Danh Mục Kiểm Tra Xe Tải Chi Tiết Trước Khi Đăng Kiểm

Để quá trình đăng kiểm xe tải diễn ra nhanh chóng và thuận lợi, việc chủ xe chủ động kiểm tra kỹ lưỡng các bộ phận là vô cùng quan trọng. Việc này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí sửa chữa mà còn đảm bảo an toàn cho xe và người sử dụng. Kinh nghiệm từ nhiều chủ xe tải lâu năm cho thấy, việc chuẩn bị, kiểm tra và bảo dưỡng xe tải trước khi đăng kiểm là bước không thể bỏ qua.

1. Kiểm Tra Tổng Quát Xe Tải: Danh Mục Bước Đầu

Ở giai đoạn kiểm tra tổng quát, chủ xe cần chú ý đến một số hạng mục cơ bản nhưng dễ bị bỏ qua sau đây:

• Lốp xe (vỏ xe): Đảm bảo lốp xe phải đúng kích cỡ được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định. Lốp xe không được mòn vượt quá giới hạn cho phép, thể hiện qua dấu chỉ báo độ mòn của nhà sản xuất. Việc sử dụng lốp mòn không chỉ ảnh hưởng đến an toàn mà còn có thể không đạt tiêu chuẩn đăng kiểm.

• Đèn chiếu sáng: Hệ thống đèn chiếu sáng, bao gồm đèn pha và đèn cốt ở cả hai bên xe, cần hoạt động đầy đủ và hiệu quả. Để kiểm tra nhanh đèn pha, bạn có thể đỗ xe cách tường khoảng 10 mét, bật đèn pha và quan sát vùng ánh sáng trên tường. Vùng sáng tập trung không được quá cao hoặc quá thấp so với quy định.

• Đèn tín hiệu: Các loại đèn tín hiệu như đèn báo rẽ, đèn phanh, đèn kích thước, đèn báo lùi phải sáng rõ ràng khi công tắc được bật. Đảm bảo tín hiệu nhận biết được từ khoảng cách tối thiểu 20 mét. Kiểm tra kỹ các nắp chụp đèn, tránh tình trạng nứt vỡ có thể làm giảm độ sáng hoặc gây chập cháy.

• Thùng xe (đối với xe tải ben và xe ben): Đối với xe tải ben và xe ben, kích thước thùng xe phải tuân thủ đúng thông số ghi trong giấy chứng nhận kiểm định. Tuyệt đối không tự ý cơi nới, nâng cao thùng hàng để chở quá tải, đây là lỗi phổ biến và dễ bị từ chối đăng kiểm.

2. Danh Mục Kiểm Tra Phần Trên Xe Tải: Cabin và Hệ Thống Lái

Trong quá trình sử dụng, nếu bạn cảm nhận được bất kỳ vấn đề nào với ly hợp, tay số, vô lăng hoặc tay lái, hãy đưa xe đến garage để bảo dưỡng và sửa chữa ngay. Các hệ thống này liên quan trực tiếp đến an toàn của người ngồi trên xe và tuổi thọ của xe. Dưới đây là danh mục kiểm tra chi tiết phần trên xe tải trước khi đăng kiểm:

• Kính chắn gió: Kiểm tra kỹ kính chắn gió, đảm bảo không có vết nứt vỡ nào gây cản trở tầm nhìn hoặc không đạt tiêu chuẩn an toàn.

• Gạt nước và phun nước rửa kính: Hệ thống gạt nước và phun nước rửa kính phải hoạt động bình thường, đảm bảo tầm nhìn tốt trong mọi điều kiện thời tiết. Kiểm tra cần gạt xem có bị mòn, rách cao su hay không, và bơm nước có hoạt động hiệu quả không.

• Vô lăng lái và trục lái: Ngồi vào ghế lái, giữ vô lăng bằng hai tay và lắc dọc, lắc ngang để kiểm tra độ rơ. Nếu phát hiện độ rơ dọc hoặc rơ ngang lớn, cần đưa xe đi kiểm tra và sửa chữa ngay. Tiếp theo, nhẹ nhàng xoay vô lăng sang trái và phải (đối với xe có trợ lực lái, cần nổ máy khi kiểm tra), đồng thời quan sát bánh xe bên trái. Nếu phải xoay vô lăng một góc lớn mà bánh xe trước chưa chuyển động, cần kiểm tra và điều chỉnh cơ cấu lái (bốt lái), vành tay lái và các rô tuyn lái.

