực hiện chủ trương không cho xe quá tải vào cảng. Nếu cảng vẫn tiếp nhận xe quá tải, cần phải có chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với cảng đó. Các cảng cần có trách nhiệm ghi chép chính xác số liệu tải trọng của xe ra vào cảng để lực lượng cảng vụ có cơ sở theo dõi, xử lý khi cần thiết, đảm bảo quy định xe tải hoạt động trong cảng được giám sát chặt chẽ.
Lực lượng thanh tra giao thông các địa phương cũng cần vào cuộc tích cực hơn nữa trong việc kiểm soát, xử lý xe quá tải ngay trên đường và phối hợp chặt chẽ với các cảng vụ để xử lý vi phạm, tạo sự đồng bộ từ ngoài vào trong cảng.
Hiện nay, các lực lượng chức năng kiểm soát xe quá tải, bao gồm cả lực lượng cảng vụ, đang còn thiếu cân xách tay. Trang bị cân xách tay cho lực lượng này là rất cần thiết để có thể kiểm tra tải trọng tại chỗ một cách nhanh chóng và hiệu quả khi nghi ngờ xe quá tải, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi quy định xe tải hoạt động trong cảng.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
Quang Minh (Thực hiện)
| Theo số liệu từ Cục Hàng hải Việt Nam, từ tháng 8 đến nay đã phát hiện, xử lý hơn 140 trường hợp xe chở quá tải tại cảng biển. Các cảng vụ xử lý được nhiều gồm: Cảng vụ hàng hải Thanh Hóa hơn 20 xe, cảng vụ Quảng Bình 19 xe… |
