Từ Cửa Khẩu Xe Tải La Lay, than đá được vận chuyển về cảng Chân Mây theo hai tuyến đường chính. Tuyến thứ nhất đi qua đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 49 và quốc lộ 1A. Tuyến thứ hai cũng đi đường Hồ Chí Minh, nhưng sau đó rẽ vào quốc lộ 9 để đến quốc lộ 1A. Mặc dù tuyến đường qua quốc lộ 49 ngắn hơn, nhưng do địa hình đèo dốc hiểm trở, các lái xe tải thường ưu tiên lựa chọn tuyến đường thứ hai, dài hơn nhưng dễ đi hơn.
Trên tuyến đường thứ hai, đoạn qua quốc lộ 9 có cầu treo Đakrông, một điểm yếu hạ tầng với giới hạn tải trọng chỉ 35 tấn. Trong khi đó, nhiều xe đầu kéo chở than đá từ cửa khẩu xe tải La Lay thường xuyên chở quá tải, có khi lên đến 70 tấn. Tình trạng này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu hạ tầng cầu đường, đặc biệt là cầu treo Đakrông đang phải gánh chịu áp lực quá lớn.
Với lộ trình hơn 200km qua địa phận Quảng Trị và Thừa Thiên Huế, đoàn xe tải chở than đá từ cửa khẩu xe tải La Lay ngang nhiên hoạt động quá tải. Điều đáng nói, nhiều xe trong số này vẫn ung dung về đích tại cảng Chân Mây mà không gặp phải sự kiểm soát, xử lý thích đáng. Đáng chú ý, phần lớn xe quá tải này mang biển kiểm soát Lào, gắn phù hiệu Hoành Sơn và xe biển số 38 của Việt Nam cũng sử dụng phù hiệu tương tự.
Sau thời gian theo dõi, phóng viên ghi nhận nhiều bất cập tại khu vực đường nội bộ thuộc quản lý của Ban Quản lý khu kinh tế, công nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế.
 |
| Ảnh 1: Đoàn xe tải nối đuôi nhau chờ làm thủ tục tại một cửa khẩu xe tải, có thể là cửa khẩu La Lay, điểm xuất phát của nhiều xe quá tải hướng về cảng Chân Mây. |
Để chấn chỉnh tình trạng đỗ xe không đúng quy định và đảm bảo vệ sinh trên các tuyến đường vào cảng Chân Mây, ngày 25/3/2024, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cảng Chân Mây Lê Chí Phai đã ban hành Thông báo số 111/TB-CM. Thông báo này nhấn mạnh việc tuân thủ quy định đỗ xe và giữ gìn vệ sinh trên các tuyến đường dẫn vào cảng, đặc biệt là khu vực cửa khẩu xe tải và các tuyến đường vận chuyển hàng hóa.
 |
| Ảnh 2: Xe đầu kéo ngang nhiên đỗ ngược chiều trên đường đôi gần bãi tập kết than đá, vi phạm quy định về trật tự an toàn giao thông tại khu vực cảng Chân Mây, nơi có mật độ xe tải lớn từ các cửa khẩu. |
Tuy nhiên, ghi nhận ngày 28/01/2024 cho thấy, bất chấp thông báo 111/TB-CM, tình trạng xe đầu kéo không chỉ chở cát quá tải mà còn ngang nhiên đỗ ngược chiều trên đường đôi gần bãi tập kết than đá vẫn diễn ra. Điều này cho thấy sự coi thường các quy định và nỗ lực chấn chỉnh của cảng Chân Mây, đặc biệt là đối với các xe tải hoạt động từ cửa khẩu.
 |
| Ảnh 3: Xe tải mang phù hiệu của Tập đoàn Hoành Sơn chắn ngang trên đường, gây cản trở giao thông và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn, thường thấy tại các tuyến đường gần cửa khẩu xe tải và khu vực cảng. |
Tiếp đó, ngày 4/3/2024, xe đầu kéo chở than đá quá tải mang biển số Lào UN 1139, gắn phù hiệu Hoành Sơn lại tiếp tục án ngữ trên đường. Hình ảnh này tái diễn tình trạng xe quá tải từ cửa khẩu xe tải ngang nhiên vi phạm, gây bức xúc dư luận và ảnh hưởng đến an toàn giao thông.
