Trình Bày Quá Trình Phát Triển Của Nền Văn Minh Đại Việt Trên Trục Thời Gian?

Trình bày quá trình phát triển của nền văn minh Đại Việt trên trục thời gian là một hành trình khám phá đầy thú vị. Tại XETAIMYDINH.EDU.VN, chúng tôi sẽ cùng bạn đi qua từng giai đoạn lịch sử, từ thời Ngô – Đinh – Tiền Lê đến thời Nguyễn, để hiểu rõ hơn về sự hình thành và phát triển của văn hóa, kinh tế, chính trị và xã hội Việt Nam. Qua đó, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc và toàn diện về nền văn minh Đại Việt, từ đó thêm yêu và tự hào về lịch sử, văn hóa dân tộc.

1. Giai Đoạn Ngô – Đinh – Tiền Lê (Thế Kỷ X) Đã Đặt Nền Móng Cho Văn Minh Đại Việt Như Thế Nào?

Giai đoạn Ngô – Đinh – Tiền Lê (thế kỷ X) đã đặt nền móng vững chắc cho văn minh Đại Việt bằng việc khôi phục hoàn toàn nền độc lập dân tộc sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938. Triều đình Ngô, Đinh và Tiền Lê đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình), bắt đầu xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa dân tộc.

Sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938, Ngô Quyền xưng vương, đóng đô ở Cổ Loa (Hà Nội), nền độc lập dân tộc được khôi phục hoàn toàn. Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, Ngô Quyền đã “chính vị xưng vương, đặt trăm quan, chế định triều nghi”. Tiếp đó, triều Đinh và Tiền Lê đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình), bắt đầu phát triển kinh tế và văn hóa dân tộc. Cụ thể, nhà Đinh đã cho đúc tiền đồng “Thái Bình hưng bảo” và xây dựng cung điện, thành quách ở Hoa Lư. Nhà Tiền Lê tiếp tục phát triển nông nghiệp, thủ công nghiệp và mở rộng giao thương với các nước láng giềng.

1.1. Ý Nghĩa Của Việc Khôi Phục Nền Độc Lập Dân Tộc Trong Giai Đoạn Này Là Gì?

Việc khôi phục nền độc lập dân tộc trong giai đoạn này có ý nghĩa vô cùng to lớn, đánh dấu chấm hết cho hơn 1000 năm Bắc thuộc và mở ra một kỷ nguyên mới cho lịch sử Việt Nam. Điều này tạo điều kiện cho sự phát triển của văn hóa, kinh tế và chính trị, khẳng định bản sắc dân tộc.

1.2. Những Thành Tựu Kinh Tế Nào Đáng Chú Ý Trong Thời Kỳ Ngô – Đinh – Tiền Lê?

Trong thời kỳ Ngô – Đinh – Tiền Lê, nông nghiệp được chú trọng phát triển với việc khai khẩn đất hoang và xây dựng hệ thống thủy lợi. Thủ công nghiệp cũng có những bước tiến đáng kể với các nghề như gốm sứ, dệt vải và đúc tiền.

1.3. Văn Hóa Dân Tộc Trong Giai Đoạn Này Được Thể Hiện Qua Những Yếu Tố Nào?

Văn hóa dân tộc trong giai đoạn này được thể hiện qua việc bảo tồn và phát huy các phong tục tập quán truyền thống, xây dựng các công trình kiến trúc mang đậm bản sắc Việt và phát triển tín ngưỡng dân gian.

2. Triều Đại Lý – Trần – Hồ (Thế Kỷ XI – XV) Đã Tạo Ra Những Bước Đột Phá Nào Trong Văn Minh Đại Việt?

Triều đại Lý – Trần – Hồ (thế kỷ XI – XV) đã tạo ra những bước đột phá quan trọng trong văn minh Đại Việt, đặc biệt là việc dời đô ra Thăng Long năm 1010 của Lý Công Uẩn, mở ra một kỷ nguyên mới. Nền văn minh Đại Việt thời Lý – Trần – Hồ nổi bật với sự phát triển của Phật giáo, văn hóa cung đình và tinh thần thượng võ.

Năm 1010, Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long (Hà Nội), đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc. Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, Lý Công Uẩn nhận thấy Hoa Lư “đất hẹp, dân cư không đủ”, trong khi Thăng Long là “nơi trung tâm trời đất; có thế rồng cuộn hổ ngồi”. Nhà Trần kế thừa và phát huy các thành tựu của nhà Lý, đặc biệt là trong lĩnh vực quân sự với những chiến thắng vang dội trước quân Nguyên Mông. Một trong những đặc trưng nổi bật của văn minh Đại Việt thời Lý – Trần – Hồ là tam giáo cộng tồn (Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo cùng tồn tại và phát triển).