3. Kiểm Tra Hệ Thống Phanh Xe Tải Trên Băng Thử: Hướng Dẫn Tự Kiểm Tra

Trong quá trình đăng kiểm, hệ thống phanh là một trong những bộ phận được kiểm tra kỹ lưỡng nhất trên băng thử. Các lỗi phổ biến khiến xe không đạt tiêu chuẩn bao gồm trượt ngang của bánh dẫn hướng lớn, hiệu quả phanh chính (phanh chân) thấp, độ lệch lực phanh giữa hai bánh xe trên cùng trục quá quy định, và hiệu quả phanh tay kém. Mặc dù đăng kiểm viên sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng để kiểm tra, chủ xe vẫn có thể tự kiểm tra trước một số hạng mục sau:

• Trượt ngang của bánh dẫn hướng: Để kiểm tra độ trượt ngang, hãy sử dụng hai lốp trước cùng kiểu hoa lốp và đồng đều về chiều cao gai lốp. Chọn một đoạn đường thẳng, bằng phẳng và vắng xe cộ. Khi xe đang chạy thẳng, chỉ giữ hờ tay lái và di chuyển với tốc độ chậm khoảng 5 km/h. Nếu xe vẫn tiếp tục đi thẳng mà không cần đánh lái, thì độ trượt ngang tương đối đạt yêu cầu. Nếu xe bị lệch hướng sang trái hoặc phải nhiều, cần kiểm tra và điều chỉnh hệ thống treo trước (đối với xe con) hoặc kiểm tra độ chụm bánh xe và độ rơ ngỗng quay lái (ắc-phi-dê, đối với xe tải).

• Phanh chính (phanh chân): Chạy xe với vận tốc 30 km/h trên đoạn đường bằng phẳng, vắng xe, mặt đường nhựa hoặc xi măng. Ngắt côn và đạp phanh dứt khoát, sau đó đo quãng đường từ khi đạp phanh đến khi xe dừng hẳn. Nếu quãng đường phanh lớn hơn 7,2 mét đối với xe con, trên 9,5 mét đối với xe tải nhỏ, và trên 11 mét đối với xe tải lớn, thì hiệu quả phanh chính chưa đạt yêu cầu. Lưu ý khi phanh, thân xe không được lệch sang trái hoặc phải quá nhiều. Nếu xe đang đi giữa làn đường rộng 3,5 mét mà khi phanh xe lệch ra khỏi làn đường này, thì phanh có vấn đề (lực phanh giữa bánh trái và bánh phải trên cùng trục không đều). Xe lệch sang trái thường do bánh xe bên phải phanh yếu và ngược lại. Ngoài ra, bạn có thể nhờ người khác quan sát vết phanh trên đường. Bánh xe nào không có vết phanh hoặc vết phanh mờ thì bánh đó phanh yếu hoặc không có tác dụng.

• Phanh tay: Chạy xe với tốc độ 15 km/h, kéo phanh tay và đo quãng đường phanh. Nếu quãng đường phanh lớn hơn 6 mét là không đạt yêu cầu và cần kiểm tra sửa chữa. Một cách khác để kiểm tra phanh tay là đỗ xe trên dốc 20%. Nếu xe đứng yên trên dốc này mà không bị trôi, phanh tay đạt yêu cầu.

4. Danh Mục Kiểm Tra Khí Thải và Tiếng Ồn Xe Tải: Đảm Bảo Tiêu Chuẩn Môi Trường

Kiểm tra khí thải và tiếng ồn là một phần quan trọng trong quy trình đăng kiểm, đặc biệt trong bối cảnh các quy định về môi trường ngày càng khắt khe. Dưới đây là danh mục các hạng mục cần kiểm tra liên quan đến khí thải và tiếng ồn:

• Còi điện: Xe tải bắt buộc phải có còi điện hoạt động tốt. Không được sử dụng còi hơi, trừ trường hợp còi hơi là trang bị nguyên thủy của nhà sản xuất và có âm lượng nằm trong giới hạn cho phép.

