Nêu Những Nét Cơ Bản Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam Qua Các Giai Đoạn Lịch Sử?

Nghệ thuật quân sự Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử thể hiện sự sáng tạo và linh hoạt trong chiến tranh, với những nét cơ bản như tư tưởng quân sự lấy dân làm gốc, chiến lược toàn dân đánh giặc, và cách đánh du kích. Xe Tải Mỹ Đình (XETAIMYDINH.EDU.VN) sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về những đặc trưng này. Để hiểu rõ hơn, bạn có thể tham khảo thêm về nghệ thuật quân sự Việt Nam hiện đại và sự phát triển của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam.

1. Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam Là Gì?

Nghệ thuật quân sự Việt Nam là hệ thống các quan điểm, nguyên tắc và phương pháp được đúc kết từ kinh nghiệm chiến tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc, thể hiện sự sáng tạo trong việc sử dụng lực lượng và phương tiện để đạt được mục tiêu chính trị – quân sự.

Nghệ thuật quân sự Việt Nam không chỉ là những chiến thuật, kỹ thuật cụ thể mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa và ngoại giao. Nó thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc, truyền thống yêu nước, ý chí độc lập, tự cường và tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường của quân và dân ta.

2. Những Nét Cơ Bản Của Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam Qua Các Giai Đoạn Lịch Sử?

Nghệ thuật quân sự Việt Nam trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, từ thời kỳ dựng nước đến thời đại Hồ Chí Minh, mỗi giai đoạn đều có những nét đặc trưng riêng, phản ánh điều kiện lịch sử, xã hội và tương quan lực lượng giữa ta và địch. Tuy nhiên, xuyên suốt các giai đoạn đó, nổi bật lên những nét cơ bản sau:

2.1. Tư Tưởng Quân Sự Lấy Dân Làm Gốc

Đây là tư tưởng xuyên suốt và là cội nguồn sức mạnh của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Theo Hồ Chí Minh, “dân là gốc của nước”, “có dân là có tất cả”. Tư tưởng này thể hiện sự coi trọng vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đồng thời xác định rõ mục tiêu chiến đấu của quân đội là bảo vệ lợi ích của nhân dân, giải phóng dân tộc, xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Sức mạnh từ nhân dân: Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023, tỷ lệ người dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc đạt trên 90%. Điều này cho thấy sự đồng lòng, nhất trí cao trong toàn xã hội, tạo nên sức mạnh to lớn để đối phó với mọi thách thức.
Quân đội từ nhân dân mà ra: Quân đội nhân dân Việt Nam được xây dựng từ lực lượng quần chúng, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc. Quân đội luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tin yêu, đùm bọc, giúp đỡ.
Chiến tranh nhân dân: Nghệ thuật quân sự Việt Nam luôn coi trọng chiến tranh nhân dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, kinh tế, văn hóa, ngoại giao.

2.2. Chiến Lược Toàn Dân Đánh Giặc

Kế thừa và phát triển truyền thống “cả nước chung sức đánh giặc” của dân tộc, nghệ thuật quân sự Việt Nam xây dựng chiến lược toàn dân đánh giặc, huy động sức mạnh của toàn xã hội vào cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.

Mỗi người dân là một chiến sĩ: Chiến lược toàn dân đánh giặc biến mỗi người dân thành một chiến sĩ, mỗi làng xã thành một pháo đài, tạo thành thế trận liên hoàn, vững chắc để đối phó với mọi kẻ thù.
Kết hợp lực lượng vũ trang ba thứ quân: Chiến lược toàn dân đánh giặc kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng vũ trang chủ lực, lực lượng vũ trang địa phương và dân quân tự vệ, tạo thành sức mạnh tổng hợp để đánh địch trên mọi địa bàn, mọi quy mô.
Xây dựng hậu phương vững chắc: Chiến lược toàn dân đánh giặc đặc biệt coi trọng xây dựng hậu phương vững chắc, đảm bảo cung cấp đầy đủ về vật chất, tinh thần cho tiền tuyến, đồng thời giữ vững ổn định chính trị, kinh tế, xã hội ở hậu phương.

2.3. Cách Đánh Du Kích Sáng Tạo

Trong điều kiện lực lượng còn yếu, trang bị còn thiếu thốn, nghệ thuật quân sự Việt Nam đã phát huy cao độ cách đánh du kích sáng tạo, linh hoạt, “lấy nhỏ đánh lớn”, “lấy ít địch nhiều”, “lấy yếu chống mạnh”.

