Trên hầu hết các dòng xe tải hiện nay, hệ thống phanh thủy lực, hay còn gọi là hệ thống phanh dầu, là trang bị tiêu chuẩn. Nếu bạn đang sử dụng xe tải và muốn tìm hiểu sâu hơn về hệ thống phanh này, cũng như lịch bảo dưỡng và thay dầu thắng, bài viết này từ chuyên gia Xe Tải Mỹ Đình sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết và hữu ích nhất.
Phanh dầu (thắng dầu) xe tải là gì?
Phanh dầu xe tải (hay thắng dầu xe tải) là bộ phận không thể thiếu trong hệ thống phanh xe tải, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tốc độ và dừng xe một cách an toàn. Hệ thống phanh dầu sử dụng chất lỏng thủy lực, cụ thể là Dầu Thắng Xe Tải, để truyền lực từ bàn đạp phanh đến các cơ cấu phanh ở bánh xe. Nhờ đó, tài xế có thể kiểm soát xe hiệu quả, đảm bảo an toàn trên mọi hành trình.
Hệ thống phanh dầu xe tải đảm bảo an toàn khi vận hành
Cấu tạo hệ thống phanh dầu xe tải: Chi tiết từng bộ phận
Để hệ thống phanh dầu hoạt động trơn tru, an toàn và hiệu quả, cấu tạo của nó bao gồm nhiều bộ phận phối hợp nhịp nhàng. Dưới đây là các thành phần cơ bản của hệ thống phanh dầu xe tải:
-
Dầu thắng xe tải: Đây là trái tim của hệ thống phanh dầu, một loại chất lỏng đặc biệt được thiết kế để chịu được áp suất và nhiệt độ cao. Dầu thắng đóng vai trò truyền lực phanh và đảm bảo hiệu suất phanh tối ưu. Các loại dầu thắng phổ biến cho xe tải là dầu thắng DOT (DOT3, DOT4, DOT5.1) và dầu thắng ISO (ISO 4925). Mỗi loại có những đặc tính riêng, phù hợp với từng dòng xe và điều kiện vận hành khác nhau. Việc lựa chọn đúng loại dầu thắng rất quan trọng để đảm bảo hệ thống phanh hoạt động hiệu quả và bền bỉ.
-
Heo thắng xe tải (Cylinder phanh): Còn gọi là xi lanh phanh, heo thắng là bộ phận tạo lực ép má phanh vào đĩa phanh hoặc tang trống phanh. Có hai loại heo thắng chính:
- Heo thắng bánh trước: Thường là loại heo dầu đĩa, có piston tác động trực tiếp lên má phanh và đĩa phanh.
- Heo thắng bánh sau: Có thể là heo dầu đĩa hoặc heo thắng tang trống. Heo thắng tang trống sử dụng guốc phanh ép vào tang trống để tạo lực phanh.
-
Bình dầu thắng xe tải (Bình chứa dầu phanh): Là nơi chứa dầu thắng dự trữ cho toàn bộ hệ thống. Bình dầu thắng thường được đặt ở vị trí dễ quan sát dưới nắp capo, gần tổng phanh chính. Trên bình thường có vạch báo mức dầu MIN và MAX, giúp người dùng dễ dàng kiểm tra và bổ sung dầu khi cần thiết.
-
Heo dầu thắng xe tải (Cùm phanh): Là bộ phận chứa piston phanh và má phanh trong hệ thống phanh đĩa. Heo dầu thắng được gắn trực tiếp lên càng bánh xe, ôm lấy đĩa phanh. Khi dầu thắng được bơm vào, piston trong heo dầu sẽ đẩy má phanh ép chặt vào đĩa phanh, tạo ra lực ma sát và giảm tốc độ xe.
-
Châm dầu thắng xe tải (Van xả gió): Van xả gió (bleed valve) là một chi tiết nhỏ nhưng quan trọng, thường nằm trên heo thắng hoặc xi lanh bánh xe. Châm dầu thắng được sử dụng để xả bỏ không khí lọt vào hệ thống phanh trong quá trình bảo dưỡng hoặc thay thế dầu thắng. Việc xả gió giúp đảm bảo hệ thống phanh hoạt động hiệu quả nhất, tránh tình trạng phanh bị “mềm” hoặc mất phanh do khí nén.
