Ngành Vận Tải Xe Buýt đóng vai trò huyết mạch trong hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt tại các đô thị lớn. Mỗi ngày, hàng triệu người dân sử dụng xe buýt để di chuyển, học tập và làm việc, góp phần giảm tải áp lực giao thông cá nhân và hướng tới một đô thị xanh, bền vững. Để quản lý và thống kê hoạt động của ngành này một cách hiệu quả, việc phân loại và mã hóa các lĩnh vực kinh doanh là vô cùng cần thiết. Trong đó, mã ngành 4921 theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam là mã số định danh cho lĩnh vực vận tải hành khách bằng xe buýt trong nội thành. Bài viết này từ Xe Tải Mỹ Đình sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và chuyên sâu về mã ngành 4921, cùng những quy định pháp lý quan trọng liên quan đến ngành vận tải xe buýt.
Mã Ngành 4921: Định Danh Cho Vận Tải Xe Buýt Nội Thành
Mã ngành 4921, chi tiết hơn là 49210, được quy định rõ ràng trong Phụ lục II của Quyết định 27/2018/QĐ-TTg. Đây là mã ngành kinh tế cấp 4, thuộc nhóm cấp 3 492 – Vận tải hành khách bằng xe buýt. Theo đó, mã ngành 4921 – 49210 bao gồm các hoạt động vận tải hành khách bằng xe buýt diễn ra trong phạm vi nội thành, bao gồm:
- Vận tải theo lịch trình cố định: Các tuyến xe buýt hoạt động theo giờ giấc và lộ trình đã được xác định trước, phục vụ nhu cầu đi lại hàng ngày của người dân.
- Vận tải theo giờ cố định: Xe buýt hoạt động theo khung giờ nhất định trong ngày, thường tập trung vào giờ cao điểm hoặc các khung giờ có nhu cầu di chuyển lớn.
- Vận tải tại bến đỗ cố định: Xe buýt hoạt động trên các tuyến có điểm đón và trả khách cố định, tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách tiếp cận dịch vụ.
.png)
Ảnh minh họa bảng tra cứu mã ngành nghề kinh doanh, trong đó có mã ngành vận tải hành khách bằng xe buýt.
Việc xác định rõ mã ngành 4921 giúp các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và cá nhân dễ dàng xác định phạm vi hoạt động kinh doanh, thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan và thống kê, đánh giá hiệu quả hoạt động của ngành vận tải xe buýt.
Kinh Doanh Vận Tải Xe Buýt Tuyến Cố Định: Điều Kiện và Quy Định
Hoạt động kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt theo tuyến cố định chịu sự điều chỉnh của Nghị định 10/2020/NĐ-CP. Nghị định này quy định chi tiết về điều kiện kinh doanh và các yêu cầu kỹ thuật mà xe buýt cần đáp ứng để đảm bảo an toàn và chất lượng dịch vụ. Cụ thể, xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt cần tuân thủ những yêu cầu sau:
- Ưu tiên tiếp cận cho đối tượng đặc biệt: Xe buýt phải có khu vực hoặc chỗ ngồi ưu tiên dành cho người khuyết tật, người cao tuổi và phụ nữ mang thai, thể hiện sự văn minh và trách nhiệm xã hội của ngành vận tải.
- Nhận diện thương hiệu và thông tin rõ ràng: Xe buýt phải được gắn phù hiệu “XE BUÝT” ở vị trí dễ thấy và niêm yết đầy đủ thông tin về tuyến đường, giá vé, số điện thoại liên hệ của đơn vị vận tải,… giúp hành khách dễ dàng nhận biết và tiếp cận thông tin.
- Đảm bảo sức chứa và tiêu chuẩn kỹ thuật: Xe buýt phải có sức chứa từ 17 chỗ ngồi trở lên, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật về vị trí, số chỗ ngồi, chỗ đứng và các quy định khác do Bộ Giao thông Vận tải ban hành, đảm bảo an toàn và thoải mái cho hành khách.
- Linh hoạt về loại xe trên tuyến đường đặc biệt: Đối với các tuyến đường có địa hình đặc biệt như cầu yếu hoặc đường nhỏ hẹp (cấp IV trở xuống hoặc đường đô thị mặt cắt ngang từ 7 mét trở xuống), có thể sử dụng xe buýt có sức chứa từ 12 đến dưới 17 chỗ, linh hoạt phù hợp với điều kiện hạ tầng.
Hình ảnh xe buýt vận chuyển hành khách trên đường phố đô thị.