 |
| Ảnh 4: Một góc chụp khác về xe tải biển số Lào vi phạm, nhấn mạnh sự lặp lại của hành vi vi phạm giao thông và chở quá tải của các xe từ cửa khẩu, gây nhức nhối tại khu vực cảng Chân Mây. |
Để ngăn chặn tình trạng xe nhập hàng chở quá tải, từ ngày 28/8/2023, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cảng Chân Mây Lê Chí Phai đã ban hành Công văn số 336/CV-CM. Công văn này nhấn mạnh việc triển khai các nhiệm vụ, kế hoạch tổng kiểm soát xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách và hàng hóa bằng container, nhằm bảo đảm an toàn giao thông và trật tự đô thị, đặc biệt chú trọng kiểm soát tải trọng xe ngay từ các cửa khẩu xe tải.
 |
| Ảnh 5: Mặt đường bị rạn nứt nghiêm trọng do sức nặng của xe quá tải thường xuyên lưu thông, hậu quả của việc không kiểm soát tải trọng xe hiệu quả tại cửa khẩu và trên các tuyến đường vận chuyển. |
Tuy nhiên, theo ghi nhận ngày 28/1/2024, một bên đường đôi ngang qua khu vực Đồn Biên phòng cảng Chân Mây đã bị rạn nứt, xuất hiện nhiều ổ gà đọng nước. Mặt đường oằn mình gánh chịu những chiếc xe chở than quá tải ngày đêm cày xới, hậu quả của việc xe quá tải từ cửa khẩu xe tải không được kiểm soát chặt chẽ.
 |
| Ảnh 6: Dấu vết than đá rơi vãi và nước đen kịt từ đoàn xe tải chở than, minh chứng cho tình trạng ô nhiễm môi trường và hư hại hạ tầng do xe quá tải từ cửa khẩu xe tải gây ra. |
Cũng trong ngày 28/1/2024, hiện trạng thực tế cho thấy dấu vết than đá rơi vãi, mặt đường đọng nước màu đen gây ô nhiễm môi trường, hậu quả của đoàn xe chở than làm hư hỏng kết cấu hạ tầng đường bộ. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng trên các tuyến đường chính mà xe tải từ cửa khẩu xe tải thường xuyên di chuyển.
 |
| Ảnh 7: Xe đầu kéo chở than đá quá tải mang biển số 38H 004-13, gắn phù hiệu Hoành Sơn, một trong nhiều xe vi phạm được ghi nhận, xuất phát từ các cửa khẩu xe tải và hướng về cảng Chân Mây. |
 |
| Ảnh 8: Xe đầu kéo chở than đá quá tải khác, biển số 38C 054-76, cũng mang phù hiệu Hoành Sơn, tiếp tục cho thấy sự phổ biến của tình trạng xe quá tải từ cửa khẩu, gây áp lực lên hạ tầng giao thông. |
 |
| Ảnh 9: Xe đầu kéo biển số 98H 028.27 chở than đá quá tải chờ nhập hàng vào cảng Chân Mây, điểm đến cuối cùng của nhiều xe tải chở hàng hóa từ các cửa khẩu xe tải trên cả nước. |
Theo ghi nhận thực tế ngày 15/4/2024, một số xe đầu kéo khác như xe biển số Lào UN 0556 kéo rơ moóc UN 0557 chở than đá quá tải đang chờ nhập hàng vào cảng. Không gian ô nhiễm môi trường trầm trọng tại con đường đôi trước cảng Chân Mây do bãi tập kết than đá không được che đậy. Nước đọng màu đen tuyền lan ra đường, khi trời mưa lớn, dòng nước cuốn theo than đá tràn xuống biển, gây ô nhiễm môi trường biển. Vấn đề kiểm soát xe tải từ cửa khẩu xe tải và các biện pháp bảo vệ môi trường đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Trong khi đó, lực lượng chức năng như cán bộ Đội Cảnh sát giao thông huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tiến hành kiểm tra, cân tải trọng xe tải biển số 75C 137.12 trên đoạn đường đôi nối từ quốc lộ 1A vào cảng Chân Mây. Tuy nhiên, bất chấp lực lượng Cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ phía trước, ngày 15/4/2024, xe đầu kéo kéo rơ moóc biển số 75R 001.70 chở cát trắng quá tải cầu cho phép vẫn ngang nhiên chạy qua cầu Mỹ Vân, nơi có giới hạn tải trọng 30 tấn. Điều này cho thấy, dù có nỗ lực kiểm soát, tình trạng xe quá tải, đặc biệt là xe từ các cửa khẩu xe tải, vẫn là một thách thức lớn đối với hạ tầng giao thông và môi trường khu vực cảng Chân Mây.
Tạp chí Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin đến bạn đọc về vụ việc này, đồng thời làm rõ hơn vai trò của các cửa khẩu xe tải trong việc kiểm soát tải trọng và đảm bảo an toàn giao thông.
