Ba Lăng Xê Xe Tải: Cấu Tạo, Chức Năng và Cách Bảo Dưỡng Hiệu Quả

Ba Lăng Xê Xe Tải là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống treo của xe tải, đặc biệt là các dòng xe 2 cầu chủ động. Vậy ba lăng xê là gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Bài viết này từ chuyên gia Xe Tải Mỹ Đình sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về cấu tạo, chức năng, các lỗi thường gặp và cách bảo dưỡng ba lăng xê xe tải, giúp xe của bạn vận hành êm ái và bền bỉ hơn.

Ba Lăng Xê Xe Tải Là Gì?

Ba lăng xê, hay còn được gọi với nhiều tên khác như balanC, balance, hoặc ba lăng C, thực chất là một trục cân bằng đặc biệt. Nó được thiết kế và lắp đặt trên các dòng xe tải có hai cầu chủ động, đóng vai trò trung tâm trong việc phân bổ tải trọng và duy trì sự ổn định cho xe. Vị trí của ba lăng xê nằm giữa hai bánh của cầu giữa và cầu sau. Toàn bộ trọng tải phía sau xe sẽ dồn lên bộ phận này, sau đó được phân bổ đều lên 2 trục dẫn động đến 4 mâm moay ơ gắn bánh xe. Hình dung một cách đơn giản, ba lăng xê gần như đứng yên, trong khi hai trục bánh xe có thể “bập bênh” qua nó, đảm bảo sự linh hoạt và cân bằng cho hệ thống treo.

Cụm ba lăng xê trên sắt xi xe tải, thể hiện vị trí và vai trò trong hệ thống khung gầm.

Chức Năng Quan Trọng Của Ba Lăng Xê Xe Tải

Ba lăng xê đảm nhiệm nhiều chức năng жизненно quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, độ bền và an toàn của xe tải. Chức năng chính của ba lăng xê là gánh đỡ tải trọng và khối lượng xe, giúp xe chịu lực tốt hơn khi di chuyển trên mọi địa hình. Cụ thể hơn:

Gánh Đỡ Trọng Lượng Xe: Ba lăng xê là bộ phận chịu tải chính của hệ thống treo sau. Nó gánh toàn bộ trọng lượng xe tải, bao gồm cả hàng hóa và tự trọng xe. Điều này giúp tăng cường khả năng chịu tải, ngăn xe bị nghiêng, vẹo khi chở nặng hoặc đi trên đường xấu, gồ ghề.
Tăng Độ Bền Cho Hệ Thống Treo: Bằng cách chịu phần lớn tải trọng, ba lăng xê giúp giảm áp lực lên các bộ phận khác của hệ thống treo như nhíp, phuộc, giảm chấn… Điều này kéo dài tuổi thọ và tăng độ bền cho các phụ tùng này, giúp xe vận hành ổn định và an toàn hơn về lâu dài.
Giúp Xe Di Chuyển Ổn Định: Ba lăng xê có vai trò giảm thiểu rung động và dao động của xe khi di chuyển, đặc biệt trên các địa hình không bằng phẳng. Nhờ đó, xe di chuyển êm ái hơn, giảm xóc nảy và tăng sự thoải mái cho người lái và hàng hóa.
Đảm Bảo An Toàn: Hệ thống ba lăng xê hoạt động hiệu quả góp phần đảm bảo an toàn cho xe, người lái và những người tham gia giao thông khác. Sự ổn định của xe, khả năng chịu tải và giảm rung chấn đều là những yếu tố quan trọng để tránh các tình huống nguy hiểm khi vận hành xe tải.

Ba lăng xê xe tải gánh đỡ tải trọng lớn, thể hiện khả năng chịu lực và vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa.