• Khí thải động cơ xăng: Đối với xe tải sử dụng động cơ xăng, nếu hệ thống đánh lửa có vấn đề, chắc chắn xe sẽ không đạt tiêu chuẩn khí thải. Quá trình cháy không hoàn toàn sẽ làm tăng nồng độ các chất độc hại như CO và HC trong khí thải. Kinh nghiệm cho thấy, xe xăng cần đảm bảo chạy ổn định ở chế độ cầm chừng (ga-răng-ti), không có mùi xăng sống từ ống xả và tăng tốc mượt mà để có khả năng đạt tiêu chuẩn khí thải.

• Khói động cơ dầu diesel: Đối với động cơ diesel, đăng kiểm viên sẽ kiểm tra độ khói ở tốc độ vòng quay lớn nhất (theo quy định, có thể lên đến 4200 vòng/phút). Chính vì vậy, chủ xe cần kiểm tra kỹ cánh quạt gió, dây curoa bơm nước và két nước làm mát trước khi đăng kiểm. Nhiều trường hợp xe bị gãy cánh quạt gió, phá két nước làm mát hoặc vỡ lọc nhớt máy do không kiểm tra kỹ trước khi đăng kiểm. Ngoài ra, cần chú ý xem xe có phun nhiều khói khi tăng ga mạnh hay không. Nếu có nhiều khói, nên kiểm tra và bảo dưỡng lọc gió, lọc dầu xem có bị nghẹt không. Dùng gậy gõ nhẹ vào ống bô xả và rồ ga để loại bỏ muội than bám bên trong. Trường hợp đã kiểm tra các bộ phận trên mà xe vẫn còn nhiều khói, cần đưa xe đi cân chỉnh bơm cao áp (heo dầu) và kim phun (béc).

5. Kiểm Tra Phần Gầm Xe Tải: Danh Mục Các Bộ Phận Quan Trọng

Công đoạn kiểm tra phần gầm xe tải thường bị bỏ qua nhưng lại rất quan trọng. Dưới đây là danh mục các bộ phận chính cần kiểm tra:

• Rô tuyn lái: Đối với xe có hệ thống lái trợ lực, hãy nổ máy để hệ thống trợ lực hoạt động. Nhờ người khác lắc vô lăng lái qua lại và quan sát các rô tuyn lái để phát hiện rô tuyn nào bị rơ, cần sửa chữa hoặc thay thế.

• Nhíp xe: Kiểm tra nhíp xe xem có lá nhíp nào bị gãy hoặc xô lệch không. Nhíp xe bị hư hỏng không chỉ ảnh hưởng đến khả năng chịu tải mà còn gây mất an toàn khi vận hành.

• Các đăng (các-đăng): Dùng tay lay lắc các đăng để phát hiện gối đỡ hoặc khớp các đăng có bị rơ lỏng hay không. Các đăng bị rơ lỏng có thể gây tiếng ồn khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng truyền động của xe.

Đối với xe mới (dưới 7 năm tuổi), việc kiểm tra phần gầm xe có thể không quá phức tạp. Kinh nghiệm cho thấy, nếu bạn lái xe trên đường mà không phát hiện tiếng kêu lạ khi xe xóc, chỉ cần kiểm tra trực quan tại nhà là đủ. Tuy nhiên, nếu cảm nhận có bất thường, hãy đưa xe đến garage để kiểm tra kỹ lưỡng hơn.

Kết luận: Chuẩn Bị Kỹ Lưỡng Cho Đăng Kiểm Xe Tải

Việc chủ động thực hiện Danh Mục Kiểm Tra Xe Tải trước khi đăng kiểm là một bước chuẩn bị thông minh và cần thiết. Bằng cách tự kiểm tra và khắc phục sớm các lỗi nhỏ, chủ xe có thể đảm bảo quá trình đăng kiểm diễn ra suôn sẻ, tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời nâng cao độ an toàn và tuổi thọ cho chiếc xe tải của mình.