Luật giao thông đường bộ Việt Nam luôn đặt an toàn lên hàng đầu, đặc biệt đối với hoạt động vận tải hàng hóa bằng xe tải. Các quy định về xếp hàng hóa trên xe tải không chỉ đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông mà còn giúp hàng hóa được vận chuyển nguyên vẹn, tránh hư hỏng. Bài viết này, được biên soạn bởi chuyên gia từ Xe Tải Mỹ Đình, sẽ cung cấp thông tin chi tiết và cập nhật nhất về Luật Xe Tải liên quan đến xếp hàng hóa, dựa trên những quy định mới nhất có hiệu lực từ năm 2024.
Trước đây, Luật Giao thông đường bộ 2008 đã nêu rõ nguyên tắc cơ bản về xếp hàng hóa: hàng hóa xếp trên xe phải gọn gàng, chằng buộc chắc chắn, không gây rơi vãi, không kéo lê trên đường và không cản trở việc điều khiển xe. Tuy nhiên, để cụ thể hóa và tăng cường hiệu quả của các quy định này, Thông tư 41/2023/TT-BGTVT đã chính thức có hiệu lực từ ngày 15/02/2024, mang đến những hướng dẫn chi tiết và chặt chẽ hơn về xếp hàng hóa trên các phương tiện giao thông đường bộ, bao gồm xe ô tô và xe tải.
Quy Định Chung Về Xếp Hàng Hóa Theo Luật Xe Tải
Thông tư 41/2023/TT-BGTVT, một văn bản pháp lý quan trọng trong hệ thống luật xe tải hiện hành, đưa ra những quy định chung mà mọi đơn vị vận tải, người xếp hàng và lái xe cần tuân thủ:
- Lựa chọn phương tiện phù hợp: Đơn vị vận tải phải chọn loại xe tải có kích thước và tải trọng phù hợp với loại hàng hóa cần vận chuyển. Việc này đảm bảo hàng hóa không bị quá khổ, quá tải so với khả năng chuyên chở của xe, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả vận chuyển.
- Không vượt quá tải trọng cho phép: Đây là một trong những điều khoản quan trọng nhất của luật xe tải. Việc xếp hàng không được vượt quá khối lượng hàng chuyên chở cho phép và tải trọng trục quy định. Vi phạm quy định này không chỉ gây nguy hiểm cho an toàn giao thông mà còn dẫn đến xử phạt hành chính nghiêm khắc.
- Sử dụng xe chuyên dùng đúng mục đích: Đối với các loại xe tải chuyên dùng (xe tải ben, xe chở xi măng rời, xe chở container…), luật xe tải quy định rõ ràng rằng chúng chỉ được phép chở đúng loại hàng hóa được thiết kế để vận chuyển. Việc sử dụng xe chuyên dùng không đúng mục đích là vi phạm pháp luật.
- Xếp hàng hóa gọn gàng và chắc chắn: Hàng hóa phải được xếp đặt gọn gàng, dàn đều trên thùng xe, tránh xếp lệch về một bên. Đặc biệt, việc chằng buộc hàng hóa là bắt buộc để đảm bảo hàng hóa không bị xê dịch, rơi vãi trong quá trình vận chuyển. Các thiết bị gia cố, chằng buộc, chèn lót được khuyến khích sử dụng theo Phụ lục I của Thông tư 41/2023/TT-BGTVT. Điều này không chỉ bảo vệ hàng hóa mà còn đảm bảo an toàn cho các phương tiện và người tham gia giao thông khác.
- Đảm bảo an toàn và tầm nhìn: Việc xếp hàng hóa không được cản trở tầm nhìn của lái xe, không làm mất cân bằng xe, không gây khó khăn cho việc điều khiển và không che khuất đèn, biển số xe cũng như các cảnh báo an toàn. Đây là những yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
- Đối với máy móc, phương tiện giao thông: Luật xe tải quy định rõ, trước khi xếp các loại hàng hóa này lên xe, phải rút hết nhiên liệu ra khỏi bình chứa để phòng tránh cháy nổ và đảm bảo an toàn. Phương pháp xếp hàng hóa đặc biệt này được hướng dẫn chi tiết tại Phụ lục II của Thông tư 41/2023/TT-BGTVT.
- Hàng hóa đóng gói: Đối với hàng hóa đã được đóng gói thành bao, kiện, thùng, cuộn, khối, việc xếp hàng cần tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
- Hàng hóa nguy hiểm: Việc vận chuyển hàng hóa nguy hiểm luôn được luật xe tải kiểm soát chặt chẽ. Việc xếp loại hàng hóa này phải tuân thủ các quy định riêng về vận chuyển hàng hóa nguy hiểm bằng xe cơ giới đường bộ và các hướng dẫn cụ thể trong Thông tư 41/2023/TT-BGTVT.
Quy Định Cụ Thể Về Xếp Hàng Rời Theo Luật Xe Tải
Đối với hàng hóa dạng rời như cát, đá, sỏi, than, xi măng rời…, luật xe tải có những quy định riêng để đảm bảo an toàn và tránh gây ô nhiễm môi trường:
- Sử dụng xe có khoang chở hàng phù hợp: Xe tải chở hàng rời phải có khoang chở hàng kín hoặc có bạt che phủ chắc chắn để ngăn chặn hàng hóa rơi vãi dọc đường.
- Che phủ kín và chắc chắn: Đây là yêu cầu bắt buộc. Bạt che phủ phải đảm bảo không bị rách, không để hàng hóa rơi vãi trong quá trình di chuyển.
- Chiều cao hàng hóa giới hạn: Chiều cao tối đa của hàng hóa rời không được vượt quá mép trên thành thùng xe để tránh tình trạng hàng hóa tràn ra ngoài khi xe di chuyển hoặc vào cua.