Bình dầu thắng xe tải và các bộ phận liên quan
Khi nào cần thay dầu thắng xe tải? Dấu hiệu và thời điểm
Dầu thắng xe tải đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi vận hành. Tuy nhiên, theo thời gian, dầu thắng có thể bị xuống cấp do hấp thụ hơi ẩm từ không khí, nhiễm bẩn hoặc quá trình oxy hóa. Dầu thắng kém chất lượng sẽ làm giảm hiệu quả phanh, thậm chí gây nguy hiểm khi lái xe.
Dưới đây là những dấu hiệu và thời điểm bạn cần chú ý để thay dầu thắng xe tải:
-
Theo khuyến cáo nhà sản xuất: Thông thường, các nhà sản xuất xe tải khuyến nghị thay dầu thắng định kỳ sau mỗi 2 năm hoặc 40.000 – 60.000 km, tùy thuộc vào điều kiện vận hành và loại dầu thắng sử dụng. Hãy tham khảo sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc tư vấn từ kỹ thuật viên để biết lịch thay dầu thắng chính xác cho xe của bạn.
-
Kiểm tra trực quan màu sắc và độ trong của dầu thắng: Dầu thắng mới thường có màu vàng nhạt hoặc trong suốt. Khi dầu thắng bị xuống cấp, màu sắc có thể chuyển sang màu đen, đục hoặc có cặn bẩn. Nếu bạn nhận thấy dầu thắng có những dấu hiệu này, hãy lên kế hoạch thay dầu sớm nhất có thể.
-
Kiểm tra mức dầu thắng trong bình chứa: Mức dầu thắng cần nằm giữa vạch MIN và MAX trên bình chứa. Nếu mức dầu xuống thấp dưới vạch MIN, có thể hệ thống phanh đang bị rò rỉ hoặc má phanh đã mòn. Trong trường hợp này, bạn cần kiểm tra và khắc phục sự cố trước khi tiếp tục sử dụng xe.
-
Cảm nhận hiệu suất phanh giảm: Nếu bạn cảm thấy phanh xe ăn kém hơn, bàn đạp phanh mềm hoặc hành trình phanh dài hơn bình thường, đây có thể là dấu hiệu dầu thắng đã bị xuống cấp hoặc hệ thống phanh có vấn đề. Hãy đưa xe đếnGarage uy tín để kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh, bao gồm cả việc thay dầu thắng nếu cần thiết.
Bảo dưỡng hệ thống phanh dầu xe tải định kỳ để đảm bảo an toàn
Hướng dẫn tăng dầu thắng xe tải đúng cách (Quy trình thay dầu thắng)
Việc thay dầu thắng xe tải đòi hỏi sự cẩn thận và tuân thủ đúng quy trình để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là các bước hướng dẫn chi tiết cách tăng dầu thắng (thay dầu thắng) xe tải:
Chuẩn bị:
- Dầu thắng mới (đúng loại và đủ lượng theo khuyến cáo nhà sản xuất)
- Dụng cụ: Cờ lê, ống dẫn dầu trong suốt, chai đựng dầu thải, găng tay, khăn lau.
- Miếng gỗ hoặc vật nặng để chèn bàn đạp phanh.
- Người hỗ trợ (nếu cần).
Các bước thực hiện:
- Xác định vị trí van xả dầu: Van xả dầu thường nằm ở heo thắng của mỗi bánh xe.
- Nới lỏng van xả dầu: Sử dụng cờ lê phù hợp để nới lỏng van xả dầu, nhưng chưa mở hoàn toàn.
- Hút dầu cũ từ ống dẫn dầu:
- Lắp một đầu ống dẫn dầu trong suốt vào van xả dầu.
- Đầu còn lại cắm vào chai đựng dầu thải có chứa một chút dầu thắng mới (để ngăn không khí lọt vào).
- Chèn bàn đạp phanh: Đặt miếng gỗ hoặc vật nặng lên bàn đạp phanh để giữ nó ở vị trí hơi đạp.
- Đổ dầu thắng mới vào bình chứa: Mở nắp bình dầu thắng chính và đổ dầu thắng mới đến vạch MAX. Đậy nắp bình chứa ngay lập tức.
- Xả dầu thắng cũ và khí thừa:
- Nhờ người hỗ trợ đạp và giữ bàn đạp phanh.
- Mở van xả dầu khoảng 1/4 vòng. Quan sát dầu cũ chảy ra ngoài qua ống dẫn.
- Khi dầu chảy ra chậm lại, yêu cầu người hỗ trợ nhả bàn đạp phanh.
