Trong thời gian đầu làm quen với xe tải, việc nắm bắt và sử dụng thành thạo các nút điều khiển có thể là một thách thức đối với nhiều tài xế, đặc biệt là những người mới. Để giúp các bác tài dễ dàng hơn trong việc vận hành xe, bài viết này từ Xe Tải Mỹ Đình sẽ cung cấp một hướng dẫn chi tiết về Các Nút điều Khiển Trên Xe Tải cơ bản và quan trọng nhất.
I. Các Nút Điều Khiển Cơ Bản Trên Xe Tải
1. Nút Mở Cốp Xe Tải
Đối với các dòng xe tải có trang bị cốp điện, việc mở cốp trở nên vô cùng tiện lợi với nhiều phương pháp khác nhau. Tài xế có thể lựa chọn mở cốp bằng cách bấm nút trên chìa khóa thông minh, nút bấm được tích hợp ở tay nắm cửa cốp, hoặc nút điều khiển trên bảng taplo. Thao tác thường yêu cầu nhấn và giữ nút trong khoảng một giây. Khi cốp được mở, đèn tín hiệu thường sẽ nhấp nháy và có âm thanh báo hiệu. Nếu nhấn nút thêm một lần nữa trong khi cốp đang mở, quá trình mở sẽ tạm dừng. Tiếp tục nhấn và giữ nút một giây để đảo chiều vận hành của cốp.
2. Nút Mở Nắp Capo Xe Tải
Vị trí của lẫy mở nắp capo xe tải thường được đặt ở gần đầu gối của người lái, cụ thể là ở góc dưới bảng taplo phía ghế lái. Để mở nắp capo, bước đầu tiên là kéo hoặc gạt lẫy, sau đó nâng nắp capo lên. Để đóng nắp capo, chỉ cần hạ nắp xuống và ấn mạnh để nắp được gài chặt vào chốt.
3. Nút Mở Nắp Bình Xăng Xe Tải
Lẫy mở nắp bình xăng thường được bố trí ở vị trí tương tự như lẫy mở nắp capo, phía dưới góc ngoài của bảng taplo, gần đầu gối người lái. Để mở nắp bình xăng, tài xế cần kéo lẫy này trước, sau đó đến vị trí cửa nạp bình xăng và mở nắp bình xăng. Lưu ý, khi vặn nắp bình xăng, nếu nghe thấy tiếng xì hơi, hãy chờ cho đến khi hết tiếng xì rồi mới tiếp tục vặn mở hoàn toàn nắp bình xăng.
4. Nút Sưởi Sấy Kính Chắn Gió và Kính Sau Xe Tải
Nút sưởi kính trên xe tải có chức năng loại bỏ tình trạng kính bị mờ do thời tiết ẩm ướt hoặc sự chênh lệch nhiệt độ giữa bên trong và bên ngoài xe. Nhiều dòng xe tải hiện đại được trang bị chức năng sấy kính không chỉ cho kính chắn gió phía trước mà còn cho kính sau xe.
Nút sưởi sấy kính thường được tích hợp chung với bảng điều khiển hệ thống điều hòa. Nút “Front” dùng để sấy kính chắn gió trước, và “Rear” là sấy kính sau. Sau khi kích hoạt chức năng sấy kính, hệ thống sẽ hoạt động trong khoảng thời gian từ 10 đến 30 phút rồi tự động tắt, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường bên ngoài.
5. Nút Bật/Nháy Đèn Pha Xe Tải
Các loại đèn trên xe tải, từ đèn chiếu sáng phía trước, đèn định vị ban ngày, đèn sương mù, đèn xi nhan, đến đèn hậu, đều được điều khiển thông qua cần gạt nằm ở phía bên trái vô lăng. Tùy thuộc vào điều kiện ánh sáng và tình huống giao thông, tài xế cần sử dụng các loại đèn phù hợp để đảm bảo an toàn và tuân thủ luật giao thông.