Bí mật, bất ngờ: Cách đánh du kích luôn chú trọng yếu tố bí mật, bất ngờ, tập trung lực lượng đánh vào những vị trí hiểm yếu, sơ hở của địch, gây cho địch những thiệt hại lớn.
Cơ động, linh hoạt: Cách đánh du kích luôn cơ động, linh hoạt, tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu, khi địch tiến công thì ta thoái lui, khi địch sơ hở thì ta tiến công, khiến địch luôn bị động, bất ngờ.
Tiêu hao, tiêu diệt: Cách đánh du kích luôn nhằm mục tiêu tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch, phá hủy phương tiện, vũ khí của địch, làm suy yếu sức mạnh của địch, tạo điều kiện cho lực lượng chủ lực tiến công tiêu diệt lớn.

chiến tranh du kích

2.4. Nghệ Thuật “Thế, Lực, Thời, Mưu”

Đây là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự độc đáo của nghệ thuật quân sự Việt Nam. “Thế” là tạo ra lợi thế so sánh lực lượng, “Lực” là sức mạnh tổng hợp, “Thời” là nắm bắt thời cơ, và “Mưu” là mưu lược, kế sách.

Tạo thế: Tạo thế là tạo ra lợi thế so sánh lực lượng có lợi cho ta, bất lợi cho địch. Muốn tạo thế phải biết “dựng hình, tạo thế, nghi binh, mai phục”, làm cho địch “sai hướng, lạc mục tiêu”.
Sử dụng lực: Sử dụng lực là sử dụng sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh quân sự với sức mạnh chính trị, kinh tế, văn hóa, ngoại giao.
Chọn thời: Chọn thời là nắm bắt thời cơ chiến lược, thời cơ chiến dịch, thời cơ chiến thuật để tiến công địch. “Biết địch, biết ta, trăm trận không nguy”.
Dùng mưu: Dùng mưu là sử dụng mưu lược, kế sách để đánh lừa địch, làm cho địch bị bất ngờ, lúng túng, tạo điều kiện cho ta giành thắng lợi.

2.5. Tính Nhân Văn, Dân Tộc Sâu Sắc

Nghệ thuật quân sự Việt Nam luôn đề cao tính nhân văn, dân tộc, thể hiện truyền thống yêu chuộng hòa bình, nhân nghĩa, khoan dung của dân tộc.

Hạn chế tối đa thương vong: Trong chiến tranh, nghệ thuật quân sự Việt Nam luôn tìm mọi cách để hạn chế tối đa thương vong cho binh sĩ và dân thường, đồng thời bảo vệ các di tích lịch sử, văn hóa.
Đối xử nhân đạo với tù binh: Nghệ thuật quân sự Việt Nam luôn đối xử nhân đạo với tù binh, không ngược đãi, đánh đập, mà còn tạo điều kiện cho họ được học tập, cải tạo để trở về với gia đình, quê hương.
Giải quyết chiến tranh bằng biện pháp hòa bình: Nghệ thuật quân sự Việt Nam luôn chủ trương giải quyết các cuộc chiến tranh bằng biện pháp hòa bình, thương lượng, đàm phán, tránh đổ máu vô ích.

Bảng tóm tắt những nét cơ bản của nghệ thuật quân sự Việt Nam:

Nét cơ bản	Nội dung chính	Ví dụ minh họa
Tư tưởng quân sự lấy dân làm gốc	Coi trọng vai trò của quần chúng nhân dân, bảo vệ lợi ích của nhân dân.	Kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, quân đội luôn dựa vào dân, được dân tin yêu, đùm bọc.
Chiến lược toàn dân đánh giặc	Huy động sức mạnh của toàn xã hội vào cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.	“Toàn dân kháng chiến”, “mỗi người dân là một chiến sĩ”, xây dựng làng xã chiến đấu.
Cách đánh du kích sáng tạo	“Lấy nhỏ đánh lớn”, “lấy ít địch nhiều”, “lấy yếu chống mạnh”, bí mật, bất ngờ, cơ động, linh hoạt.	Các trận đánh phục kích, tập kích, quấy rối địch ở vùng sâu, vùng xa.
Nghệ thuật “Thế, Lực, Thời, Mưu”	Tạo thế có lợi, sử dụng sức mạnh tổng hợp, nắm bắt thời cơ, dùng mưu lược, kế sách.	Trận Điện Biên Phủ, ta tạo thế bao vây, cô lập địch, chọn thời cơ tiến công, dùng mưu nghi binh, đánh lạc hướng địch.
Tính nhân văn, dân tộc sâu sắc	Đề cao truyền thống yêu chuộng hòa bình, nhân nghĩa, khoan dung, hạn chế tối đa thương vong, đối xử nhân đạo với tù binh.	Sau chiến tranh, ta chủ trương hòa giải, hòa hợp dân tộc, không trả thù, không phân biệt đối xử.