- Hướng dẫn chi tiết: Cách xếp và che phủ hàng rời được hướng dẫn cụ thể tại Phụ lục III của Thông tư 41/2023/TT-BGTVT.
Quy Định Về Xếp Hàng Bao Kiện Theo Luật Xe Tải
Xếp hàng bao kiện đòi hỏi sự cẩn thận và tuân thủ các nguyên tắc sau theo luật xe tải:
- Ưu tiên kiện hàng nặng xuống dưới: Các kiện hàng nặng, có bao gói cứng cáp và ổn định nên được xếp ở dưới cùng để tạo nền tảng vững chắc cho các kiện hàng khác.
- Sắp xếp kiện hàng cùng kích thước: Các kiện hàng có kích thước tương đồng nên được xếp cạnh nhau để tạo sự ổn định và tận dụng tối đa không gian thùng xe.
- Xử lý kiện hàng nghiêng, lệch: Các kiện hàng có hình dạng không đều, dễ nghiêng lệch cần được xếp vào giữa và chèn lót cẩn thận để hạn chế xô lệch trong quá trình vận chuyển.
- Chèn lót và cố định khoảng trống: Nếu giữa các kiện hàng có khoảng trống, cần sử dụng vật liệu chèn, lót để chống va chạm và xê dịch. Trong trường hợp thùng xe vẫn còn khoảng trống sau khi xếp hàng, phải gia cố để cố định hàng hóa, tránh tình trạng hàng hóa bị xô dồn khi xe phanh gấp hoặc vào đường xấu.
Quy Định Về Xếp Hàng Dạng Trụ Theo Luật Xe Tải
Hàng hóa dạng trụ (ống thép, cột bê tông, cuộn tôn…) có đặc thù riêng, do đó luật xe tải quy định cách xếp như sau:
- Xếp ngang hoặc dọc tùy chiều dài: Hàng dạng trụ có thể xếp ngang hoặc dọc theo chiều dài xe, tùy thuộc vào kích thước của hàng hóa và thùng xe. Nếu xếp ngang, phải đảm bảo vuông góc với chiều dài xe.
- Xếp thẳng đứng với trụ thấp: Đối với hàng dạng trụ có chiều cao nhỏ hơn hoặc bằng đường kính, ưu tiên xếp thẳng đứng, vuông góc với mặt đáy thùng xe hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Chằng buộc và sử dụng thiết bị chuyên dụng: Hàng dạng trụ phải được chằng buộc chắc chắn vào thành xe và nên sử dụng thùng hàng chuyên dụng hoặc giá kê, giá đỡ có thiết bị chêm, chèn lót để cố định hàng hóa. Điều này đặc biệt quan trọng để tránh hàng hóa bị dịch chuyển theo các phương ngang, dọc và thẳng đứng trong quá trình vận chuyển.
- Lót vật liệu chống trơn trượt: Đối với hàng dạng trụ có bề mặt trơn nhẵn, khi xếp chồng lên nhau cần sử dụng vật liệu đệm lót giữa các lớp hàng để chống trơn trượt, đảm bảo an toàn.
- Hướng dẫn chi tiết: Việc xếp và cố định hàng dạng trụ được hướng dẫn cụ thể tại Phụ lục IV của Thông tư 41/2023/TT-BGTVT.
Quy Định Về Xếp Hàng Vào Container và Container Trên Phương Tiện Theo Luật Xe Tải
Vận chuyển hàng hóa bằng container là hình thức phổ biến, và luật xe tải cũng có những quy định riêng cho loại hình này:
- Container phù hợp với hàng hóa: Container phải phù hợp với loại hàng hóa và đặc tính của hàng hóa. Ví dụ, container lạnh cho hàng hóa cần bảo quản lạnh, container bách hóa cho hàng khô thông thường.
- Chèn lót để cố định hàng trong container: Hàng hóa bên trong container phải được chèn lót cẩn thận để không bị xê dịch trong quá trình vận chuyển đường dài.
- Tuân thủ tiêu chuẩn về khối lượng: Khối lượng hàng hóa xếp trong container phải tuân thủ Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7553:2005 (ISO 668 : 1995) về phân loại, kích thước và khối lượng danh định của container.
- Hướng dẫn chi tiết xếp hàng vào container: Cách xếp hàng vào container được hướng dẫn chi tiết tại Phụ lục V của Thông tư 41/2023/TT-BGTVT.
- Sử dụng xe đầu kéo phù hợp: Khi vận chuyển container, phải sử dụng tổ hợp xe đầu kéo với rơ moóc, sơ mi rơ moóc hoặc xe ô tô tải chuyên dụng chở container, phù hợp với loại container.
- Cố định container chắc chắn trên xe: Container phải được cố định chắc chắn với phương tiện vận chuyển thông qua các cơ cấu khóa hãm, đảm bảo không bị xê dịch trong quá trình di chuyển. Container cần đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về kiểm tra và chế tạo container vận chuyển.
Kết luận:
Việc tuân thủ luật xe tải, đặc biệt là các quy định về xếp hàng hóa theo Thông tư 41/2023/TT-BGTVT, là trách nhiệm của mọi đơn vị vận tải, lái xe và người xếp hàng. Những quy định này không chỉ đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ hàng hóa mà còn giúp hoạt động vận tải diễn ra hiệu quả, đúng pháp luật. Hiểu rõ và thực hiện nghiêm túc các quy định về xếp hàng hóa là yếu tố then chốt để góp phần xây dựng một môi trường giao thông vận tải an toàn, văn minh và hiệu quả tại Việt Nam.