6. Nút Gạt Mưa và Phun Nước Rửa Kính Xe Tải
Cần điều khiển gạt mưa thường nằm ở phía bên phải sau vô lăng. Cần gạt mưa trên xe tải thường có các chế độ hoạt động sau:
- MIST: Chế độ gạt nhanh, thường dùng để gạt sương mù hoặc những hạt mưa nhỏ.
- OFF: Tắt hệ thống gạt mưa.
- AUTO: Chế độ gạt mưa tự động, cảm biến mưa sẽ tự động kích hoạt gạt mưa khi phát hiện nước mưa trên kính.
- INT: Chế độ gạt chậm và ngắt quãng, phù hợp với mưa nhỏ hoặc mưa phùn.
- LO: Chế độ gạt chậm liên tục, sử dụng khi mưa vừa phải.
- HI: Chế độ gạt nhanh liên tục, dùng khi trời mưa lớn.
Các ký hiệu chế độ thường được in trực tiếp trên cần điều khiển. Để kích hoạt chế độ mong muốn, tài xế chỉ cần đẩy hoặc kéo cần gạt theo các nấc tương ứng. Để phun nước rửa kính, chỉ cần kéo cần điều khiển về phía mình.
7. Nút Đàm Thoại Rảnh Tay Xe Tải
Nút đàm thoại rảnh tay thường được tích hợp trên vô lăng hoặc cụm điều khiển trung tâm. Chức năng này cho phép tài xế thực hiện và nhận cuộc gọi trực tiếp thông qua hệ thống âm thanh của xe mà không cần sử dụng điện thoại, giúp tập trung lái xe và đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
8. Nút Mở/Khóa Cửa Chính Xe Tải
Nút mở/khóa cửa chính xe tải thường nằm ở cụm điều khiển trên cánh cửa phía ghế lái. Nút này có chức năng điều khiển việc khóa và mở đồng loạt tất cả các cửa xe và cốp xe, mang lại sự tiện lợi và an toàn.
9. Nút Bật/Tắt Khóa Cửa Kính Điện
Nút bật/tắt khóa cửa kính điện thường được đặt cùng với cụm điều khiển khóa cửa chính. Khi khóa cửa kính điện được kích hoạt, các công tắc điều khiển kính cửa ở từng cánh cửa sẽ bị vô hiệu hóa, thường là để đảm bảo an toàn cho trẻ em hoặc ngăn chặn việc mở cửa kính không mong muốn. Khi tắt khóa cửa kính điện, các công tắc ở từng cửa sẽ hoạt động trở lại bình thường.
10. Nút Khóa Cửa Trẻ Em Xe Tải
Trên các cánh cửa sau của xe tải, đặc biệt là các dòng xe tải chở người hoặc xe bán tải, thường có một lẫy nhỏ để kích hoạt khóa cửa trẻ em. Khi lẫy này được bật, cửa xe chỉ có thể mở được từ bên ngoài, ngăn trẻ em tự ý mở cửa xe từ bên trong khi xe đang di chuyển, tăng cường độ an toàn cho hành khách nhỏ tuổi.
11. Nút Chỉnh Gương Chiếu Hậu Ngoài Xe Tải
Nút chỉnh gương chiếu hậu ngoài xe tải thường tích hợp các chức năng chỉnh điện và gập điện. Cụm nút này thường được đặt trên cánh cửa phía ghế lái và chỉ hoạt động khi khóa điện xe được bật. Để điều chỉnh gương sang trái/phải, nhấn nút L/R (Left/Right). Chỉnh gương lên/xuống bằng các nút mũi tên hoặc nút MIRROR. Nút gập điện thường nằm bên cạnh, khi nhấn nút này, gương sẽ tự động cụp vào. Nhiều dòng xe tải cao cấp còn có chức năng tự động gập gương khi khóa cửa xe.