2.1. Vì Sao Lý Công Uẩn Quyết Định Dời Đô Từ Hoa Lư Ra Thăng Long?

Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long vì Hoa Lư có địa thế hiểm trở, khó phát triển kinh tế và giao thương, trong khi Thăng Long có vị trí trung tâm, địa hình bằng phẳng, thuận lợi cho việc xây dựng kinh đô và phát triển đất nước.

2.2. Tam Giáo Cộng Tồn Ảnh Hưởng Đến Văn Hóa Đại Việt Thời Lý – Trần – Hồ Như Thế Nào?

Tam giáo cộng tồn tạo nên sự đa dạng và phong phú trong văn hóa Đại Việt thời Lý – Trần – Hồ. Phật giáo giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân, Nho giáo được sử dụng trong việc quản lý nhà nước, còn Đạo giáo ảnh hưởng đến các hoạt động tín ngưỡng và phong tục tập quán.

2.3. Những Thành Tựu Quân Sự Nào Đáng Tự Hào Trong Thời Kỳ Nhà Trần?

Trong thời kỳ nhà Trần, quân đội Đại Việt đã ba lần đánh bại quân xâm lược Nguyên Mông, một trong những đội quân hùng mạnh nhất thế giới thời bấy giờ. Những chiến thắng này thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường và tài thao lược của quân dân Đại Việt.

3. Giai Đoạn Nhà Minh Thống Trị (1407 – 1427) Đã Tác Động Đến Văn Minh Đại Việt Như Thế Nào?

Giai đoạn nhà Minh thống trị (1407 – 1427) đã gây ra những tác động tiêu cực đến văn minh Đại Việt. Nhà Minh thực hiện chính sách đồng hóa, hủy diệt văn hóa Đại Việt, gây ra nhiều khó khăn và mất mát cho dân tộc.

Từ năm 1407 đến năm 1427, nhà Minh thống trị và thực hiện chính sách hủy diệt văn minh Đại Việt. Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, nhà Minh đã “đổi áo mũ, bắt theo phong tục người Minh, đốt sách vở, tịch thu binh khí”. Tuy nhiên, tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh của nhân dân Đại Việt không hề bị dập tắt. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo đã giành thắng lợi, đánh đuổi quân Minh và khôi phục nền độc lập dân tộc.

3.1. Chính Sách Đồng Hóa Của Nhà Minh Được Thực Hiện Như Thế Nào?

Chính sách đồng hóa của nhà Minh được thực hiện thông qua việc thay đổi phong tục tập quán, áp đặt văn hóa Hán, đốt sách vở và tịch thu binh khí. Mục đích của chính sách này là biến Đại Việt thành một phần của Trung Quốc, xóa bỏ bản sắc văn hóa dân tộc.

3.2. Những Ảnh Hưởng Tiêu Cực Nào Mà Giai Đoạn Này Đã Gây Ra Cho Văn Hóa Đại Việt?

Giai đoạn này đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa Đại Việt, làm gián đoạn quá trình phát triển văn hóa dân tộc, gây ra sự mất mát về tài sản và nhân mạng. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn thử thách ý chí và lòng yêu nước của nhân dân Đại Việt.

3.3. Tinh Thần Yêu Nước Của Nhân Dân Đại Việt Được Thể Hiện Như Thế Nào Trong Giai Đoạn Này?

Tinh thần yêu nước của nhân dân Đại Việt được thể hiện qua các cuộc khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của nhà Minh, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo. Cuộc khởi nghĩa này đã giành thắng lợi, đánh đuổi quân Minh và khôi phục nền độc lập dân tộc.

4. Thời Lê Sơ (Thế Kỷ XV – XVI) Văn Minh Đại Việt Đã Đạt Được Những Thành Tựu Rực Rỡ Nào?

Thời Lê Sơ (thế kỷ XV – XVI) văn minh Đại Việt đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ, đặc biệt là trên cơ sở độc tôn Nho học. Đại Việt trở thành một cường quốc trong khu vực Đông Nam Á.

Năm 1428, nhà Lê Sơ được thành lập, Đại Việt trở thành một cường quốc trong khu vực Đông Nam Á. Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, Lê Thánh Tông đã “định luật lệ, sửa sang võ bị, mở mang bờ cõi, khiến nước nhà giàu mạnh”. Văn minh Đại Việt thời Lê Sơ đạt được nhiều thành tựu trên cơ sở độc tôn Nho học. Nho giáo trở thành hệ tư tưởng chính thống của nhà nước, chi phối mọi mặt của đời sống xã hội.

