Năm 1949, trong bối cảnh kháng chiến chống Pháp gian khổ, việc vận chuyển hàng hóa cho chiến dịch gặp muôn vàn khó khăn. Phương tiện vận tải chủ yếu là thô sơ như ngựa thồ, xe trâu kéo, xe quạt, gùi bộ… Trước tình hình cấp bách đó, Cục Vận Tải ra đời theo Sắc lệnh 50/SL ngày 18/6/1949 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặt nền móng cho sự ra đời của chiếc xe thồ huyền thoại – “Quốc Tế”.
Cục Vận Tải 1949: Thành Lập Và Thách Thức
Sắc lệnh 50/SL không chỉ thành lập Cục Vận Tải mà còn xác định rõ nhiệm vụ và tổ chức của cơ quan này trong Bộ Quốc phòng. Cục Vận Tải chịu trách nhiệm tổ chức vận tải trong quân đội, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa, vũ khí, lương thực cho các chiến dịch. Thực dân Pháp lúc này đang cố thủ ở vùng biên giới Cao Bằng, kiểm soát giao thông trên đường số 4, thường xuyên cho máy bay ném bom phá hoại hậu phương, gây khó khăn lớn cho công tác vận tải.
Chiếc Xe Thồ “Quốc Tế” Ra Đời Từ Ý Chí Tự Lực Cánh Sinh
Để đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng cấp thiết, Phái đoàn Mậu dịch Thống nhất Quốc phòng được thành lập ngày 4/8/1949. Phái đoàn có nhiệm vụ mua hàng từ các địa phương, mua vũ khí thuốc nổ ở biên giới Việt – Trung cung cấp cho lực lượng vũ trang. Nhu cầu cấp thiết về phương tiện vận tải cơ giới đã thúc đẩy Trưởng phái đoàn, đồng chí Vũ Văn Đôn, cùng một tổ 10 người lên Bắc Kạn thu gom vật tư, phụ tùng từ các xe ô tô hạng nặng của Pháp bị bỏ lại sau chiến dịch Việt Bắc – Thu Đông 1947.
Kỳ Công Lắp Ráp Xe Từ “Đống Sắt Vụn”
Sau thời gian miệt mài mày mò, sửa chữa và lắp ráp, tổ kỹ thuật đã tạo nên kỳ tích: chiếc xe ô tô vận tải đầu tiên của QĐND Việt Nam ra đời. “Quốc Tế” là sự kết hợp tài tình từ nhiều bộ phận của các hãng xe khác nhau: máy của Ford (Mỹ), buồng lái của Studebazker (Đức), sát-xi của Renault (Pháp). Do thiếu nhiên liệu xăng, các kỹ thuật viên đã sáng tạo, cải tiến để xe có thể chạy bằng than đá và than củi.
“Quốc Tế”: Biểu Tượng Của Ý Chí Việt Nam
Chiếc xe “Quốc Tế” không chỉ là phương tiện vận tải, mà còn là biểu tượng của ý chí tự lực cánh sinh, tinh thần sáng tạo của quân và dân ta trong kháng chiến. “Quốc Tế” đã vận chuyển hàng chục tấn hàng trên đoạn đường dài 93km từ đèo Tài Sìn Hồ (cách Cao Bằng 19km) đến Bắc Kạn, góp phần hoàn thành kế hoạch đầu tiên của Cục Vận Tải. “Quốc Tế” còn vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh sử dụng trong một số lần công tác và đưa đón các vị khách quốc tế.
Kết Luận
Chiếc xe thồ “Quốc Tế” ra đời từ Cục Vận Tải 1949 đã ghi dấu ấn lịch sử quan trọng trong kháng chiến chống Pháp. Nó không chỉ giải quyết bài toán vận tải cấp bách mà còn khẳng định tinh thần quật cường, khả năng sáng tạo phi thường của dân tộc Việt Nam. Mặc dù sau này bị thay thế bởi các phương tiện hiện đại hơn, “Quốc Tế” vẫn mãi là biểu tượng sáng ngời của ý chí tự lực tự cường.