Nghệ thuật quân sự Việt Nam không ngừng được kế thừa, phát triển và vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

3. Ý Định Tìm Kiếm Của Người Dùng Về Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam

Dưới đây là 5 ý định tìm kiếm phổ biến của người dùng về nghệ thuật quân sự Việt Nam:

Tìm hiểu về lịch sử: Người dùng muốn tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử.
Nghiên cứu các chiến thuật: Người dùng quan tâm đến các chiến thuật quân sự độc đáo, sáng tạo được quân đội Việt Nam sử dụng trong các cuộc chiến tranh.
Tìm kiếm các nguyên tắc: Người dùng muốn khám phá các nguyên tắc cơ bản chi phối nghệ thuật quân sự Việt Nam, như tư tưởng lấy dân làm gốc, chiến lược toàn dân đánh giặc.
Phân tích các chiến thắng: Người dùng muốn tìm hiểu về những chiến thắng quân sự nổi bật của Việt Nam và vai trò của nghệ thuật quân sự trong những chiến thắng đó.
So sánh với các nước khác: Người dùng muốn so sánh nghệ thuật quân sự Việt Nam với nghệ thuật quân sự của các nước khác trên thế giới, tìm ra điểm tương đồng và khác biệt.

4. Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam Trong Giai Đoạn Hiện Nay

Trong giai đoạn hiện nay, nghệ thuật quân sự Việt Nam tiếp tục được kế thừa, phát triển và vận dụng sáng tạo, phù hợp với điều kiện mới của tình hình thế giới và khu vực.

Tăng cường sức mạnh quốc phòng: Nghệ thuật quân sự Việt Nam tập trung vào việc tăng cường sức mạnh quốc phòng toàn diện, cả về tiềm lực kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa, xã hội.
Xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại: Nghệ thuật quân sự Việt Nam chú trọng xây dựng quân đội nhân dân Việt Nam ngày càng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Đấu tranh bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ: Nghệ thuật quân sự Việt Nam kiên quyết đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc: Nghệ thuật quân sự Việt Nam tích cực tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, góp phần vào việc duy trì hòa bình, ổn định trên thế giới.

quân đội nhân dân việt nam

5. Tầm Quan Trọng Của Việc Nghiên Cứu Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam

Việc nghiên cứu nghệ thuật quân sự Việt Nam có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong giai đoạn hiện nay, bởi nó giúp chúng ta:

Nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc: Nghiên cứu nghệ thuật quân sự Việt Nam giúp chúng ta hiểu rõ hơn về truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc, từ đó nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ Tổ quốc.
Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh: Nghiên cứu nghệ thuật quân sự Việt Nam giúp chúng ta bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh, nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, sẵn sàng tham gia vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Vận dụng vào thực tiễn: Nghiên cứu nghệ thuật quân sự Việt Nam giúp chúng ta vận dụng những bài học kinh nghiệm quý báu vào thực tiễn công tác, học tập, rèn luyện, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, phồn vinh.
Đối phó với các thách thức: Nghiên cứu nghệ thuật quân sự Việt Nam giúp chúng ta có thêm cơ sở lý luận và thực tiễn để đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, tội phạm xuyên quốc gia.

6. Các Nghiên Cứu Của Trường Đại Học Về Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam

Nhiều trường đại học, học viện trong cả nước đã tiến hành các nghiên cứu chuyên sâu về nghệ thuật quân sự Việt Nam, góp phần làm sáng tỏ thêm những giá trị lịch sử, lý luận và thực tiễn của nghệ thuật quân sự Việt Nam.

Học viện Quốc phòng: Học viện Quốc phòng là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học quân sự hàng đầu của quân đội, đã có nhiều công trình nghiên cứu giá trị về nghệ thuật quân sự Việt Nam, như “Lịch sử nghệ thuật quân sự Việt Nam”, “Nghệ thuật quân sự Việt Nam trong chiến tranh giải phóng dân tộc”.
Trường Sĩ quan Lục quân 1: Trường Sĩ quan Lục quân 1 là trung tâm đào tạo cán bộ chỉ huy cấp phân đội của quân đội, đã có nhiều nghiên cứu về nghệ thuật quân sự Việt Nam trong các chiến dịch, trận đánh cụ thể.
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn là trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn hàng đầu của cả nước, đã có nhiều công trình nghiên cứu về nghệ thuật quân sự Việt Nam từ góc độ lịch sử, văn hóa, xã hội.
Theo nghiên cứu của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Khoa Sử, vào tháng 5 năm 2024, việc giảng dạy về nghệ thuật quân sự Việt Nam trong các trường phổ thông giúp nâng cao ý thức quốc phòng, an ninh cho học sinh.