4.1. Chính Sách Độc Tôn Nho Học Ảnh Hưởng Đến Sự Phát Triển Của Đại Việt Như Thế Nào?

Chính sách độc tôn Nho học giúp củng cố quyền lực của nhà nước, tạo ra một hệ thống quản lý hành chính chặt chẽ và đào tạo đội ngũ quan lại trung thành. Tuy nhiên, nó cũng hạn chế sự phát triển của các lĩnh vực văn hóa khác như Phật giáo và Đạo giáo.

4.2. Những Thành Tựu Văn Hóa Nổi Bật Trong Thời Kỳ Lê Sơ Là Gì?

Những thành tựu văn hóa nổi bật trong thời kỳ Lê Sơ bao gồm việc biên soạn bộ luật Hồng Đức, xây dựng Văn Miếu – Quốc Tử Giám, phát triển văn học chữ Hán và chữ Nôm.

4.3. Vai Trò Của Đại Việt Trong Khu Vực Đông Nam Á Thời Lê Sơ Được Thể Hiện Như Thế Nào?

Vai trò của Đại Việt trong khu vực Đông Nam Á thời Lê Sơ được thể hiện qua việc mở rộng lãnh thổ, củng cố quốc phòng và duy trì quan hệ hòa hiếu với các nước láng giềng. Đại Việt trở thành một trung tâm văn hóa và kinh tế quan trọng trong khu vực.

5. Thời Mạc – Lê Trung Hưng (Thế Kỷ XV – XVIII) Văn Minh Đại Việt Có Những Thay Đổi Đáng Chú Ý Nào?

Thời Mạc – Lê Trung Hưng (thế kỷ XV – XVIII) văn minh Đại Việt có những thay đổi đáng chú ý, đặc biệt là sự phát triển của kinh tế công thương nghiệp và văn hóa dân gian. Đại Việt bắt đầu tiếp xúc với văn minh phương Tây.

Năm 1527, nhà Mạc thành lập, khuyến khích phát triển kinh tế công thương nghiệp và văn hóa. Một trong những đặc trưng nổi bật của văn minh Đại Việt thời Mạc là kinh tế hướng ngoại. Thương nhân nước ngoài được phép tự do buôn bán ở các cảng thị của Đại Việt. Thời Lê Trung Hưng, văn minh Đại Việt phát triển theo xu hướng dân gian hóa và bước đầu tiếp xúc với văn minh phương Tây. Các hình thức nghệ thuật dân gian như chèo, tuồng, ca trù phát triển mạnh mẽ.

5.1. Kinh Tế Hướng Ngoại Thời Mạc Được Thể Hiện Như Thế Nào?

Kinh tế hướng ngoại thời Mạc được thể hiện qua việc khuyến khích thương mại với nước ngoài, mở cửa các cảng thị cho thương nhân ngoại quốc và phát triển các ngành nghề thủ công phục vụ xuất khẩu.

5.2. Xu Hướng Dân Gian Hóa Trong Văn Hóa Thời Lê Trung Hưng Được Biểu Hiện Qua Những Hình Thức Nào?

Xu hướng dân gian hóa trong văn hóa thời Lê Trung Hưng được biểu hiện qua sự phát triển của các hình thức nghệ thuật dân gian như chèo, tuồng, ca trù, cũng như sự ra đời của các tác phẩm văn học viết bằng chữ Nôm, phản ánh đời sống và tâm tư nguyện vọng của người dân.

5.3. Sự Tiếp Xúc Với Văn Minh Phương Tây Đã Ảnh Hưởng Đến Đại Việt Như Thế Nào Trong Giai Đoạn Này?

Sự tiếp xúc với văn minh phương Tây đã mang đến những kiến thức mới về khoa học kỹ thuật, tôn giáo và văn hóa cho Đại Việt. Tuy nhiên, nó cũng gây ra những tranh cãi và xung đột về tư tưởng và lối sống.

6. Vương Triều Tây Sơn – Nguyễn (Cuối Thế Kỷ XVIII – 1858) Đã Để Lại Dấu Ấn Gì Trong Quá Trình Phát Triển Văn Minh Đại Việt?

Vương triều Tây Sơn – Nguyễn (cuối thế kỷ XVIII – 1858) đã để lại những dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển văn minh Đại Việt, đặc biệt là việc thống nhất đất nước và xây dựng quốc gia tập quyền. Văn minh Đại Việt thời Nguyễn nổi bật với tính thống nhất và sự suy yếu do chính sách bảo thủ.