12. Nút Chỉnh Gương Chiếu Hậu Trong Xe Tải
Gương chiếu hậu trong xe tải cần được điều chỉnh để đảm bảo quan sát tốt nhất. Chế độ gạt chống chói của gương chiếu hậu trong giúp giảm độ chói từ đèn xe phía sau vào ban đêm. Để kích hoạt chế độ này, tài xế chỉ cần gạt lẫy nhỏ ở phía dưới gương.
13. Nút Chỉnh Ghế Lái
Nút chỉnh ghế lái cơ bản thường cho phép điều chỉnh 6 hướng: nâng cao, hạ thấp, tiến trước, lùi sau và ngả lưng ghế. Ở các dòng xe tải cao cấp hơn, ghế lái có thể được trang bị khả năng chỉnh điện 8, 10 hoặc 12 hướng, thậm chí có thêm chức năng nhớ vị trí ghế. Nút chỉnh ghế thường nằm ở phía dưới bên trái của ghế lái.
14. Nút Bật Điều Hòa AC Trên Xe Tải
Nút bật điều hòa AC (Air Conditioner) là nút kích hoạt hệ thống làm mát không khí trên xe tải. Bảng điều khiển điều hòa có thể được tích hợp vào màn hình giải trí trung tâm hoặc đặt trên bảng taplo. Các nút điều khiển cơ bản bao gồm:
- Nút MODE: Chọn chế độ gió (làm mát, hút ẩm, thông gió…).
- Nút lấy gió trong: Đóng kín gió ngoài, chỉ sử dụng gió tuần hoàn trong xe.
- Nút lấy gió ngoài: Lấy gió tươi từ bên ngoài vào xe.
- Nút điều khiển quạt gió: Điều chỉnh tốc độ quạt gió.
- Nút điều khiển nhiệt độ: Tăng/giảm nhiệt độ mong muốn.
15. Nút Cảnh Báo Nguy Hiểm Trên Xe Tải
Nút cảnh báo nguy hiểm, hay còn gọi là nút đèn Hazard, thường có biểu tượng hình tam giác màu đỏ và được đặt ở vị trí dễ thấy trên bảng taplo, thường là ở trung tâm. Khi được kích hoạt, nút này sẽ bật đồng thời đèn xi nhan trước và sau xe, cảnh báo cho các phương tiện khác về tình huống nguy hiểm hoặc xe đang dừng đỗ khẩn cấp.
16. Nút ENGINE START/STOP
Nút ENGINE START/STOP đã dần thay thế chìa khóa cơ truyền thống trên nhiều dòng xe tải hiện đại. Cách thức hoạt động của nút này như sau:
- Đạp phanh và nhấn nút: Khởi động động cơ xe.
- Chỉ nhấn nút (không đạp phanh): Bật hệ thống điện của xe mà không khởi động động cơ (ví dụ: để nghe radio).
- Chuyển cần số về P (Parking) và nhấn nút: Tắt động cơ, tắt hệ thống điện và khóa vô lăng.
- Nhấn nút khi cần số không ở P: Tắt động cơ nhưng hệ thống điện vẫn hoạt động.
17. Nút ECO/ECON Trên Xe Tải
Nút ECO hoặc ECON là nút kích hoạt chế độ lái tiết kiệm nhiên liệu. Khi chế độ này được bật, hệ thống điều khiển động cơ sẽ điều chỉnh hiệu suất để tối ưu hóa mức tiêu thụ nhiên liệu, thường bằng cách giảm độ nhạy chân ga và giới hạn công suất động cơ.
18. Nút Phanh Tay Điện Tử Trên Xe Tải
Nút phanh tay điện tử thường có ký hiệu chữ P trong vòng tròn và được đặt gần cần số hoặc trên bảng taplo. Để kích hoạt phanh tay điện tử, kéo nút lên. Để nhả phanh, nhấn nút xuống. Đèn báo phanh tay sẽ sáng khi phanh được kích hoạt và tắt khi phanh được nhả. Phanh tay điện tử có thể tự động kích hoạt khi xe dừng hẳn và cần số được chuyển về P, giúp tránh tình trạng quên kéo phanh tay.