Cấu Tạo Chi Tiết Của Ba Lăng Xê Xe Tải

Để thực hiện tốt các chức năng trên, ba lăng xê xe tải được cấu tạo từ nhiều bộ phận khác nhau, mỗi bộ phận đảm nhận một vai trò riêng biệt. Các bộ phận chính của ba lăng xê bao gồm:

Cánh bướm ba lăng xê (Giá đỡ ba lăng xê)
Trục ba lăng xê
Gối đỡ ba lăng xê (Gật ba lăng xê)
Ca phớt và phớt ba lăng xê
Bạc ba lăng xê
Ống cách ba lăng xê

Cánh Bướm Ba Lăng Xê (Giá Đỡ Ba Lăng Xê)

Cánh bướm ba lăng xê, hay còn gọi là giá đỡ ba lăng xê, đóng vai trò là bộ phận kết nối và cố định cụm ba lăng xê vào khung sắt xi của xe. Cánh bướm được chế tạo từ hợp kim gang chịu lực, có hình dạng đặc trưng như cánh bướm và được bắt chặt vào sắt xi thông qua hệ thống bu lông chắc chắn. Ngoài ra, cánh bướm còn là điểm gắn kết của các tay giằng cầu dưới, giúp định vị và giữ cố định các cầu xe tại vị trí chính xác.

Cánh bướm ba lăng xê xe tải, thể hiện hình dạng và chức năng kết nối với khung gầm xe.

Trục Ba Lăng Xê

Trục ba lăng xê là chi tiết dạng trụ tròn, được ép chặt vào cánh bướm ba lăng xê, tạo thành trục xoay chính của cụm ba lăng xê. Trên trục ba lăng xê được lắp ráp các bộ phận khác như bạc, ống cách và ca phớt, tạo nên một hệ thống hoạt động trơn tru và hiệu quả. Trục ba lăng xê cần có độ cứng và độ bền cao để chịu được tải trọng và áp lực lớn trong quá trình vận hành.

Gối Đỡ Ba Lăng Xê (Gật Ba Lăng Xê)

Gối đỡ ba lăng xê, hay còn gọi là gật ba lăng xê, là một bộ phận quan trọng khác của cụm ba lăng xê. Điểm đặc biệt của gối đỡ là rãnh hình chữ U, nơi các lá nhíp cái của bộ nhíp được đặt vào. Gối đỡ không chỉ giữ cố định lá nhíp mà còn là vị trí lắp quang nhíp, siết chặt bộ nhíp sau vào hệ thống treo.

Gối đỡ ba lăng xê thường được đúc từ hợp kim gang có độ bền cao. Bên trong lòng gối đỡ được trang bị ca bạc ba lăng xê và khoang chứa dầu bôi trơn, giúp hệ thống vận hành êm ái và giảm ma sát. Mặt ngoài của gối đỡ có các lỗ ren để lắp mặt chắn dầu, còn mặt trong được thiết kế để đóng phớt ba lăng xê, đảm bảo kín khít và ngăn chặn rò rỉ dầu.

Ca Phớt và Phớt Ba Lăng Xê

Phớt và ca phớt ba lăng xê đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống ba lăng xê khỏi các tác nhân bên ngoài và duy trì hiệu suất hoạt động. Nhiệm vụ chính của chúng là:

Chắn dầu: Ngăn chặn dầu bôi trơn bên trong hệ thống ba lăng xê rò rỉ ra ngoài, đảm bảo hệ thống luôn được bôi trơn đầy đủ.
Chắn bụi bẩn: Ngăn chặn bụi bẩn, nước và các tạp chất từ bên ngoài xâm nhập vào bên trong hệ thống, gây mài mòn và hư hỏng các chi tiết.

Ca phớt ba lăng xê thường được lắp đặt tại trục ba lăng xê, với mặt trong tì sát vào cánh bướm. Phớt ba lăng xê được lắp trong gối đỡ ba lăng xê. Thông thường, mỗi bên ba lăng xê sẽ có 2 phớt chắn dầu để tăng cường khả năng bảo vệ.

Phớt ba lăng xê xe tải, thể hiện vai trò làm kín và bảo vệ hệ thống khỏi bụi bẩn và rò rỉ dầu.