Cuối thế kỷ XVIII, vương triều Tây Sơn được thành lập, lật đổ các chính quyền phong kiến trong nước, đánh tan quân xâm lược bên ngoài, xóa bỏ tình trạng chia cắt đất nước, tạo nền tảng cho sự thống nhất quốc gia. Năm 1802, nhà Nguyễn thành lập, xây dựng quốc gia thống nhất. Văn minh Đại Việt thời Nguyễn nổi bật là tính thống nhất: những khác biệt giữa các vùng miền được giảm bớt. Tuy nhiên, do chính sách bảo thủ, khép kín, văn minh Đại Việt thời Nguyễn dần suy yếu và lạc hậu so với thế giới.

6.1. Vai Trò Của Vương Triều Tây Sơn Trong Việc Thống Nhất Đất Nước Là Gì?

Vương triều Tây Sơn có vai trò to lớn trong việc thống nhất đất nước sau nhiều năm bị chia cắt bởi các thế lực phong kiến. Tây Sơn đã đánh bại các tập đoàn phong kiến cát cứ, tiêu diệt quân xâm lược Xiêm và Thanh, tạo tiền đề cho việc xây dựng một quốc gia thống nhất.

6.2. Tính Thống Nhất Trong Văn Minh Đại Việt Thời Nguyễn Được Thể Hiện Qua Những Yếu Tố Nào?

Tính thống nhất trong văn minh Đại Việt thời Nguyễn được thể hiện qua việc xây dựng một hệ thống hành chính tập quyền, thống nhất luật pháp, tiền tệ và đơn vị đo lường, cũng như việc khuyến khích sự giao lưu văn hóa giữa các vùng miền.

6.3. Vì Sao Văn Minh Đại Việt Thời Nguyễn Lại Suy Yếu So Với Thế Giới?

Văn minh Đại Việt thời Nguyễn suy yếu so với thế giới do chính sách bảo thủ, khép kín, không chịu đổi mới và tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật của phương Tây. Điều này khiến Đại Việt ngày càng lạc hậu và dễ bị các nước phương Tây xâm lược.

7. Những Ý Định Tìm Kiếm Liên Quan Đến Quá Trình Phát Triển Văn Minh Đại Việt

  • Tìm hiểu tổng quan về văn minh Đại Việt: Người dùng muốn có cái nhìn tổng quan về văn minh Đại Việt, bao gồm các giai đoạn phát triển, đặc điểm nổi bật và thành tựu chính.
  • Nghiên cứu về một giai đoạn cụ thể: Người dùng muốn tìm hiểu sâu hơn về một giai đoạn cụ thể trong lịch sử phát triển của văn minh Đại Việt, ví dụ như thời Lý – Trần, thời Lê Sơ hay thời Nguyễn.
  • Tìm kiếm thông tin về các nhân vật lịch sử: Người dùng muốn biết về vai trò và đóng góp của các nhân vật lịch sử tiêu biểu trong quá trình phát triển văn minh Đại Việt, ví dụ như Lý Công Uẩn, Trần Hưng Đạo, Lê Thánh Tông hay Nguyễn Huệ.
  • Tra cứu thông tin về các sự kiện lịch sử: Người dùng muốn tìm hiểu về các sự kiện lịch sử quan trọng đã ảnh hưởng đến sự phát triển của văn minh Đại Việt, ví dụ như chiến thắng Bạch Đằng, cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông hay cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
  • Tìm kiếm tài liệu tham khảo: Người dùng muốn tìm kiếm các tài liệu tham khảo uy tín về văn minh Đại Việt, ví dụ như sách sử, công trình nghiên cứu hay bài viết khoa học.

8. Tại Sao Nên Tìm Hiểu Về Quá Trình Phát Triển Của Văn Minh Đại Việt Tại XETAIMYDINH.EDU.VN?

Tại XETAIMYDINH.EDU.VN, chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết, chính xác và dễ hiểu về quá trình phát triển của văn minh Đại Việt. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn.

  • Thông tin chi tiết và chính xác: Chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết và chính xác về quá trình phát triển của văn minh Đại Việt, dựa trên các nguồn sử liệu tin cậy và công trình nghiên cứu khoa học.
  • Dễ hiểu và hấp dẫn: Chúng tôi trình bày thông tin một cách dễ hiểu và hấp dẫn, giúp bạn dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ kiến thức.
  • Đội ngũ chuyên gia: Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn về văn minh Đại Việt.
  • Cập nhật liên tục: Chúng tôi liên tục cập nhật thông tin mới nhất về văn minh Đại Việt, giúp bạn luôn nắm bắt được những kiến thức mới nhất.