19. Nút Giữ Phanh Tự Động Auto Hold Trên Xe Tải
Nút giữ phanh tự động Auto Hold thường nằm gần nút phanh tay điện tử. Khi nút này được kích hoạt, hệ thống sẽ tự động giữ phanh khi xe dừng đèn đỏ hoặc dừng xe tạm thời, giúp tài xế không cần giữ chân phanh. Để nhả phanh, chỉ cần nhấn ga và xe sẽ tự động di chuyển. Nhấn nút Auto Hold một lần nữa để tắt chức năng này.
20. Lẫy Chuyển Số Sàn (+/-) trên Xe Tải
Một số dòng xe tải được trang bị lẫy chuyển số trên vô lăng, cho phép tài xế chuyển từ chế độ số tự động sang chế độ số sàn bán tự động. Khi sử dụng lẫy chuyển số, tài xế có thể chủ động tăng hoặc giảm số bằng cách kéo lẫy “+” (tăng số) hoặc “-” (giảm số). Số hiện tại sẽ được hiển thị trên bảng đồng hồ sau vô lăng.
Xem thêm: Hướng dẫn lái xe tải an toàn và hiệu quả (Đây là ví dụ liên kết, cần thay thế bằng liên kết phù hợp)
II. Các Tính Năng An Toàn Hỗ Trợ Lái Xe Tải
1. Hệ Thống Điều Khiển Hành Trình (Cruise Control)
Hệ thống điều khiển hành trình (Cruise Control) giúp xe tải tự động duy trì tốc độ đã được cài đặt trước mà không cần tài xế giữ chân ga. Các dòng xe tải hiện đại còn được trang bị hệ thống điều khiển hành trình thích ứng (Adaptive Cruise Control), có khả năng tự động điều chỉnh tốc độ để duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước. Các nút điều khiển Cruise Control thường nằm ở cụm nút bên phải vô lăng.
2. Cảm Biến Hỗ Trợ Đỗ Xe (Parking Aid Sensor)
Hệ thống cảm biến đỗ xe giúp tài xế nhận biết các vật cản xung quanh xe và ước tính khoảng cách từ xe đến vật cản, hỗ trợ đỗ xe an toàn và dễ dàng hơn, đặc biệt trong không gian hẹp. Cảm biến có thể được lắp đặt ở nhiều vị trí như phía trước, phía sau và các góc xe. Nút bật/tắt hệ thống cảm biến đỗ xe thường nằm ở cụm điều khiển trên taplo hoặc trên bệ cần số. Hệ thống cảm biến đỗ xe thường tự động kích hoạt khi chuyển cần số về R (số lùi).
3. Hệ Thống Cân Bằng Điện Tử VSC/VSA
Hệ thống cân bằng điện tử VSC (Vehicle Stability Control) hoặc VSA (Vehicle Stability Assist) giúp ổn định xe tải khi vào cua, di chuyển trên đường trơn trượt hoặc duy trì độ bám đường khi chạy ở tốc độ cao. Hệ thống này thường tự động kích hoạt khi xe khởi hành. Nút tắt/bật hệ thống VSC thường nằm ở cụm điều khiển trên taplo phía dưới vô lăng.
4. Hệ Thống Hỗ Trợ Khởi Hành Ngang Dốc (HAC)
Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc (HAC – Hill Start Assist Control) giúp ngăn xe tải bị trôi ngược về phía sau khi khởi hành ngang dốc. Hệ thống sẽ tự động giữ phanh trong vài giây khi tài xế chuyển từ chân phanh sang chân ga, tạo thời gian đủ để xe bắt đầu di chuyển lên dốc một cách an toàn. Nút bật/tắt hệ thống HAC thường nằm ở cụm điều khiển gần bệ cửa sổ hoặc trên taplo.