Bạc Ba Lăng Xê

Bạc ba lăng xê là chi tiết giúp giảm ma sát giữa trục ba lăng xê và gối đỡ, đảm bảo trục xoay trơn tru và êm ái. Bạc ba lăng xê có hình dạng côn, bao gồm thân bạc lắp ở trục và ca bạc lắp ở gối đỡ ba lăng xê. Vật liệu chế tạo bạc thường là hợp kim chịu mài mòn, đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất hoạt động lâu dài.

Ống Cách Ba Lăng Xê

Ống cách ba lăng xê là một ống trụ nhỏ, được lắp đặt trên trục ba lăng xê. Chức năng chính của ống cách là tạo ra một khoảng hở nhất định, giúp điều chỉnh độ rơ của bạc ba lăng xê khi căn chỉnh. Nếu không có ống cách, việc siết chặt bu lông đầu trục gối đỡ có thể làm bạc bị bó cứng, gây ra sự cố và hư hỏng.

Mặt chắn dầu ba lăng xê thường được chế tạo từ gang hoặc sắt, lắp ở mặt đỡ ba lăng xê. Nhiệm vụ của nó là chắn dầu ba lăng xê và bảo vệ các chi tiết bên trong trục ba lăng xê. Trên mặt chắn dầu thường có bu lông lục giác để thăm và bổ sung dầu ba lăng xê khi cần thiết.

Ống cách ba lăng xê, thể hiện vai trò trong việc căn chỉnh và đảm bảo độ rơ phù hợp cho hệ thống.

Các Lỗi Thường Gặp Ở Ba Lăng Xê Xe Tải

Trong quá trình sử dụng, ba lăng xê xe tải có thể gặp phải một số lỗi do chịu tải trọng lớn, làm việc liên tục trong điều kiện khắc nghiệt. Dưới đây là một số lỗi phổ biến:

Trục ba lăng xê bị mòn: Do chịu lực chính, trục ba lăng xê dễ bị mài mòn theo thời gian. Mòn trục làm giảm khả năng chịu lực, khiến xe bị nghiêng, vẹo khi chở nặng hoặc đi đường xấu.
Bạc ba lăng xê bị mòn hoặc cháy: Bạc ba lăng xê có vai trò giảm ma sát. Khi bị mòn hoặc cháy, ma sát tăng lên, gây tiếng ồn khi xe chạy và làm giảm tuổi thọ các bộ phận khác trong hệ thống treo.
Gối đỡ ba lăng xê bị hỏng: Gối đỡ cố định ba lăng xê trên xe. Hỏng gối đỡ khiến ba lăng xê bị lỏng lẻo, gây tiếng ồn và giảm khả năng chịu lực của hệ thống.

Gối đỡ ba lăng xê bị hư hỏng, minh họa một trong những lỗi thường gặp cần được kiểm tra và sửa chữa.

Hướng Dẫn Các Bước Tháo Lắp Ba Lăng Xê Xe Tải

Khi cần tháo lắp ba lăng xê để thay thế hoặc sửa chữa, bạn có thể tham khảo các bước sau đây. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sửa chữa hệ thống treo, đặc biệt là ba lăng xê, đòi hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm. Nếu không tự tin, hãy tìm đến cácGarage uy tín như Xe Tải Mỹ Đình để được hỗ trợ.

Bước 1: Kiểm Tra Tổng Quan

Quan sát tổng thể ba lăng xê và hệ thống treo để phát hiện các dấu hiệu bất thường.
Kích sắt xi sau xe lên để kiểm tra độ rơ của ba lăng xê, cánh bướm có bị nứt, vỡ hay không.

Lưu ý an toàn: Kê kích chắc chắn, đảm bảo xe không bị nghiêng lật. Chèn bánh và kéo phanh tay trước khi kích xe.

