Hệ Thống Lái Xe Tải là bộ phận quan trọng, quyết định đến sự an toàn và hiệu quả vận hành. Hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách bảo dưỡng sẽ giúp kéo dài tuổi thọ xe và mang lại trải nghiệm lái xe an toàn, thoải mái.
Các loại hệ thống lái xe tải
Chức Năng Của Hệ Thống Lái Xe Tải
Hệ thống lái xe tải có chức năng điều khiển hướng chuyển động của xe thông qua vô lăng. Trong khi động cơ và hệ thống truyền lực cung cấp sức mạnh cho bánh xe, hệ thống lái cho phép người lái thay đổi hướng di chuyển hoặc giữ cho xe đi đúng hướng. Các thao tác như quay vòng, rẽ trái/phải, đi thẳng đều phụ thuộc vào hệ thống lái.
Sơ đồ hệ thống lái xe tải
Yêu Cầu Làm Việc Của Hệ Thống Lái
Hệ thống lái xe tải đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn, đặc biệt ở tốc độ cao. Vì vậy, hệ thống này cần đáp ứng các yêu cầu sau:
- Điều khiển dễ dàng, nhanh chóng, không gây dao động và va đập.
- Giảm thiểu va đập ngược lên vô lăng.
- Độ dơ thấp, hạn chế sự sai lệch khi điều khiển.
- Thuận tiện trong sử dụng và bảo dưỡng.
Cấu Tạo Hệ Thống Lái Xe Tải
Hệ thống lái xe tải bao gồm các bộ phận chính: vô lăng, các đặng trục lái, bót lái (hộp lái), bơm lái và dẫn động lái.
Vô Lăng
Vô lăng tiếp nhận mô men quay từ người lái và truyền lực cho bót lái. Cấu tạo gồm vành hình tròn bọc da hoặc nhựa, lõi bằng thép và được lắp ghép với trục lái. Trên vô lăng còn có còi, công tắc tổng hợp,…
Hình ảnh vô lăng xe tải
Các Đặng Trục Lái
Trục lái chính truyền mô men quay từ vô lăng đến hộp số lái và được cố định vào thân xe bằng ổ đỡ. Phần trên của trục lái chính được làm thon, có răng cưa và vành lái được cố định vào trục lái bằng đai ốc. Phần dưới nối với bót lái bằng khớp các đăng để giảm thiểu chấn động từ mặt đường lên vô lăng.
Bót Lái (Hộp Lái)
Bót lái chuyển dòng dầu năng lượng thành chuyển động quay, tạo lực đẩy cho cơ cấu hoạt động. Nó cung cấp dầu cho xi lanh thủy lực, giúp người lái dễ dàng thay đổi hướng di chuyển và góc lái của xe.
Bót lái xe tải
Bơm Lái
Bơm lái cung cấp dầu với áp suất nhất định đến các bộ phận ma sát để bôi trơn, tẩy rửa và làm mát.
Dẫn Động Lái
Dẫn động lái truyền chuyển động điều khiển từ bót lái đến hai bánh xe dẫn hướng, đảm bảo mối quan hệ về góc quay của các bánh xe đúng khi thực hiện quay vòng. Cơ cấu dẫn động lái bao gồm các cây ba ngang, ba đờng, rotuyn lái,…
Phân Loại Hệ Thống Lái Xe Tải
Hệ thống lái xe tải được phân loại dựa trên cơ chế trợ lực: trợ lực thủy lực, trợ lực điện thủy lực, trợ lực điện và hệ thống lái kết hợp. Mỗi loại có ưu nhược điểm riêng về hiệu suất, tiết kiệm nhiên liệu, chi phí và độ phức tạp.
Nguyên Lý Hoạt Động Hệ Thống Lái Trợ Lực Thủy Lực
Hệ thống lái trợ lực thủy lực sử dụng bơm thủy lực kiểu cánh gạt dẫn động bằng mô men của động cơ. Khi roto quay, dầu thủy lực được kéo từ đường ống áp suất thấp và nén tới đầu ra có áp suất cao. Dầu được đưa vào bót lái, hỗ trợ lực đánh lái cho người lái thông qua các cơ cấu thanh đòn và trục quay bánh xe.
Các Hư Hỏng Thường Gặp
Một số hư hỏng thường gặp ở hệ thống lái xe tải bao gồm: vô lăng nặng, vô lăng bị rơ, rung lắc, xe bị lệch lái, tiếng ồn và rò rỉ dầu trợ lực lái. Khi gặp các vấn đề này, cần đưa xe đến gara để kiểm tra và sửa chữa kịp thời.
Bảo Dưỡng Hệ Thống Lái Xe Tải
Bảo dưỡng hệ thống lái định kỳ là việc làm cần thiết để đảm bảo an toàn. Cần kiểm tra thường xuyên các bộ phận như vô lăng, thước lái, hộp lái, hệ thống phanh, hệ thống treo, dầu trợ lực lái,… theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Việc bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện sớm các hư hỏng và khắc phục kịp thời, đảm bảo an toàn khi vận hành.