5. Hệ Thống Hỗ Trợ Đổ Đèo (HDC)
Hệ thống hỗ trợ đổ đèo HDC (Hill Descent Control) giúp kiểm soát tốc độ của xe tải khi đổ đèo, hạn chế tình trạng xe trôi tự do và giúp tài xế duy trì tốc độ ổn định và an toàn. Khi kích hoạt HDC, hệ thống sẽ tự động phanh và giữ tốc độ xe ở mức cài đặt trước, giúp tài xế tập trung vào việc điều khiển hướng lái. Nút bật/tắt HDC thường nằm ở cụm điều khiển gần bệ cửa sổ hoặc trên taplo.
6. Hệ Thống Cảnh Báo Lệch Làn Đường (LDW)
Hệ thống cảnh báo lệch làn đường (LDW – Lane Departure Warning) cảnh báo tài xế khi xe tải vô tình đi chệch khỏi làn đường đang di chuyển. Hệ thống sử dụng camera hoặc cảm biến để nhận diện vạch kẻ đường và phát ra cảnh báo bằng âm thanh, hình ảnh hoặc rung vô lăng khi phát hiện xe có dấu hiệu lệch làn. Nút bật/tắt LDW thường nằm trên bệ cần số hoặc cụm điều khiển trên taplo.
7. Hệ Thống Hỗ Trợ Duy Trì Làn Đường (LKA)
Hệ thống hỗ trợ duy trì làn đường (LKA – Lane Keeping Assist System) tiến xa hơn một bước so với LDW. Không chỉ cảnh báo, LKA còn chủ động can thiệp vào hệ thống lái để điều chỉnh xe trở lại đúng làn đường khi phát hiện xe có dấu hiệu lệch làn. Trong trường hợp cần thiết, hệ thống có thể tự động phanh để giữ xe đi đúng làn đường. Nút bật/tắt LKA thường nằm ở cụm điều khiển bên ngoài vô lăng hoặc trên bệ cần số.
8. Hệ Thống Phanh Giảm Thiểu Va Chạm (CMBS)
Hệ thống phanh giảm thiểu va chạm (CMBS – Collision Mitigation Braking System) giúp cảnh báo nguy cơ va chạm và tự động phanh để giảm thiểu hậu quả nếu va chạm không thể tránh khỏi. Hệ thống sử dụng camera và radar để phát hiện các phương tiện hoặc vật cản phía trước và đánh giá nguy cơ va chạm. Nếu nguy cơ va chạm cao, hệ thống sẽ cảnh báo và can thiệp phanh để giảm tốc độ hoặc dừng xe hoàn toàn. Nút bật/tắt CMBS thường nằm ở cụm điều khiển trên taplo hoặc trên vô lăng.
III. Tổng Hợp Ký Hiệu Các Nút Điều Khiển Chức Năng Trên Xe Tải
Để dễ dàng nhận biết và sử dụng các nút điều khiển trên xe tải, việc nắm rõ các ký hiệu chức năng là rất quan trọng. Dưới đây là tổng hợp các ký hiệu phổ biến mà tài xế cần biết:
Các ký hiệu đèn cảnh báo trên xe tải
Những ký hiệu đèn báo lỗi trên xe tải
Các ký hiệu nút điều khiển chức năng trên xe tải
Hy vọng bài viết này từ Xe Tải Mỹ Đình đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về các nút điều khiển trên xe tải và các tính năng an toàn quan trọng. Việc hiểu rõ và sử dụng thành thạo các nút điều khiển không chỉ giúp việc lái xe trở nên dễ dàng hơn mà còn góp phần nâng cao sự an toàn trên mọi hành trình. Hãy tiếp tục theo dõi Xe Tải Mỹ Đình để cập nhật thêm nhiều kiến thức và thông tin thú vị về xe tải!