7. FAQ – Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Nghệ Thuật Quân Sự Việt Nam

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về nghệ thuật quân sự Việt Nam:

Nghệ thuật quân sự Việt Nam có những đặc điểm gì nổi bật?
- Nghệ thuật quân sự Việt Nam nổi bật với tư tưởng lấy dân làm gốc, chiến lược toàn dân đánh giặc, cách đánh du kích sáng tạo, nghệ thuật “thế, lực, thời, mưu” và tính nhân văn, dân tộc sâu sắc.
Chiến thắng Điện Biên Phủ thể hiện những yếu tố nào của nghệ thuật quân sự Việt Nam?
- Chiến thắng Điện Biên Phủ thể hiện sự tài tình trong việc tạo thế bao vây, cô lập địch, chọn thời cơ tiến công, dùng mưu nghi binh, đánh lạc hướng địch, đồng thời phát huy cao độ tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường của quân và dân ta.
Cách đánh du kích của Việt Nam có gì khác so với các nước khác?
- Cách đánh du kích của Việt Nam có sự kết hợp chặt chẽ giữa yếu tố quân sự và yếu tố chính trị, dựa vào sức mạnh của quần chúng nhân dân, đồng thời phát huy cao độ tính sáng tạo, linh hoạt, “lấy nhỏ đánh lớn”, “lấy ít địch nhiều”.
Nghệ thuật quân sự Việt Nam có còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay không?
- Nghệ thuật quân sự Việt Nam vẫn còn giá trị to lớn trong giai đoạn hiện nay, bởi nó giúp chúng ta nâng cao sức mạnh quốc phòng, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, đồng thời đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.
Làm thế nào để kế thừa và phát huy nghệ thuật quân sự Việt Nam trong thời đại mới?
- Để kế thừa và phát huy nghệ thuật quân sự Việt Nam trong thời đại mới, cần tăng cường giáo dục quốc phòng, an ninh cho toàn dân, xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đồng thời vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm quý báu vào thực tiễn công tác, học tập, rèn luyện.
Những vị tướng nào là biểu tượng của nghệ thuật quân sự Việt Nam?
- Một số vị tướng tiêu biểu cho nghệ thuật quân sự Việt Nam bao gồm: Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung, Võ Nguyên Giáp.
Yếu tố nào là quan trọng nhất trong nghệ thuật quân sự Việt Nam?
- Yếu tố quan trọng nhất trong nghệ thuật quân sự Việt Nam là tư tưởng lấy dân làm gốc, bởi dân là cội nguồn sức mạnh, là yếu tố quyết định mọi thắng lợi.
Nghệ thuật quân sự Việt Nam ảnh hưởng như thế nào đến các nước khác?
- Nghệ thuật quân sự Việt Nam đã truyền cảm hứng cho nhiều nước trên thế giới trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, đặc biệt là các nước đang phát triển.
Có những cuốn sách nào hay về nghệ thuật quân sự Việt Nam?
- Một số cuốn sách hay về nghệ thuật quân sự Việt Nam bao gồm: “Đường Kách mệnh” của Hồ Chí Minh, “Chiến tranh giải phóng dân tộc” của Võ Nguyên Giáp, “Lịch sử nghệ thuật quân sự Việt Nam”.
Nghệ thuật quân sự Việt Nam có những điểm gì khác biệt so với nghệ thuật quân sự phương Tây?
- Nghệ thuật quân sự Việt Nam chú trọng yếu tố chính trị, tinh thần, dựa vào sức mạnh của quần chúng nhân dân, trong khi nghệ thuật quân sự phương Tây thường chú trọng yếu tố kỹ thuật, hỏa lực, dựa vào sức mạnh của vũ khí, trang bị.

8. Kết Luận

Nghệ thuật quân sự Việt Nam là tài sản vô giá của dân tộc, được đúc kết từ kinh nghiệm chiến tranh dựng nước và giữ nước của cha ông ta. Kế thừa và phát huy nghệ thuật quân sự Việt Nam là trách nhiệm của mỗi người dân Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bạn muốn tìm hiểu thêm về các loại xe tải phục vụ cho công tác hậu cần, đảm bảo quốc phòng, an ninh? Hãy truy cập XETAIMYDINH.EDU.VN ngay hôm nay để được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc về xe tải ở Mỹ Đình. Địa chỉ: Số 18 đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Hotline: 0247 309 9988. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.