Vụ việc xe tải bị đám rước kiệu tông vào gây hư hỏng tại lễ hội Đình Giãn (Hà Nội) đã làm dấy lên tranh cãi về văn hóa rước kiệu và trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Sự việc này đặt ra câu hỏi về ranh giới giữa tín ngưỡng dân gian và hành vi phá hoại tài sản.
Rước Kiệu Và Hiện Tượng “Kiệu Bay”
Rước kiệu là một nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam, thường diễn ra trong các lễ hội truyền thống. Tuy nhiên, hiện tượng “kiệu bay”, “kiệu quay” với những hành động quá khích đã gây nhiều tranh cãi. Trong vụ việc tại Đình Giãn, kiệu đã tông vào kính sau xe ô tô nhiều lần khiến kính vỡ vụn, gây thiệt hại về tài sản.
PGS.TS Lê Quý Đức, nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, cho biết rước kiệu là hình thức văn hóa dân gian độc đáo, nhằm tôn vinh công trạng của Thành hoàng làng. Tuy nhiên, hiện tượng “kiệu bay” lại gây tranh cãi. Có người cho rằng đó là “đường thánh, thánh đi, không cấm được”, trong khi nhiều người khác lên án hành động phá hoại tài sản nhân danh tâm linh.
Tranh Cãi Về Trách Nhiệm Bồi Thường
Theo PGS.TS Đức, hiện tượng “kiệu bay” có thể là một dạng vô thức tập thể hoặc tâm lý đám đông của người tham gia rước kiệu. Ông cũng phân tích có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như muốn làm cho Thành hoàng làng nổi tiếng hơn, xe ô tô đỗ chắn đường, hoặc đám rước thấy “chướng mắt” với chiếc xe. Tuy nhiên, ông khẳng định chưa có sử sách nào ghi lại việc đám rước phá hoại tài sản của người dân.
Mặc dù pháp luật có những chiếu cố cho ma chay, cưới hỏi, nhưng hành vi phá hoại tài sản vẫn phải bồi thường. TS Đức nhấn mạnh vai trò quan trọng của ban tổ chức lễ hội trong việc đưa ra cảnh giới, sắp xếp không gian rước kiệu phù hợp để tránh những sự việc tương tự.
PGS.TS Bùi Quang Thắng, Viện Văn hóa Nghệ thuật VN, cho rằng quan niệm “đường thánh, thánh đi” cần được xem xét lại trong xã hội hiện đại. Ông đề nghị cần xem xét kỹ lưỡng xung đột lợi ích trong trường hợp này, chẳng hạn như chủ xe là ai, có mâu thuẫn gì với đội ngũ rước kiệu hay không, xe đỗ có đúng quy định hay không…
Xử Lý Sự Việc Và Bài Học Kinh Nghiệm
Ông Nguyễn Hữu Khiêm, Chủ tịch UBND phường Xuân Đỉnh, xác nhận sự việc xảy ra 3 năm trước và đã được cán bộ xử lý. Chủ xe cũng không phản ánh và đòi bồi thường. Ông Khiêm cho biết hiện tượng “kiệu bay” không thể lý giải được và đã gây ra việc va chạm làm hư hỏng tài sản của nhân dân trong những năm gần đây.
Vụ việc Xe Tải Tông đám Rước Kiệu tại Đình Giãn là bài học về việc cần phải hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian và pháp luật, giữa văn hóa truyền thống và ý thức công dân. Ban tổ chức lễ hội cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn để tránh những sự việc đáng tiếc xảy ra, đồng thời nâng cao ý thức cho người tham gia về việc tôn trọng tài sản của người khác. Việc xử lý nghiêm minh những hành vi phá hoại tài sản, dù nhân danh bất cứ lý do gì, là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của công dân và duy trì trật tự xã hội.