Bước 2: Tháo Rời Ba Lăng Xê

Kích sắt xi sau xe và đặt giá đỡ vào sắt xi để đảm bảo an toàn.
Kích đồng thời 2 bánh sau lên để ba lăng xê không chịu lực. Tháo lốp và kê bánh xe chắc chắn.
Tháo chắn bùn sau và giá bắt chắn bùn.
Tháo tay giằng cầu hạ.
Tháo bu lông quang nhíp và bu lông xuyên tâm, lấy lá nhíp ra.
Tháo bu lông mặt chắn dầu ba lăng xê (dùng khay hứng dầu).
Tháo bu lông đầu trục ba lăng xê.
Lấy gật ba lăng xê, căn và ống cách ba lăng xê ra.
Dùng vam để tháo bạc trong ba lăng xê và ca phớt ba lăng xê.
Tháo bu lông bắt cánh bướm, hạ cánh bướm ba lăng xê xuống.
Tháo chốt hãm trục ba lăng xê, ép trục ba lăng xê ra ngoài.

Bước 3: Vệ Sinh và Kiểm Tra Chi Tiết

Kiểm tra độ mòn của đầu trục ba lăng xê. Nếu mòn nhiều, cần gia công lại hoặc thay mới.
Kiểm tra cánh bướm ba lăng xê và các bu lông bắt cánh bướm.
Kiểm tra bạc ba lăng xê, ca phớt ba lăng xê, ống cách, căn ba lăng xê.
Kiểm tra lá nhíp, quang nhíp, bu lông xuyên tâm nhíp.
Kiểm tra cao su gối nhíp.
Kiểm tra táo giằng cầu hạ, tay giằng cầu hạ và bu lông giằng cầu.
Vệ sinh sạch sẽ tất cả các chi tiết. Lập danh sách các phụ tùng hư hỏng cần thay thế.
Làm sạch và xịt khô các chi tiết.

Bước 4: Lắp Ráp Ba Lăng Xê

Tra dầu mỡ vào bạc và ca phớt trước khi lắp.
Ép trục ba lăng xê vào cánh bướm, đóng chốt hãm trục ba lăng xê.
Lắp cánh bướm vào sắt xi, siết chặt tất cả bu lông.
Lắp ca phớt và bạc trong ba lăng xê vào đầu trục.
Đóng ca bạc ba lăng xê, đóng phớt vào gật ba lăng xê.
Lắp ống cách, căn ba lăng xê, gật ba lăng xê vào trục, đóng bạc ngoài ba lăng xê, bắt ốc đầu trục và căn chỉnh ba lăng xê.
Lắp mặt bích chắn dầu hoàn thiện ba lăng xê.
Lắp tay giằng cầu hạ.
Lắp lá nhíp và siết quang nhíp hoàn thiện bộ nhíp.
Lắp lốp và bắn lốp hoàn thiện.
Lắp giá bắt chắn bùn, chắn bùn, kích sắt xi lấy giá đỡ ra.
Đổ dầu ba lăng xê.

Lưu Ý Quan Trọng Khi Sửa Chữa Ba Lăng Xê

Lắp ráp đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. Ba lăng xê sau khi căn chỉnh phải quay nhẹ nhàng, lắc tay không có độ rơ. Tất cả bu lông phải được siết chặt, đặc biệt là bu lông giằng cầu và bu lông quang nhíp.
Sử dụng dầu ba lăng xê tiêu chuẩn 90W-140, dung tích khoảng 3 lít.
Khi ép trục ba lăng xê vào cánh bướm, chú ý lỗ chốt hãm đầu trục phải xoay đúng vào lỗ chốt tại cánh bướm, tránh bị lệch.
Quá trình đổ dầu ba lăng xê diễn ra khá chậm, cần sắp xếp công việc hợp lý để tiết kiệm thời gian.

Xe Tải Mỹ Đình tự hào là đơn vị cung cấp phụ tùng xe tải chính hãng và dịch vụ sửa chữa, thay thế chuyên nghiệp, tận nơi. Nếu quý khách hàng có nhu cầu mua phụ tùng ba lăng xê HOWO, JAC hoặc cần tư vấn sửa chữa, vui lòng liên hệ Hotline 081 680 8899 để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tình.