Những quy định này không chỉ đảm bảo an toàn kỹ thuật cho phương tiện mà còn hướng tới việc nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu di chuyển đa dạng của hành khách và phù hợp với đặc điểm hạ tầng giao thông tại từng khu vực.
Quyền và Nghĩa Vụ Của Doanh Nghiệp Vận Tải Xe Buýt
Luật Giao thông đường bộ 2008 và các văn bản hướng dẫn thi hành quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của người kinh doanh vận tải hành khách, bao gồm cả lĩnh vực xe buýt. Việc nắm vững và thực hiện đúng các quy định này là nền tảng để doanh nghiệp vận tải hoạt động hiệu quả và bền vững.
Quyền của doanh nghiệp vận tải xe buýt:
- Thu cước và phí vận tải: Doanh nghiệp có quyền thu tiền vé và các khoản phí dịch vụ vận tải theo quy định, đảm bảo nguồn thu để duy trì và phát triển hoạt động.
- Từ chối vận chuyển trong trường hợp đặc biệt: Doanh nghiệp có quyền từ chối vận chuyển hành khách gây rối trật tự công cộng, cản trở công việc, ảnh hưởng đến an toàn, gian lận vé hoặc hành khách mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và hành khách khác.
Nghĩa vụ của doanh nghiệp vận tải xe buýt:
- Đảm bảo chất lượng dịch vụ: Thực hiện đầy đủ các cam kết về chất lượng vận tải, tuân thủ hợp đồng vận tải, đảm bảo chuyến đi an toàn, đúng giờ và thoải mái cho hành khách.
- Mua bảo hiểm cho hành khách: Doanh nghiệp bắt buộc phải mua bảo hiểm cho hành khách, phí bảo hiểm được tính vào giá vé, đảm bảo quyền lợi của hành khách trong trường hợp xảy ra sự cố.
- Cung cấp vé và chứng từ thu phí: Giao vé hoặc chứng từ thu cước, phí vận tải cho hành khách, minh bạch về giá cả và dịch vụ.
- Bồi thường thiệt hại: Chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nhân viên hoặc người đại diện của doanh nghiệp gây ra trong quá trình thực hiện công việc, đảm bảo quyền lợi của hành khách khi có sự cố xảy ra do lỗi của nhà xe.
- Chịu trách nhiệm về hành vi sai phạm của nhân viên: Chịu trách nhiệm về hậu quả do nhân viên hoặc người đại diện gây ra khi thực hiện yêu cầu trái quy định của doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ pháp luật trong mọi hoạt động.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải quy định chi tiết về vé và chứng từ thu cước, phí vận tải hành khách, đảm bảo tính thống nhất và minh bạch trong quản lý giá vé.
Quyền Hạn và Trách Nhiệm Của Hành Khách Sử Dụng Xe Buýt
Thông tư 12/2020/TT-BGTVT quy định rõ quyền hạn và trách nhiệm của hành khách khi sử dụng dịch vụ xe buýt, tạo ra sự hài hòa và văn minh trong mối quan hệ giữa hành khách và nhà xe.
Quyền của hành khách đi xe buýt:
- Mang theo hành lý cá nhân: Được mang theo hành lý xách tay với trọng lượng và kích thước giới hạn (không quá 10 kg và kích thước không quá 30x40x60 cm), đáp ứng nhu cầu mang theo đồ dùng cá nhân cần thiết.
- Yêu cầu dịch vụ và thông tin: Yêu cầu nhân viên phục vụ trên xe xuất vé đúng loại sau khi trả tiền, giữ vé suốt hành trình và xuất trình khi có yêu cầu kiểm tra, đảm bảo quyền lợi sử dụng dịch vụ.
- Khiếu nại và phản ánh: Được khiếu nại, kiến nghị, phản ánh những hành vi vi phạm quy định về quản lý vận tải của đơn vị kinh doanh, người lái xe, nhân viên phục vụ và yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có), bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.
Trách nhiệm của hành khách đi xe buýt:
- Tuân thủ quy định và hướng dẫn: Chấp hành các quy định khi đi xe và sự hướng dẫn của người lái xe, nhân viên phục vụ, đảm bảo an toàn và trật tự trên xe.
Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của cả doanh nghiệp vận tải và hành khách là yếu tố quan trọng để xây dựng một ngành vận tải xe buýt văn minh, hiệu quả và bền vững, phục vụ tốt nhất nhu cầu đi lại của người dân và góp phần vào sự phát triển chung của xã hội.