9. Câu Hỏi Thường Gặp Về Quá Trình Phát Triển Văn Minh Đại Việt (FAQ)

  • Văn minh Đại Việt bắt đầu từ khi nào?
    • Văn minh Đại Việt bắt đầu hình thành từ thời Văn Lang – Âu Lạc, phát triển rực rỡ qua các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hồ, Lê Sơ, Mạc, Lê Trung Hưng, Tây Sơn và Nguyễn.
  • Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự phát triển của văn minh Đại Việt?
    • Sự phát triển của văn minh Đại Việt chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm địa lý, lịch sử, kinh tế, văn hóa và chính trị.
  • Những thành tựu nào là quan trọng nhất của văn minh Đại Việt?
    • Những thành tựu quan trọng nhất của văn minh Đại Việt bao gồm việc xây dựng nhà nước độc lập, phát triển kinh tế và văn hóa, đánh bại các cuộc xâm lược từ bên ngoài và đóng góp vào sự phát triển của văn minh nhân loại.
  • Văn minh Đại Việt có những đặc điểm gì nổi bật?
    • Văn minh Đại Việt có những đặc điểm nổi bật như tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, lòng tự hào dân tộc, sự sáng tạo và khả năng tiếp thu văn hóa từ bên ngoài.
  • Văn minh Đại Việt đã đóng góp gì cho văn minh thế giới?
    • Văn minh Đại Việt đã đóng góp cho văn minh thế giới những giá trị văn hóa độc đáo, những kinh nghiệm lịch sử quý báu và những thành tựu khoa học kỹ thuật đáng tự hào.
  • Làm thế nào để bảo tồn và phát huy giá trị của văn minh Đại Việt?
    • Để bảo tồn và phát huy giá trị của văn minh Đại Việt, cần tăng cường giáo dục lịch sử và văn hóa, bảo tồn các di tích lịch sử và văn hóa, khuyến khích sáng tạo văn hóa và quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.
  • Văn minh Đại Việt có ý nghĩa gì đối với sự phát triển của Việt Nam ngày nay?
    • Văn minh Đại Việt có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của Việt Nam ngày nay, là nguồn cảm hứng và sức mạnh để xây dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, văn minh và hạnh phúc.
  • Có những nguồn tài liệu nào uy tín để tìm hiểu về văn minh Đại Việt?
    • Có nhiều nguồn tài liệu uy tín để tìm hiểu về văn minh Đại Việt, bao gồm “Đại Việt sử ký toàn thư”, “Khâm định Việt sử thông giám cương mục”, “Việt sử lược” và các công trình nghiên cứu của các nhà sử học Việt Nam và thế giới.
  • Những di sản văn hóa nào còn lại từ thời văn minh Đại Việt?
    • Những di sản văn hóa còn lại từ thời văn minh Đại Việt bao gồm các di tích lịch sử và văn hóa như Cố đô Hoa Lư, Hoàng thành Thăng Long, Kinh thành Huế, các công trình kiến trúc tôn giáo và tín ngưỡng, các tác phẩm văn học nghệ thuật và các phong tục tập quán truyền thống.
  • Tìm hiểu về văn minh Đại Việt có giúp ích gì cho công việc kinh doanh xe tải không?
    • Việc tìm hiểu về văn minh Đại Việt giúp bạn hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa và con người Việt Nam, từ đó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng, đối tác và cộng đồng, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

10. Liên Hệ Với Xe Tải Mỹ Đình Để Được Tư Vấn Chi Tiết Nhất

Bạn đang tìm kiếm thông tin chi tiết và đáng tin cậy về xe tải ở Mỹ Đình? Bạn muốn được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến việc mua bán, sửa chữa và bảo dưỡng xe tải? Hãy đến với XETAIMYDINH.EDU.VN ngay hôm nay!

Chúng tôi cam kết cung cấp cho bạn những thông tin chính xác, cập nhật và hữu ích nhất về các loại xe tải có sẵn ở Mỹ Đình, Hà Nội. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẽ giúp bạn so sánh giá cả và thông số kỹ thuật giữa các dòng xe, tư vấn lựa chọn xe phù hợp với nhu cầu và ngân sách của bạn, giải đáp các thắc mắc liên quan đến thủ tục mua bán, đăng ký và bảo dưỡng xe tải.

Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc:

  • Địa chỉ: Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: 0247 309 9988
  • Trang web: XETAIMYDINH.EDU.VN

Chúng tôi rất hân hạnh được phục vụ bạn!

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *