Việc hạn chế xe máy và ô tô cá nhân đang là chủ đề nóng được báo chí quan tâm. Hội thảo về mức tiêu thụ nhiên liệu cho xe máy và ô tô con được tổ chức gần đây đã thu hút sự chú ý của Báo Giao thông Vận tải. Hội thảo này là diễn đàn quan trọng để các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp cùng nhau thảo luận về các giải pháp nhằm giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Bối cảnh đặt ra mục tiêu tiêu thụ nhiên liệu cho xe máy và ô tô
Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua việc tham gia các Hội nghị COP21, COP26 và các báo cáo đóng góp quốc gia (NDC). Quyết định 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình Hành động chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí nhà kính trong ngành giao thông vận tải là một minh chứng rõ ràng cho nỗ lực này. Quyết định này đặt ra mục tiêu áp dụng giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu cho phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, hướng tới giảm thiểu mức tiêu thụ nhiên liệu và phát thải khí nhà kính.
Báo cáo NDC cập nhật năm 2022 của Việt Nam cam kết giảm phát thải CO2 không điều kiện trong lĩnh vực giao thông vận tải thông qua 10 giải pháp, trong đó có giải pháp E17: Giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu cho xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới. Cụ thể, mục tiêu tiêu thụ nhiên liệu tối thiểu cho xe mô tô, xe gắn máy bán ra thị trường đạt 2,3 lít/100km; ô tô con dung tích động cơ dưới 1400cc đạt 4,7 lít/100km; ô tô trung bình (1400-2000cc) đạt 5,3 lít/100km; ô tô lớn (>2000cc) đạt 6,4 lít/100km tới năm 2030.
Kết quả nghiên cứu và đề xuất chính sách
Việc áp dụng giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu sẽ tác động lớn đến ngành công nghiệp ô tô, xe máy và các ngành liên quan. Báo cáo nghiên cứu đề xuất áp dụng biện pháp Tiết kiệm nhiên liệu trung bình của doanh nghiệp (CAFE/CAFC) trong quản lý tiêu thụ nhiên liệu đối với xe ô tô từ 9 chỗ trở xuống và xe máy. Biện pháp này giúp doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch chuyển đổi sản xuất, kinh doanh, tránh đứt gãy thị trường và góp phần hạn chế rủi ro chính sách.
Báo cáo cũng tính toán tác động của các phương án tới GDP và nguồn thu NSNN. Phương án E17 (MEPS) có thể tác động tiêu cực đến doanh nghiệp, người lao động và nguồn thu NSNN nếu chưa có sự chuẩn bị cần thiết và đầy đủ các hệ thống hạ tầng và chính sách kèm theo. Chính sách chuyển đổi năng lượng cần chú trọng hiệu suất của cả quá trình từ sản xuất, sử dụng và thải bỏ; đồng thời tạo thuận lợi và hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi sang sản xuất phương tiện sử dụng năng lượng xanh, thân thiện môi trường. Hội thảo cũng đề xuất các giải pháp chính sách liên quan đến việc xây dựng và hoàn thiện chính sách về mức giới hạn tiêu thụ nhiên liệu, phát triển thị trường carbon, phát triển cơ sở hạ tầng và hỗ trợ phát triển ô tô, xe máy sử dụng điện, năng lượng sạch.
Kết luận
Hội thảo “Mục tiêu tiêu thụ nhiên liệu cho xe máy và ô tô con” là bước tiến quan trọng trong việc hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Việc áp dụng các chính sách quản lý mức tiêu thụ nhiên liệu cần được thực hiện một cách cẩn trọng, đảm bảo cân bằng giữa bảo vệ môi trường và tăng trưởng bền vững của nền kinh tế. “Hội thảo cấm xe máy” tuy không phải là tên gọi chính thức nhưng phản ánh đúng xu hướng hạn chế phương tiện cá nhân, hướng tới giao thông bền vững hơn trong tương lai.