- Lặp lại quy trình đạp phanh, mở van xả, nhả phanh, đóng van xả cho đến khi dầu mới trong suốt chảy ra và không còn bọt khí.
- Đóng van xả và kiểm tra: Siết chặt van xả dầu. Kiểm tra mức dầu thắng trong bình chứa và доливать nếu cần thiết.
- Lặp lại cho các bánh xe còn lại: Thực hiện tương tự cho các bánh xe còn lại, bắt đầu từ bánh xe xa tổng phanh chính nhất (thường là bánh sau bên phải, sau đó đến bánh sau bên trái, bánh trước bên phải và cuối cùng là bánh trước bên trái).
- Kiểm tra lại toàn bộ hệ thống: Sau khi hoàn thành, kiểm tra lại mức dầu thắng, đảm bảo không có rò rỉ dầu và hệ thống phanh hoạt động bình thường. Chạy thử xe ở tốc độ chậm để kiểm tra hiệu quả phanh.
Cách xả dầu thắng xe tải (Xả bỏ hoàn toàn dầu thắng cũ)
Xả dầu thắng là một bước quan trọng trong quá trình thay dầu thắng xe tải. Mục đích của việc xả dầu là loại bỏ hoàn toàn dầu thắng cũ và cặn bẩn tích tụ trong hệ thống.
Các bước xả dầu thắng xe tải:
- Chuẩn bị: Tương tự như bước chuẩn bị cho thay dầu thắng.
- Xác định vị trí van xả dầu: Van xả dầu ở mỗi bánh xe.
- Mở nắp bình dầu thắng chính: Để giảm áp suất trong hệ thống.
- Mở van xả dầu: Sử dụng cờ lê mở van xả dầu ở một bánh xe.
- Đợi dầu thắng cũ chảy hết: Dầu thắng cũ sẽ tự động chảy ra khỏi hệ thống do trọng lực. Đặt chai đựng dầu thải bên dưới để hứng dầu.
- Lặp lại cho các bánh xe còn lại: Thực hiện tương tự cho các bánh xe còn lại.
- Đóng van xả dầu: Sau khi dầu cũ đã chảy hết, đóng van xả dầu ở tất cả các bánh xe.
- Tiến hành thay dầu thắng: Thực hiện các bước thay dầu thắng như hướng dẫn ở trên.
Xả dầu thắng xe tải để loại bỏ hoàn toàn dầu cũ
Cách xả gió dầu thắng xe tải (Loại bỏ bọt khí trong hệ thống phanh)
Trong quá trình thay dầu hoặc bảo dưỡng hệ thống phanh, không khí có thể lọt vào bên trong. Bọt khí trong hệ thống phanh sẽ làm giảm hiệu quả phanh, gây ra tình trạng phanh “mềm” hoặc mất phanh. Xả gió dầu thắng là quy trình loại bỏ không khí ra khỏi hệ thống phanh.
Các bước xả gió dầu thắng xe tải:
- Chuẩn bị: Tương tự như bước chuẩn bị cho thay dầu thắng.
- Xác định vị trí van xả gió: Van xả gió (châm dầu thắng) ở mỗi heo thắng.
- Lắp ống dẫn dầu và chai đựng dầu thải: Tương tự như bước hút dầu cũ khi thay dầu thắng.
- Xả gió:
- Nhờ người hỗ trợ đạp và giữ bàn đạp phanh.
- Mở van xả gió khoảng 1/4 vòng. Quan sát dầu và bọt khí chảy ra qua ống dẫn.
- Đóng van xả gió trước khi người hỗ trợ nhả bàn đạp phanh.
- Lặp lại quy trình đạp phanh, mở van xả gió, đóng van xả gió, nhả phanh cho đến khi chỉ có dầu thắng chảy ra và không còn bọt khí.
- Lặp lại cho các bánh xe còn lại: Thực hiện tương tự cho các bánh xe còn lại.
- Kiểm tra và доливать dầu thắng: Kiểm tra mức dầu thắng trong bình chứa và доливать nếu cần thiết.
- Kiểm tra lại hệ thống phanh: Đảm bảo hệ thống phanh hoạt động bình thường.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hệ thống thắng xe tải, hãy luôn tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất về chu kỳ bảo dưỡng và thay dầu thắng. Nếu bạn gặp bất kỳ khó khăn nào trong quá trình bảo dưỡng, hãy liên hệ ngay với Xe Tải Mỹ Đình qua hotline 0816.088.899 để được hỗ trợ và tư vấn tận tình.
